SŁUŻBA LITURGICZNA OŁTARZA Parafii św. Michała Archanioła w Nowej Soli: kwietnia 2012

Zainteresowanym mogę wysłać prezentację. Proszę pisać na mojego maila: L.Wilk@zgora-gorzow.opoka.org.pl

KONKURS LITURGICZNY PARADYŻ, DNIA 5 MAJA 2012R.

400 PYTAŃ, Z KTÓRYCH 40 ZOSTANIE WYBRANE DO KONKURSU

1. Po której z form aktu pokuty nie występuje wezwanie „Panie zmiłuj się nad nami”.
Akt pokuty
Są rożne formy uznania własnej grzeszności:
– „Spowiadam się” (tzw. „Confiteor”) – człowiek uznaje swój grzech i wyraża żal, co przejawia się słowach „moja wina” i w geście bicia się w piersi
– tropy kyrialne – przyzywanie miłosierdzia Bożego, ale również uwielbienie Jezusa. Trzy wezwania kończą się słowami: „Zmiłuj się nad nami”, które powtarza lud. Po tej formie aktu pokuty opuszcza się śpiew Kyrie eleison
– forma dialogowana: „Zmiłuj się nad nami, Panie” – „Bo zgrzeszyliśmy przeciw Tobie” (por. Jl 2,17); „Okaż nam, Panie, miłosierdzie Twoje” – „I daj nam swoje zbawienie” (por. Ps 85,8)
– aspersja – krotka modlitwa pobłogosławienia wody, po której następuje pokropienie ludu. Aspersja przypomina chrzest, który był wyzwoleniem z grzechu. Można ją stosować tylko w niedzielę, bo ma charakter chrzcielny z racji na wspomnienie zmartwychwstania. Po aspersji opuszcza się śpiew Kyrie eleison

2. Od której Niedzieli Wielkiego Postu zakrywa się wszystkie krzyże w kościele?
W piątą Niedzielę Wielkiego Postu zakrywa się fioletową zasłoną wizerunki Ukrzyżowanego na znak smutku z powodu cierpienia i męki Zbawiciela. Zasłony te początkowo okrywały krzyże przez cały Wielki Post. Powodem tego zwyczaju była chęć odwrócenia uwagi wiernych od bogactwa wystawianych niegdyś inkrustowanych krzyży bez wizerunku Zbawiciela, a także czasowe przesłonięcie romańskich wyobrażeń krzyża z postacią stojącego Chrystusa – Triumfatora.

3. W których dniach w ciągu całego roku liturgicznego jest zakaz odprawiania Eucharystii?
Tak zwana msza darów poprzednio poświęconych (Missa praesanctificatorum) według obrządku rzymskokatolickiego tylko raz w roku się odbywa, mianowicie w Wielki Piątek. Nie ma w tej „mszy” przeistoczenia chleba w Najśw. Ciało i wina w Najśw. Krew Pana Jezusa; jedną z dwóch (u nas trzech) hostii w tym celu konsekrowanych w Wielki Czwartek celebrans procesjonalnie przenosi tylko na ołtarz (z tzw. Ciemnicy) tam ją okadza, podnosi celem adoracji przez wiernych, następnie łamie ją i sam spożywa. Jest zatem ta Missa praesanctificatorum w istocie swej jedynie komunią kapłana bez ofiary, czyli nie jest ofiarą.
A dlaczego to w tym dniu, poświęconym obchodowi pamiątki śmierci Zbawiciela, nie odbywa się bezkrwawa Ofiara Nowego Przymierza? W odpowiedzi na to pytanie, bywają przytaczane głównie następujące dwie przyczyny:
Dzień ten razem z Wielką Sobotą dla Apostołów był dniem najgłębszej żałoby i największego smutku, więc wydało się rzeczą naturalną i przystojną zaniechać w tym dniu składania Ofiary, bo ta zawsze uchodziła za wyraz radości duchownej. Praktykę tę Kościół od Apostołów przyjął i wiernie, aż do dnia dzisiejszego zachował, czego wyrazem jest także sama nazwa Wielkiego Piątku w kalendarzu kościelnym, przekazana od dawien dawna: Feria sexta in Parasceve — świadcząca, że dzień ten nie jest uważany za „festum" jak wszystkie inne dni roku kościelnego.
Druga przyczyna, dla której w Wielki Piątek nie odprawia się Ofiara mszy św., wyrażona jest słowami: quia in hoc die Dominus seipsum obtulit et ipsa oblatio sufficit ad salutem credentium (tego dnia Pan Jezus sam ofiarował się i ofiara ta starczy na zbawienie wiernych). Dlatego to po tzw. mszy katechumenów i po prastarej Oratio pro fidelibus (modlitwa za wiernych), modlitwie za wszystkie stany, Kanon konsekracyjny po prostu odpada, a jego miejsce zajmuje ceremonia, zwana Adoratio crucis, czyli odsłonięcie i uczczenie krzyża, która to ceremonia ma ten cel, żeby krwawe ofiarowanie się Baranka Bożego za zbawienie świata wyobrazić poglądowo; i trzeba przyznać, że obrzęd ten naprawdę osiąga ten cel, dzięki swemu charakterowi dramatycznemu i pełnemu pierwiastków wzruszeniowych.

4. Co to jest Epikleza?

Epikleza - (gr. epi - nad, kaleo - wołać) wezwanie skierowane do Boga z prośbą, by zesłał Ducha Świętego. Najczęściej mówi się o niej w odniesieniu do modlitwy w czasie Mszy św., która poprzedza konsekrację. Rozpoczyna się słowami "Uświęć mocą Swojego Ducha..." lub inną właściwą dla danej modlitwy eucharystycznej.

5. Uroczystość kończąca okres wielkanocny, nosi nazwę.
Zesłanie Ducha Świętego - uroczystość kończąca okres wielkanocny, pamiątka nawiedzenia wieczernika i obdarzenie darami Ducha Świętego apostołów.

6. Przedstaw strukturę Kolekty.
Kolekta (Po hymnie "Chwała na wysokości Bogu" następuje modlitwa celebransa, którą kapłan kończy obrzędy wstępne Mszy Świętej. Modlitwa ta "zbiera" intencje modlitewne wiernych.
Struktura kolekty:
- wezwanie celebransa ("Módlmy się")
- chwila ciszy
- modlitwa celebransa
- potwierdzenie przez wiernych ("Amen").

7. Kiedy może być używana IV Modlitwa Eucharystyczna?
Czwarta Modlitwa eucharystyczna ma prefację niezmienną i podaje pełniejsze streszczenie dziejów zbawienia. Można się nią posłużyć, gdy Msza nie ma własnej prefacji, i w niedziele Okresu Zwykłego. Do tej modlitwy, ze względu na jej budowę, nie można wprowadzać specjalnej formuły za zmarłego. OWMR 365

8. W jakie dni w ciągu roku liturgicznego, odczytywana jest Męka Pańska?
W Niedzielę Palmową i Wielki Piątek

9. W jakim celu zamieszczono antyfony w Mszale Rzymskim?
OWMR 48. Śpiew na wejście wykonuje na przemian schola i lud albo kantor i lud, albo sam lud, albo sama schola. Można wykonywać antyfonę z psalmem podane w Graduale Rzymskim lub w Graduale zwykłym, albo też inny zgodny z czynnością świętą, z treścią dnia lub okresu liturgicznego śpiew, którego tekst został zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu[1].
Jeśli na wejście nie wykonuje się śpiewu, antyfonę podaną w Mszale recytują wierni lub niektórzy z nich albo lektor. W przeciwnym razie odmawia ją sam kapłan, który może ją także przystosować, ujmując w formie wstępnej zachęty (por. nr 31).
[1] Por. Jan Paweł II, List apostolski Dies Domini, 31 maja 1998, nr 50: AAS 90 (1998) 745.

10. Kiedy rozpoczyna się nowy rok liturgiczny?
Rozpoczyna się w pierwszą niedzielę Adwentu

11. Jaką nazwę nosi III Niedziela Adwentu?
W tradycji Kościoła trzecia niedziela Adwentu nosi nazwę „Gaudete!”, czyli „Radujcie się!”. Cała dzisiejsza celebracja: modlitwy i liturgia Słowa, przekazuje nam właśnie takie orędzie. Owa radość ma wynikać przede wszystkim z oczekiwanego przyjścia naszego Zbawiciela na świat.

12. Wymień z nazwy Modlitwy Eucharystyczne zamieszczone w Mszale Rzymskim dla diecezji polskich?
Modlitwa eucharystyczna (łac. Prex eucharistica; nazwa stosowana w Kościele rzymskokatolickim), anafora (nazwa stosowana przez liturgistów oraz powszechna w Kościołach Wschodnich) jest centralnym elementem mszy; stanowiąc część liturgii eucharystycznej. Następuje po przygotowaniu darów ofiarnych, a poprzedza obrzędy komunijne.
Podczas modlitwy eucharystycznej przygotowane dary ofiarne są konsekrowane i składane w ofierze.
Mszał Rzymski ma cztery zasadnicze warianty Modlitwy Eucharystycznej, których wybór zależy od celebransa, ale uzależniony jest również od zasad zawartych w przepisach liturgicznych (OWMR).
Pierwsza Modlitwa Eucharystyczna - Kanon rzymski - powstała w IV-VI wieku i rozwijana na przestrzeni stuleci. Od Soboru Trydenckiego do reform liturgicznych po Soborze Watykańskim II jedyna Modlitwa Eucharystyczna w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego, zredagowana w ramach reform posoborowych. Zalecana do odmawiania w uroczystości i święta.
Druga Modlitwa Eucharystyczna - stanowiąca zredagowaną wersję anafory Hipolita z III wieku.
Trzecia Modlitwa Eucharystyczna - nowa modlitwa, stworzona po Vaticanum II w oparciu o modlitwy i pisma Ojców Kościoła.
Czwarta Modlitwa Eucharystyczna - oparta na aleksandryjskiej anaforze św. Bazylego Wielkiego
W zależności od kraju i rejonu geograficznego istnieją również inne Modlitwy Eucharystyczne (nowe mogą być proponowane przez lokalne episkopaty, jednak każda musi być zatwierdzona przez Stolice Apostolską).
Obecnie w Mszale Rzymskim w wydaniu dla diecezji polskich jest w sumie 10 Modlitw Eucharystycznych (m.in. Modlitwy eucharystyczne o tajemnicy pojednania, Modlitwy eucharystyczne we Mszy z udziałem dzieci).

13. Kiedy śpiewa się Gloria podczas liturgii?
Śpiewa się lub recytuje hymn w niedziele poza okresem Adwentu i Wielkiego Postu, a także w uroczystości i święta oraz podczas szczególnie uroczystych celebracji.

14. Ile jest prefacji śpiewanych w Mszale Rzymskim dla diecezji polskich?

97

15. Co to jest Aspersja?
Aspersja (asperges) - liturgiczne pokropienie wiernych wodą święconą jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań; zastępuje we mszy akt pokuty. Swoją nazwę wzięło od pierwszych słów pieśni: "asperges me domine" - pokropisz mnie Panie.

16. Wymień przynajmniej dwa nabożeństwa występujące w okresie Wielkiego Postu?
Droga Krzyżowa, Gorzkie Żale

STACJA I Pan Jezus na śmierć skazany
STACJA II Pan Jezus bierze krzyż na swoje ramiona
STACJA III Pan Jezus pierwszy raz upada pod krzyżem

STACJA IV Pan Jezus spotyka swoją Matkę

STACJA V Szymon Cyrenejczyk pomaga nieść krzyż Panu Jezusowi

STACJA VI Święta Weronika ociera twarz Panu Jezusowi

STACJA VII Pan Jezus drugi raz upada pod krzyżem

STACJA VIII Pan Jezus pociesza płaczące nad nim niewiasty

STACJA IX Pan Jezus trzeci raz upada pod krzyżem

STACJA X Pan Jezus z szat obnażony

STACJA XI Pan Jezus przybity do krzyża

STACJA XII Pan Jezus umiera na krzyżu

STACJA XIII Pan Jezus z krzyża zdjęty
STACJA XIV Pan Jezus do grobu złożony

17. Jaką nazwę nosi II Niedziela Wielkanocna?
Miłosierdzia Bożego

18. Co to jest embolizm komunijny?
Embolizm (przydatek) jest rozwinięciem ostatniej prośby Modlitwy Pańskiej. Zawiera prośbę o uwolnienie całej wspólnoty wiernych od mocy zła, o zwycięstwo nad pokusami. Embolizm znany był w różnych obrządkach od V w. Według Ordo Romanus I, na końcu Ojcze nasz opuszczano Amen i dodawano embolizm odmawiany głośno. Istniały różne wersje embolizmu. Dzisiejsze jego brzmienie nawiązuje do wersji zawartej w Ordo Romanus I, i brzmi: "Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego i obdarz nasze czasy pokojem. Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, abyśmy zawsze wolni od grzechu i bezpieczni od wszelkiego zamętu, pełni nadziei oczekiwali przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa".

19. W którym momencie Mszy Świętej, podczas liturgii Środy Popielcowej następuje obrzęd posypania głów popiołem?

· Obrzęd błogosławieństwa popiołu ma miejsce po homilii. Odpowiednie teksty znajdują się w Mszale Rzymskim, w formularzu mszalnym na Środę Popielcową (MR s.62). Kapłan wypowiada słowa zachęty. Następnie po krótkiej modlitwie w milczeniu, odmawia modlitwę błogosławieństwa popiołu (w Mszale są dwie formy do wyboru). Potem kropi popiół wodą święconą nic nie mówiąc.
· Następnie kapłani posypują popiołem obecnych, mówiąc do każdego: Nawracajcie się i wierzcie Ewangelii (Mk 1,15) albo: Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz (por. Rdz 3,19). W tym czasie wykonuje się odpowiedni śpiew. Po posypaniu głów popiołem kapłan umywa ręce. Obrzęd kończy się modlitwą powszechną.

20. Podaj cztery części Mszy Świętej?

1. Obrzędy wstępne
2. Liturgia słowa
3. Liturgia eucharystyczna
4. Obrzędy zakończenia
OBRZĘDY WSTĘPNE
Wprowadzają w całą liturgię. Podczas obrzędów wstępnych cała wspólnota przygotowywuje się do liturgii słowa i liturgii eucharystycznej. Obrzędy wstępne pomagają zawiązać wspólnotę między uczestniczącymi w Eucharystii. Obrzędy wstępne dzielą się na:
1. Pieśń na wejście – jeśli pieśń nie jest śpiewana wtedy kapłan, lektor, lub inny upoważniony świecki odczytuje antyfonę (można ją również odczytać po przyjściu do ołtarza). Śpiew towarzyszy procesji kapłana i usługujących.
2. Wejście: • krótkie wejście – kapłan(i) wraz z usługującymi, po wyjściu z zakrystii, udają się najkrótszą drogą do prezbiterium. • procesja wejścia – uroczyste, procesyjne wejście kapłana(ów) wraz z asystą do prezbiterium.
3. Pozdrowienie ołtarza – oddanie największej czci ołtarzowi: • pokłon – wyraża szacunek do ołtarza, który symbolizuje Chrystusa. Powinien być głęboki. • Ucałowanie ołtarza – wyraża hołd Kościoła pielgrzymującego dla Kościoła Niebieskiego. Ołtarz całują kapłani i diakoni. • Okadzenie ołtarza – stosuje się podczas uroczystych Mszy świętych. Okadza się również krzyż, co wskazuje na ofiarę Chrystusa, która się spełnia podczas każdej Eucharystii.
4. Znak krzyża – znakiem krzyża rozpoczyna się i kończy każdą Eucharystię i modlitwę. Wierni czyniący znak krzyża wyrażają swoją wiarę w odkupieńczą moc śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
5. Pozdrowienie ludu – ma na celu wytworzenie jedności i wspólnoty między wszystkimi wiernymi i kapłanem. Mszał Rzymski dopuszcza 5 form pozdrowienia, na które zawsze wierni odpowiadają „I z duchem twoim”. Gdy liturgii przewodniczy biskup, wtedy używa pozdrowienia „Pokój z wami”.
6. Wprowadzenie do liturgii dnia – może to zrobić sam kapłan sprawujący Najświętszą ofiarę, jak i jeden z usługujących (ewentualnie inny, upoważniony świecki do tej czynności). Powinno być to krótkie wprowadzenie. Zazwyczaj w wprowadzeniu (lub po) kapłan podaje intencje sprawowanej Mszy świętej (może to również uczynić świecki).
7. Akt pokuty – to przyznanie się do swojej grzeszności przed całym Kościołem. Pełni on rolę oczyszczającą przed liturgią słowa i liturgią eucharystyczną. Akt pokuty składa się z wezwania kapłana, chwili ciszy, formuły wyznania grzechów i absolucji (prośba o przebaczenie wyznanych grzechów kierowana przez kapłana w imieniu całego ludu. Mszał Rzymski dopuszcza 4 formy aktu pokuty: • „Spowiadam się...” (tzw. Confiteor) – pierwsza forma aktu pokuty. Po niej pojawia się Kyrie. • Dialog („Zmiłuj się nad nami Panie…”) – druga forma aktu pokuty. Po niej również pojawia się Kyrie. • Tropy („Panie, Ty nas wyzwoliłeś z niewoli grzechu. Zmiłuj się nad nami”) – trzecia forma aktu pokuty. • Aspersja – Pokropienie wodą święconą. Powinno się stosować w niedziele, a szczególnie w okresie Wielkanocnym. Czwarta forma aktu pokuty.
8. Kyrie („Panie zmiłuj się nad nami”) – śpiewane lub recytowane. Nie odmawia się, gdy występowała 3, lub 4 forma aktu pokuty. Jest to błaganie ludu o przebaczenie grzechów i prośba o Boże Miłosierdzie.
9. Gloria („Chwała na wysokości Bogu”) – hymn pochwalny. Powstał już na początku chrześcijaństwa. Nie można go niczym innym zastępować w liturgii. Odśpiewuję się go (można również recytować) w niedziele, uroczystości i niektóre święta. Tego hymnu nie śpiewa się w Adwencie (wyjątkiem są roraty, podczas których zawsze śpiewa się hymn) i Wielkim Poście.
10. Kolekta (oracja) – zwana również modlitwą dnia. Rozpoczyna się od wezwania kapłana „Módlmy się”, po którym powinna nastąpić chwila ciszy, podczas której wierni modlą się w milczeniu. Następnie kapłan odmawia kolektę z rozłożonymi rękami (składa je na słowa „Przez naszego Pana”, lub inne, podobne zakończenie kolekty). Po ukończeniu kolekty lud odpowiada „Amen” włączając się i potwierdzając tym samym modlitwę. „Amen” ludu kończy również obrzędy wstępne, jeżeli nie występuje hymn do Ducha Świętego.
11. Hymn do Ducha Świętego – jeśli w jakimś kościele nie istnieje tradycja śpiewania hymnu, nie powinno się go wprowadzać. Natomiast, jeśli gdzieś taka tradycja się uchwaliła, powinna być kontynuowana i pielęgnowana. Podczas hymnu wzywa się Ducha Świętego (zazwyczaj prosi się go o umocnienie, dar wspólnoty i zrozumienia Słów Pisma Świętego, które będę odczytana zaraz po hymnie).
LITURGIA SŁOWA
Podczas liturgii słowa wszyscy pożywiają się pokarmem, jakim jest Słowo Boże. Chrystus przemawia do swojego ludu przez ludzi (kapłanów i świeckich) przemieniając ich serca. W dni powszednie odczytuje się dwa czytania – czytanie ze Starego Testamentu lub Dziejów, Listów Apostolskich i ewentualnie Apokalipsy (to zależy od układu czytań w danym roku) i Ewangelię. Między czytaniami wykonuje się Psalm i aklamację „Alleluja”. W niedziele i uroczystości odczytuje się trzy czytania. Jedno ze Starego Testamentu, jedno z Dziejów, Listów Apostolskich lub Apokalipsy i Ewangelię. Między pierwszym a drugim czytaniem występuje psalm, a przed Ewangelią odśpiewuje się aklamację „Alleluja”. Zazwyczaj w liturgii niedzielnej czytanie ze Starego Testamentu jest związane tematycznie z Ewangelią, natomiast drugie czytanie bardzo rzadko jest związane z Ewangelią i na siłę nie należy się doszukiwać powiązań między tym drugim czytaniem, a Ewangelią. Są również odpowiednio dobrane czytania na Msze o świętych, do liturgii sakramentów i sakramentaliów; do Mszy świętych wotywnych i okolicznościowych. Czytania powinny być odczytywane przez diakona, lub usługujących. Jeśli kapłan sam jest przy ołtarzu wtedy winien przeczytać czytania. Ewangelię może odczytywać diakon i kapłan – nikt inny. Psalm powinien śpiewać kantor, lub psałterzysta. Nie powinna się zdarzać sytuacja, by psalm został odśpiewany przez organistę.
1. Pierwsze czytanie – jest to zazwyczaj fragment Starego Testamentu lub Dziejów Apostolskich (ew. Apokalipsy).
2. Psalm responsoryjny – odpowiednio dobrany. Zazwyczaj najbardziej nawiązuje do pierwszego czytania.
3. Drugie czytanie – fragment Dziejów, Listów Apostolskich lub Apokalipsy.
4. Sekwencja – zawsze powinna być odśpiewywana. Sekwencja pojawia się tylko w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego i Uroczystość Zesłania Ducha Świętego. Jest to forma hymnu.
5. Aklamacja – gdy psałterzysta, kantor lub ktoś inny zaczyna odśpiewywać aklamację wszyscy uczestniczący w liturgii powstają. Jest to śpiew „Alleluja” przed i po wersecie wprowadzającym bezpośrednio w tematykę Ewangelii dnia. Gdy trwa Wielki Post zamiast refrenu „Alleluja” odśpiewuje się „Chwała Tobie Słowo Boże”, lub „Chwała Tobie Królu Wieków”.
6. Ewangelia – może ją czytać tylko diakon lub kapłan, nigdy zaś żaden wierny świecki. Jest to szczyt liturgii słowa. Diakon zawsze przed odczytaniem Ewangelii otrzymuje błogosławieństwo od głównego celebransa (biskupa, czy prezbitera). Kapłan natomiast przed odczytaniem Ewangelii odmawia modlitwę przygotowawczą. Podczas odczytywania Ewangelii wszyscy stoją. Gdy liturgia ma uroczystą formę sprawowania, wtedy Ewangelię odczytuje się z Ewangeliarza, który procesyjnie zanosi się do ambony wraz ze świecami.
7. Homilia (lub kazanie) – homilia bezpośrednio nawiązuje do czytań odczytanych bezpośrednio przed nią, kazanie zaś jest to mowa okolicznościowa (np. podczas Mszy Świętej w rocznicę zdobycia niepodległości). Homilię (kazanie) może wygłaszać tylko diakon i kapłan. Nie powinno się opuszczać homilii (kazania) w niedzielę i święta nakazane. Homilię (kazanie) można również wygłaszać zawsze, gdy przemawiają za tym względu duszpasterskie.
8. Credo (wyznanie wiary) – credo odmawia się w niedziele i uroczystości. Można je zastępować krótszymi wersjami, lub przy różnych okolicznościach pytaniami („Czy wierzysz…”; „Czy wyrzekasz się…”). Na słowa „I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem” wykonuje się głęboki skłon. W święta Zwiastowania i Narodzenia Pańskiego podczas wcześniej wymienionych słów przyklęka się.
9. Modlitwa powszechna (modlitwa wiernych) – jest to zakończenie liturgii słowa. Wprowadzenie i zakończenie do modlitwy powszechnej wypowiada kapłan, intencje zaś podaje diakon, kantor, lub inny wierny świecki. Modlitwa powszechna powinna zawierać od 4 do 6 wezwań. W wezwaniach powinno się uwzględnić intencje za Kościół; za rządzących; za doświadczanych trudnościami, cierpiących; za miejscową wspólnotę. Można również podawać intencje dostosowane do danych okoliczności – np. podczas ślubu za nowożeńców lub, gdy liturgia jest sprawowana w intencji zmarłego, to o zbawienie dla jego duszy.
Liturgia eucharystyczna
Jest to najważniejsza część Mszy świętej, która osiąga swój szczyt podczas Modlitwy eucharystycznej. Dzieli się ona na trzy części:
1. Przygotowanie darów: • Śpiew na ofiarowanie – pieśń śpiewana podczas procesji z darami i przygotowania darów, aż do słów „Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę” (lub inną formę dozwoloną przez Mszał Rzymski). • Procesja z darami – uroczyste przyniesienie do ołtarza darów. Zazwyczaj oprócz chleba i wina zanosi się inne dary (np. chleb). Należy pamiętać, że gdy w procesji niesie się więcej darów, wtedy chleb i wino oddaje się w ręce kapłana na końcu. Procesję z darami powinni prowadzić ministranci kadzidła. • Przygotowanie darów – kapłan ofiaruje Bogu chleb i wino i prosi o to, aby przemieniły się w Ciało i Krew Chrystusa • Okadzenie darów i ołtarza – stosowane podczas uroczystych Mszy świętych. • Lavabo – tak zwane obmycie rąk kapłana. Ministranci podchodzą z lawaterzem (miseczka i dzbanuszek – zamiast dzbanuszka można użyć ampułki z wodą) i ręczniczkiem do kapłana. Następuje obmycie jego rąk (następnie wyciera je w ręczniczek). Symbolikę gestu wyrażają słowa, które podczas obmycia wypowiada kapłan: „Obmyj mnie, Panie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego”. • Modlitwa nad darami – jest to modlitwa pochodząca z formularza (oficjum) na dany dzień. Jest ona podsumowaniem (kończy) obrzędów przygotowania darów i swego rodzaju wprowadzeniem do Modlitwy eucharystycznej.
2. Modlitwa eucharystyczna: • Dialog przed prefacją – dialog celebransa z wiernymi bezpośrednio poprzedzający prefację. • Prefacja – hymn dziękczynny, śpiewany lub recytowany przez celebransa. Bezpośredni wstęp do tzw. kanonu mszalnego. W polskiej edycji Mszału Rzymskiego jest 90 prefacji recytowanych i 97 śpiewanych. • Sanctus – aklamacja „Święty, Święty, Święty”. • Wspomnienie tajemnicy dnia – podczas niedziel, uroczystości i niektórych świąd odmawia się dodatkowe teksty (np. w Święto Przemienienia Pańskiego). • Epikleza – prośba kierowana do Boga, aby zesłał Ducha Świętego, by Ten swoja mocą przemienił chleb i wino w Ciało i Krew Pańską. • Konsekracja – moment, podczas którego prawdziwie dokonuje się przemiana chleba i wina w Ciało i Krew Pańską. Po słowach konsekracji chleba i wina, kapłan przez moment ukazuje wiernym Święte Postacie. • Aklamacja po przeistoczeniu – wyznanie tajemnicy wiary, które wypowiada się na stojąco. Rozpoczyna ją kapłan i wraz z ludem ją kończy. Ma ona 4 formy: - GC: Oto wielka tajemnica wiary. Lud: Głosimy śmierć… - GC: Wielka tajemnica wiary. Lud: Ile razy… - GC: Uwielbiajmy tajemnicę wiary. Lud: Panie, Ty nas… - GC: Tajemnica wiary. Lud: Chrystus umarł… • Anamneza – „Wspominając śmierć i zmartwychwstanie Twojego Syna…” (tekst z II Modlitwy eucharystycznej). Przede wszystkim pamiątka męki, śmierci, zmartwychwstania i wniebowstąpienia Chrystusa. • Modlitwa ofiarnicza – „Pokornie błagamy, aby Duch Święty…” (tekst z II Modlitwy eucharystycznej). Ofiarowanie Bogu Ciała i Krwi Chrystusa, jak i swojego życia. • Modlitwy wstawiennicze – podkreślają modlitwę nie tylko, za zgromadzonych na Eucharystii, ale za cały Kościół oraz żywych i umarłych jego członków. • Doksologia końcowa – „Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie…” (modlitwa ta w każdej Modlitwie eucharystycznej jest taka sama). Jest to najważniejsza doksologia w czasie Mszy świętej. „Amen” ludu wypowiadane na jej końcu jest, tak samo jak doksologia, najważniejsze podczas Mszy świętej i potwierdza uczestnictwo wiernych w Modlitwie eucharystycznej i wiarę w wydarzenia, które przed chwilą miały miejsce (konsekracja) – można to nazwać podpisem wiernych pod Modlitwą eucharystyczną i jej potwierdzeniem. Doksologia jest również modlitwą wychwalającą Trójcę Świętą.
3. Obrzędy Komunii Świętej: • Wezwanie do Modlitwy Pańskiej – wezwanie wiernych przez kapłana do odmówienia „Ojcze nasz”. W Mszale Rzymskim pojawia się osiem formuł wezwania do Modlitwy Pańskiej, ale kapłan zawsze to wezwanie może ułożyć sam. • Modlitwa Pańska – tej modlitwy chrześcijan nauczył sam Jezus Chrystus. W Ewangelii pojawiają się dwie wersje „Ojcze nasz” – u św. Mateusza (Mt 6, 8b-15) i św. Łukasza (11, 1-4). Modlitwa Pańska jest stawiana jako wzór modlitwy chrześcijańskiej. Gdy „Ojcze nasz” odmawia się na Mszy na jej końcu nie wypowiada się „Amen”. • Embolizm – modlitwa, którą wypowiada kapłan (zamiast „Amen”). Jest ona przedłużeniem „Ojcze nasz” i rozwinięciem ostatniej prośby. Ma ona charakter błagalny – o uwolnienie całej wspólnoty spod mocy zła (szatana). Lud całą modlitwę kończy aklamacją: „Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki.” • Obrzędy pokoju – umocnienie wiernych we wspólnocie i miłości. Bezpośrednie przygotowanie do przyjęcia Komunii Świętej. Znak pokoju można sobie przekazać przez skinienie głową; podanie ręki (wtedy do drugiej osoby mówi się: „Pokój z tobą”, na co druga osoba dopowiada „Amen”.); kapłani mogą się chwytać za łokcie i skinąć do siebie głową. • Agnus Dei – śpiew „Baranku Boży”. Wezwanie „zmiłuj się nad nami” można powtarzać wiele razy (zależy to od czasu łamania chleba), natomiast wezwanie „obdarz nas pokojem” wypowiada (wyśpiewuje) się tylko raz, na końcu. Podczas śpiewu odbywa się łamanie chleba (wspomniane wcześniej) i obrzęd zmieszania postaci eucharystycznych. • Komunia Święta – gdy kapłan rozpoczyna spożywanie Ciała Pańskiego rozpoczyna się śpiew na komunię. Jeśli nie ma śpiewu wtedy kapłan (czy upoważniony świecki) odczytuje antyfonę (po komunii kapłana, a przed komunią ludu, lub zaraz po komunii ludu). Po komunii świętej można odśpiewać pieśń dziękczynną, przez która wszyscy będą uwielbiać Boga (dziękczynienie). • Modlitwa po Komunii – ostatnia modlitwa odmawiana z formularza (oficjum) na dany dzień. Kończy ona obrzędy Komunii Świętej, jak i całą Liturgię Eucharystyczną.
OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA
Obrzędy zakończenia opuszcza się (ewentualnie można podać ogłoszenia), gdy zaraz po Mszy świętej ma miejsce inny obrzęd liturgiczny (nabożeństwo). Wtedy to błogosławieństwo i rozesłanie ludu jest na końcu danego obrzędu liturgicznego (nabożeństwa), np. błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem po adoracji.
1. Ogłoszenia – pojawiają się zazwyczaj w niedziele. Nie powinny przybierać formy homilii, czy kazania. Ich forma powinna być treściwa, tak, by nie nużyć wiernych.
2. Pozdrowienie kapłańskie – kwestia kapłana - „Pan z Wami”. Na co lud odpowiada „I z duchem twoim”.
3. Błogosławieństwo – „Niech was błogosławi…” – wypowiadając te słowa kapłan kreśli znak krzyża nad ludem, który się wykonuje znak krzyża na sobie. Błogosławieństwo może mieć jeszcze formę uroczystą, pontyfikalną lub (i) być poprzedzone modlitwą nad ludem.
4. Rozesłanie – „Idźcie w pokoju Chrystusa”. Jeśli w Eucharystii bierze udział diakon, wtedy do niego należy wypowiedzenie słów rozesłania. W pewien sposób są one posłaniem wiernych do swoich domów, aby tam przekazywali to, czym obdarował ich Bóg podczas Eucharystii.
5. Zejście – może mieć formę krótką (kapłan(i) wraz z asystą udają się najkrótszą drogą do zakrystii) lub uroczystą (procesja zejścia – porządek taki sam, jak przy procesji wejścia, ale bez Ministrantów Kadzidła). Zejściu towarzyszy pieśń. Oczywiście przed zejściem z prezbiterium do zakrystii kapłan(i) i (gdy jest) diakon całują ołtarz i przyklękają przed tabernakulum (gdy w środku jest Przenajświętszy Sakrament) – potem następuje uformowanie procesji, gdy ma miejsce uroczysta Msza święta.

21. Jaka jest różnica między kazaniem a homilią?

Mówiąc prostymi słowami, homilia jest słowem Boga, natomiast kazanie jest słowem o Bogu. Można powiedzieć, że w kazaniu Bóg jest „przedmiotem” naszych rozważań, a w homilii Bóg jest „podmiotem”, a więc Osobą, która – poprzez kaznodzieję (homilistę) – do nas przemawia. Homilia jest integralną częścią liturgii Mszy św., dlatego kaznodzieja nie może po przeczytaniu Ewangelii zamknąć Ewangeliarza i wygłosić kazania na dowolny temat, niezwiązany z czytaniami. Tekst biblijny powinien zostać wyjaśniony, powinien „ożyć”. Im bardziej kaznodzieja dopuszcza Boga do głosu, tym bardziej to, co głosi, jest homilią, czyli słowem Bożym.
Wielu uznaje słowo „homilia” za nowocześniejsze niż „kazanie”. Tak naprawdę kazanie i homilia to dwie różne rzeczywistości.
Homilia z zasady skierowana jest do ludzi ochrzczonych, wierzących, a jej celem jest rozwój i pogłębienie życia duchowego słuchaczy.

22. Kiedy zapalany jest paschał w liturgii?

Paschał to duża woskowa świeca (z wosku pszczelego), którą zapala się w wigilię paschalną i ustawia w centrum prezbiterium lub obok ambony na czas Okresu wielkanocnego. Jest symbolem zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa.
Obrzęd poświęcenia ognia i zapalenia paschału w wigilię paschalną nazywa się lucernarium (liturgia światła). W czasie tego obrzędu na paschale należy wyryć krzyż (symbol męki Chrystusa). Pięć otworów z czerwonymi ziarnkami kadzidła symbolizuje zbawcze rany Chrystusa, natomiast wyryty rok bieżący i greckie litery Alfa i Omega(Α i Ω) oznaczają, że do Chrystusa należy czas i wieczność. On jest początkiem i końcem.
Następnie Paschał jest wnoszony w procesji do Kościoła z trzykrotnym śpiewem "Światło Chrystusa". Od Paschału zapala się świece uczestników liturgii. Następnie jest odśpiewane orędzie paschalne- Exultet mające na celu wychwalenie Chrystusa przynoszącego światło.
Poza okresem wielkanocnym Paschał stawia się koło chrzcielnicy i od niego zapala się świecę chrzcielną. Symbolizuje to narodzenie się dziecka dla królestwa Bożego.
Odnowione po Soborze Watykańskim II obrzędy pogrzebu nakazują umieszczanie zapalonego paschału obok trumny w czasie Mszy św. pogrzebowej. Zwyczaj ten symbolizuje naukę o zmartwychwstaniu Chrystusa, które zapowiadając zmartwychwstanie umarłych, stawia we właściwym świetle tajemnicę śmierci człowieka.

23. Kiedy i jakie sekwencje są śpiewane w czasie liturgii przed Ewangelią?

Sekwencja – w chrześcijaństwie rodzaj religijnej kompozycji wokalnej zbliżonej do hymnu, popularnej w średniowieczu. Wykonuje się ją unisono, zaś jej tekst, nie pochodzący z Biblii, układano po łacinie. Wykonywana była po Alleluja (Aklamacji przed Ewangelią).
Cechą charakterystyczną budowy sekwencji jest sukcesywne powtarzanie melodii kolejnych wersów. W praktyce najczęściej po dwa kolejne wersy miały taką samą melodię.
Po Soborze Watykańskim II w liturgii kościoła katolickiego, sekwencję wykonuje się obowiązkowo podczas dwóch uroczystości w roku: w Niedzielę Zmartwychwstania (Victimae Paschali laudes) oraz w Uroczystość Zesłania Ducha Świętego. (Veni Sancte Spiritus). Dopuszcza się wykonanie Ad libitum sekwencji Victimae Paschali laudes w Oktawie Wielkiej Nocy, Lauda Sion w "Boże Ciało" (w całości, bądź od słów Ecce Panis) oraz Stabat Mater (całą lub od słów Sancte Mater, istud agas)[6]
Została przeniesiona przed Aklamację przed Ewangelią. Co prawda Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego z 2000 roku przywróciło ją na pierwotne miejsce – po Alleluja, zmiana jednak przetrwała jedynie do publikacji nowego wydania w 2002. W Polsce Sekwencje wykonuje się najczęściej w polskim przekładzie.
W czasie wykonywania sekwencji obowiązuje postawa stojąca, choć często nie jest to przestrzegane[potr

Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary składają jej wierni uwielbień swych dary. Odkupił swe owce Baranek bez skazy, pojednał nas z Ojcem i zmył grzechów zmazy. Śmierć zwarła się z życiem i w boju, o dziwy, choć poległ Wódz życia, króluje dziś żywy. Maryjo, Ty powiedz, coś w drodze widziała? Jam Zmartwychwstałego blask chwały ujrzała. Żywego już Pana widziałam grób pusty i świadków anielskich, i odzież, i chusty. Zmartwychwstał już Chrystus, Pan mój i nadzieja, a miejscem spotkania będzie Galilea. Wiemy, żeś zmartwychwstał, że ten cud prawdziwy, o Królu Zwycięzco, bądź nam miłościwy.

Przybądź Duchu Święty – ześlij z nieba wzięty - Światła Twego strumień. Przyjdź, Ojcze ubogich - Przyjdź, Dawco łask drogich - Przyjdź, Światłości sumień! O najmilszy z Gości - Słodka serc radości - Słodkie orzeźwienie. W pracy Tyś ochłodą - W skwarze żywą wodą - W płaczu utulenie. Światłości najświętsza! - Serc wierzących wnętrza - Poddaj Swej potędze! Bez Twojego tchnienia - Cóż jest wśród stworzenia, - Jeno cierń i nędze!? Obmyj, co nieświęte - Oschłym wlej zachętę - Ulecz serca ranę! Nagnij, co jest harde - Rozgrzej serca twarde - Prowadź zabłąkane! Daj Twoim wierzącym - W Tobie ufającym - Siedmiorakie dary! Daj zasługę męstwa - Daj wieniec zwycięstwa, - Daj szczęście bez miary!
Przebieg śpiewów liturgii MSZY ŚW.
(słowa pisane kursywą wykonuje kapłan, słowa pogrubione organista z ludem)
Pieśń na WEJŚCIE (wprowadzająca w tematykę dnia: okresu liturgicznego lub danego święta)

POZDROWIENIE
    W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.   (możliwe 3 rodzaje Amen)
    Pan z wami.         I z duchem twoim. (melodia odpowiedzi dostosowana do użytego tonu)
lub     Miłość Boga Ojca ......
lub    Łaska i Pokój, od Tego .....

AKT POKUTNY możliwe są 3 formy:
    1. Spowiadam się Bogu Wszechmogącemu .....
    2. Zmiłuj się nad nami Panie, bo zgrzeszyliśmy przeciw Tobie ......
    3. Panie, który zostałeś posłany, aby ......... zmiłuj się nad nami. Zmiłuj się nad nami.
       (Jeżeli ta forma jest śpiewana to organista gra odpowiednią melodię do - zmiłuj się nad nami)
Zakończenie każdej formy aktu pokutnego:
    Niech się zmiłuje nad nami Bóg Wszechmogący i odpuściwszy nam grzechy doprowadzi nas
do życia wiecznego.   Amen.   (melodia dostosowana do użytego tonu)
(W przypadku obrzędu pokropienia wodą świeconą śpiewamy stosowną pieśń np. „Pokrop nas Panie”)

Śpiew: Panie zmiłuj się nad nami. (melodie wszystkich części stałych wg jednej wybranej kompozycji mszy)
    (Nie wykonuje się go po 3 formie aktu pokutnego)
    (powinien być wykonywany w formie dialogu z ludem. Wskazane zmienianie manuału –
delikatniejszy rejestr do akompaniowania dla siebie, mocniejszy przy odpowiedzi ludu).
Śpiew: Chwała na wysokości Bogu: (W Niedziele, Uroczystości i Święta)

Kolekta: Módlmy się. Boże ......, Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.

LITURGIA SŁOWA:
    I czytanie
    Psalm Responsoryjny (dostosowany do okresu liturgicznego i święta. Lepiej, gdy śpiewa go
     kantor od ambonki. Unikać kontrafaktury)
    II czytanie (W niedziele i uroczystości)
    Śpiew przed Ewangelią Alleluja lub Chwała Tobie ...(w okresie Wielkiego Postu)
Dialog przed Ewangelią:
    Pan z wami. I z duchem twoim.
    Słowa Ewangelii wg św. Marka. Chwała Tobie Panie.
Dialog po Ewangelii:
    Oto słowo Pańskie. Chwała Tobie Chryste.
    Homilia
    Wyznanie wiary (w niedziele i uroczystości)
    Wezwania modlitwy powszechnej (jeżeli są śpiewane to odgrywamy Wysłuchaj nas Panie.)
                   po końcowej modlitwie kapłana odpowiadamy lub odgrywamy   - Amen.

Pieśń na OFIAROWANIE – (O charakterze ofiarnym lub dostosowana do okresu liturgicznego.
Jeżeli ma miejsce procesja z darami i okadzenie ołtarza trzeba przygotować sobie więcej zwrotek).

Modlitwa nad darami:   ............ Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Dialogi przed Prefacją:
    Pan z wami.   I z duchem twoim.
    W górę serca. Wznosimy je do Pana.
    Dzięki składajmy Panu, Bogu naszemu.   Godne to i sprawiedliwe.
Na zakończenie prefacji
Śpiew: Święty, Święty, Święty.

Aklamacje PO PRZEISTOCZENIU   (możliwe są 4 do wyboru)
1. Oto wielka tajemnica wiary. Głosimy śmierć Twoją Panie Jezu, wyznajemy Twoje Zmartwychwstanie, i oczekujemy Twego przyjścia w chwale.
2. Tajemnica wiary. Chrystus umarł, Chrystus Zmartwychwstał, Chrystus powróci.
3. Wielka jest tajemnica naszej wiary. Ile razy ten Chleb spożywamy i pijemy z tego kielicha, głosimy śmierć Twoją, Panie, Oczekując Twego przyjścia w chwale.
4. Uwielbiajmy tajemnicę wiary. Panie, Ty nas wybawiłeś, Przez Krzyż i Zmartwychwstanie Swoje, Ty jesteś Zbawicielem świata.

Zakończenie Modlitwy Eucharystycznej DOKSOLOGIA
    Przez Chrystusa z Chrystusem i w Chrystusie,* Tobie Ojcze Wszechmogący, W jedności
Ducha Świętego,* Wszelka część i chwała, przez wszystkie wieki wieków.   Amen.

Po wstępie kapłana:   OJCZE NASZ

Embolizm:
    Wybaw nas Panie od zła wszelkiego i ............. naszego Zbawiciela Jezusa Chrystusa.
    Bo Twoje jest królestwo * I potęga i chwała na wieki.
Modlitwa o pokój:
    Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś ........ Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
Amen.
Znak pokoju:
    Pokój Pański niech zawsze będzie z wami.        I z duchem Twoim.

Śpiew: Baranku Boży.

KOMUNIA ŚWIĘTA

    Pieśni podczas trwania Komunii św. - o tematyce Eucharystycznej
    Pieśń na dziękczynienie - pieśń uwielbienia i dziękczynienia.

Modlitwa po Komunii. ........... Przez Chrystusa, Pana naszego.   Amen

Błogosławieństwo końcowe.
Pan z wami   -    I z duchem twoim
(W uroczystości może teraz wystąpić modlitwa nad ludem, wtedy po każdym wezwaniu odpowiadamy - Amen
na zakończenie zawsze jest błogosławieństwo w Imię Trójcy)
Niech was błogosławi Bóg Wszechmogący, Ojciec i Syn i Duch Święty   -     Amen
Lub
Błogosławieństwo pontyfikalne:     (Błogosławieństwo biskupie poprzedzają 2 wezwania:)
Niech imię Pańskie będzie błogosławione    -    Teraz i na wieki.
Wspomożenie nasze w imieniu Pana   -   Który stworzył niebo i ziemię
Niech was błogosławi Bóg Wszechmogący, Ojciec i Syn i Duch Święty       -      Amen

Rozesłanie    Idźcie w pokoju Chrystusa   -   Bogu niech będą dzięki.
(W okresie Wielkanocnym dodajemy Alleluja, Alleluja).

Pieśń na ZAKOŃCZENIE - Zgodna z okresem liturgicznym lub o charakterze przygodnym.

24. Co występuje w liturgii sakramentu małżeństwa zamiast embolizmu po Ojcze nasz?

W obrzędzie Komunii, po "Ojcze nasz", kapłan opuszcza embolizm "Wybaw nas" i zamiast niego odmawia błogosławieństwo nowo zaślubionych (w zależności od formularza Mszy). W tym czasie zaślubieni klęczą przed ołtarzem. Po błogosławieństwie kapłan opuszcza modlitwę o pokój: "Panie Jezu Chryste" i dalej sprawuje liturgię jak zwykle.

25. Z jakiego formularza Mszy świętej korzystamy podczas Mszy roratniej?

Msza Roratnia jest mszą wotywną o Najświętszej Maryi Pannie w okresie Adwentu.

26. Kiedy trwa okres zwykły w roku liturgicznym?

Jest to najdłuższy okres w liturgii, trwa 33, 34 tygodnie. Podzielony jest on na dwie części. Pierwsza, krótsza, rozpoczyna się w poniedziałek po Niedzieli Chrztu Pańskiego i trwa do wtorku przed Środą Popielcową, a druga zaczyna się w poniedziałek po uroczystości Zesłania Ducha Świętego i kończy przed I Niedzielą Adwentu. W ostatnią niedzielę roku liturgicznego obchodzi się uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata.
Jest to czas, w którym mamy okazję głębiej przeżyć całe Misterium Odkupienia. Wraz z Jezusem przeżywamy całe Jego życie. Pomaga nam w tym Maryja i liczni święci, których uroczystości, święta i wspomnienia obchodzimy tak obficie w ciągu całego okresu zwykłego.

27. Jaką funkcję pełni diakon podczas liturgii? Podaj zadania diakona.

Zgodnie z teologią katolicką diakonat jest pierwszym z trzech stopni sakramentu święceń (są to kolejno: diakonat, prezbiterat i biskupstwo). W obrzędzie święceń biskup nakłada na kandydata ręce, ale nie dla kapłaństwa, lecz dla posługi[5]. Diakoni nie są powoływani, by zastępować kapłanów, ale po to, aby ich wspierać. Dlatego tez nie wykonują funkcji typowo kapłańskich, jak celebrowanie mszy świętej, rozgrzeszanie i namaszczanie chorych (które też jest czasem formą rozgrzeszenia), ale wsparci łaską sakramentalną, mają za zadanie służyć Kościołowi w posłudze liturgii, słowa i miłości[6].
Posługa liturgii[edytuj]
Zadaniem diakona w celebracjach liturgicznych jest zasadniczo asystowanie i posługiwanie przewodniczącemu. W czasie mszy świętej jest to także służba przy ołtarzu (przy księdze i kielichu), kierowanie zgromadzeniem wiernych poprzez odpowiednie polecenia oraz wypowiadanie intencji modlitwy powszechnej[7].
Niektóre ceremonie diakon może sprawować samodzielnie, w zastępstwie kapłana. Jest zwyczajnym szafarzem komunii świętej. Może uroczyście udzielać chrztu, asystować przy zawieraniu małżeństwa przez narzeczonych, przewodniczyć liturgii pogrzebu i nabożeństwom (np. Gorzkie żale), a także sprawować te sakramentalia, które nie są zastrzeżone kapłanom (jak np. poświęcenie kielicha i pateny).
W świetle prawa kanonicznego Kościoła łacińskiego, święcenia diakonatu wprowadzają do stanu duchownego. Wiąże się to z obowiązkiem regularnej celebracji Liturgii Godzin.
Posługa słowa[edytuj]
W ramach liturgii święceń diakonatu, biskup wręcza nowo wyświęconemu Ewangeliarz, jako znak specjalnej posługi głoszenia Ewangelii. Podczas każdej celebracji, w której uczestniczy diakon, zawsze on sam odczytuje tekst Ewangelii, nawet, jeżeli obecny jest biskup czy nawet papież. Diakon może także, z upoważnienia celebransa, wygłosić homilię lub kazanie, czego nie może nigdy czynić osoba świecka.
Posługa miłości[edytuj]
Diakon jest szczególnym orędownikiem miłości, sprawiedliwości i pokoju. Jest wezwany do niesienia pomocy i pociechy chorym, ubogim i cierpiącym. Oprócz świeckiej pracy zawodowej, która zapewnia mu utrzymanie, jest tez wezwany, by wspierać duchowo i sakramentalnie tych, którzy tego najbardziej potrzebują. Święty Polikarp zachęca, by diakoni byli pełni współczucia, gorliwi, żyjący według prawdy naszego Pana, który stał się sługą wszystkich[8].
Specyficzna funkcja diakona w Kościele ma też odbicie w jego zadaniach w liturgii. Z zasady to on, w ramach swojego urzędu diakońskiego, kieruje do wiernych takie zachęty, jak Przekażcie sobie znak pokoju czy też Idźcie w pokoju Chrystusa.

28. Kto to jest ceroferariusz?

Ceroferariusze - ministranci, którzy niosą akolitki lub świece, i towarzyszą Najświętszemu Sakramentowi niesionemu w procesji.
Ceroferariusze biorą także udział w procesji na wejście, gdzie idą za ministrantami z kadzidłem i łódką, po obu stronach ministranta niosącego krzyż procesyjny.

29. Dlaczego w czasie liturgii przed proklamacją Ewangelii, okadza się Ewangeliarz?

Ewangeliarz – w Kościołach chrześcijańskich ozdobna księga liturgiczna zawierająca teksty Ewangelii odczytywane w liturgii.
Podczas uroczystych celebracji, Ewangeliarz jest zanoszony na ołtarz przez diakona w procesji wejścia oraz na ambonę przed odczytaniem Ewangelii. W braku diakona, księgę wnosi w procesji wejścia lektor, zaś na ambonę przenosi ją kapłan odczytujący tekst ewangeliczny.
Polskie wydanie Ewangeliarza zawiera teksty Ewangelii na niedziele i święta, z uwzględnieniem trzyletniego cyklu czytań niedzielnych.

30. Kto jest upoważniony do odśpiewania Exultetu w czasie liturgii Wigilii Paschalnej?

ORĘDZIE WIELKANOCNE (Exsultet) Po przyjściu do ołtarza kapłan udaje się na miejsce przewodniczenia. Paschał umieszcza się na świeczniku stojącym pośrodku prezbiterium lub przy ambonie. Następnie można nałożyć kadzidło, jak przed Ewangelią podczas Mszy św., po czym diakon prosi kapłana o błogosławieństwo. Kapłan udziela błogosławieństwa mówiąc półgłosem: Niech Pan będzie w sercu twoim i na twoich ustach, abyś godnie głosił Jego orędzie wielkanocne: w imię Ojca i Syna + i Ducha Świętego. Diakon odpowiada: Amen. Błogosławieństwo to opuszcza się, jeśli orędzie wielkanocne ma śpiewać ktoś, kto nie jest diakonem. Jeśli używa się kadzidła, diakon, lub - gdy go nie ma - sam kapłan, okadza najpierw księgę, a potem paschał i stojąc przy pulpicie śpiewa orędzie wielkanocne. W tym czasie wszyscy stoją, trzymając w rękach zapalone świece. W razie konieczności orędzie wielkanocne może śpiewać kantor, który nie jest diakonem. Opuszcza on w dłuższej formie orędzia część tekstu, od słów: A zatem proszę was, bracia aż do końca wstępu, włącznie z pozdrowieniem Pan z wami. Orędzie wielkanocne może także wykonać w formie krótszej kantor, który nie jest diakonem, opuszcza wtedy pozdrowienie Pan z wami.

31. Przedstaw strukturę prefacji.

Na budowę prefacji składają się trzy elementy. Pierwszym z nich jest przejście od dialogu wstępnego do motywu dziękczynienia. Przejście to w każdej prefacji brzmi mniej więcej jednakowo. Kontynuuje dziękczynienie, do którego zachęca dialog, a które ma być stałą postawą życiową (Ef 5,20; Kol 1,12; 2 Tes 1,3). Brzmi ono: "Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący wieczny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego".
Drugim elementem składowym prefacji jest motyw dziękczynienia, który tematycznie zharmonizowany jest z obchodzonym misterium, np.: "On to po swoim zmartwychwstaniu jawnie się ukazał swoim uczniom i na ich oczach wzniósł się do nieba, aby dać nam udział w swoim Bóstwie".
Trzecim elementem jest zakończenie, które wyraża łączność Kościoła ziemskiego z aniołami i świętymi w składaniu Bogu dziękczynienia, za dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa. Zakończenie to jest przejściem od motywu dziękczynienia do wspólnej aklamacji "Święty": "Przeto z Aniołami i Archaniołami, z błogosławionymi duchami oraz wszystkimi chórami niebios śpiewamy hymn ku Twojej chwale, bez końca wołając"

32. Wymień trzech patronów ministrantów.

Św. Tarsycjusz,
św. Dominik Savio,
św. Jan Berchmans,
św. Alojzy Gonzaga,
św. Stanisław Kostka
Święty Tarsycjusz

Święty Tarsycjusz był młodym Rzymianinem, akolitą, należącym do otoczenia papieża Stefana I. Gdy za cesarza Decjusza nastąpiły jedne z najkrwawszych prześladowań chrześcijan, zaostrzono równocześnie możliwości widywania się z uwięzionymi. Wskutek tego umacnianie uwięzionych chrześcijan Komunią świętą przed ich męczeńską śmiercią stało się prawie niemożliwe. Każdy odważny kapłan, diakon czy dorosły chrześcijanin, gdy szedł do więzienia z Komunią świętą, narażał się na rozpoznanie i areszt. W tej sytuacji Tarsycjusz, chłopiec liczący około dziesięciu lat, okazał gotowość pójścia do więzienia z Chrystusem Eucharystycznym, sądząc, że z powodu młodego wieku uda mu się niepostrzeżenie dotrzeć do braci i sióstr skazanych na męczeńską śmierć. Pewnego dnia, kiedy szedł z Najświętszym Sakramentem w kierunku więzienia, napadła go grupa pogańskich rówieśników, zaciekawionych tym, co on niesie z taką troską. Ponieważ bardzo tego bronił, usiłowali zmusić go biciem i obrzucaniem kamieniami, aby pokazał im co niesie. Z pomocą nadszedł mu żołnierz rzymski, Kwadratus, setnik, chrześcijanin, doskonale zorientowany w sytuacji. Przepędził całą tę zgraję. Jednak chłopca nie dało się już uratować. Zmarł wkrótce z upływu krwi, na skutek ran odniesionych w obronie Chrystusa Eucharystycznego. Ciało Świętego "Męczennika Eucharystii" chrześcijanie pochowali ze czcią w katakumbach świętego Kaliksta. W roku 1675 relikwie św. Tarsycjusza przeniesiono do Neapolu, gdzie umieszczono je w osobnej kaplicy przy bazylice św. Dominika. Wspomnienie św Tarsycjusza obchodzone jest 15 sierpnia a więc w dzień uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Św. Dominik Savio

Dominik urodził się w wiosce Riva di Chieri w Piemoncie w 1842 r. Jego ojciec był rzemieślnikiem, a matka krawcową. Mając 12 lat spotkał św. Jana Bosco, który przyjął go do swego Oratorium w Turynie. Nawiązała się między nimi szczególna duchowa więź. W trzy lata później Dominik umarł. Mimo bardzo młodego wieku, pośród zwyczajnych obowiązków codzienności, przebywając między rówieśnikami, osiągnął świętość. Jej rozumienie zawarł w liście do przyjaciela: "Tu, na ziemi, świętość polega na tym, aby stale być radosnym i wiernie wypełniać nasze obowiązki". Papież Pius XI powiedział o nim: "Mały święty, ale gigant ducha". Beatyfikowany w 1950 roku, kanonizowany w 1954. Dominik Savio to najmłodszy wyznawca, jakiego kanonizował Kościół. Relikwie świętego znajdują się w Turynie w bazylice Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w pobliżu relikwii św. Jana Bosko. Wspomnienie świętego obchodzone jest w kościele katolickim 5 maja. "Boże, źródło wszelkiego dobra, Ty w świętym Dominiku Savio dałeś młodzieży przedziwny przykład miłości i czystości. Dozwól również nam, swoim dzieciom, wzrastać w radości i miłości, aż do miary wielkości według pełni Chrystusa. Przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen"

Św. Jan Berchmans

Jan Berchmans urodził się 13 marca 1599 roku w Diest, we Flandrii (Holandia) jako najstarszy z pięciu synów. Jego rodzina była średnio zamożna, ojciec był garbarzem, handlarzem i szewcem, a matka, Elżbieta, była córką burmistrza, Hadriana van den Hove. Jan był bardzo pobożny, jak mówił jego nauczyciel: "Najczęściej można było go widzieć w kościele, a najrzadziej na ulicy". Na usilne prośby chłopca, rodzice zgodzili się zapłacić za jego naukę. Jednak na skutek choroby matki, musiał przerwać studia. Dopiero dzięki finansowej dotacji miejscowego proboszcza Piotra van Emmericka, mógł on kontynuować rozpoczętą naukę. Powołanie do stanu duchownego odczuwał od wczesnych lat młodości, jednak warunki materialne rodziny, a potem śmierć matki utrudniały mu pójście tą drogą. Dzięki opiece różnych kapłanów i własnej pracy zdobył potrzebne wykształcenie w kolegium jezuickim w Mechlin (Malines) w 1615 r., a następnie wstąpił do nowicjatu jezuitów. Ze względu na jego duże zdolności w 1618 roku wysłano go na studia do Rzymu. W czasie studiów w Rzymie zapadł poważnie na zdrowiu. Ciężko zachorował, a zniszczony intensywną nauką i aktywnym życiem wewnętrznym organizm nie zdołał się obronić. Na śmiertelnym łożu trzymając różaniec w ręce, krzyż i reguły zakonne i mówił: "Z tym chętnie umrę". Zmarł 13 sierpnia 1621 roku, mając 22 lata. Był bliski dojścia do upragnionego kapłaństwa. Był wzorem w zachowaniu reguły zakonnej, a jego pragnieniem było odtworzyć wzór, jaki zostawił św. Alojzy Gonzaga, który zmarł wcześniej w opinii świętości. W Kościele wspomnienie świętego obchodzimy 13 sierpnia.
Święty Alojzy Gonzaga

Pochodził ze znakomitego rodu Gonzagów. Był synem Ferdynanda, markiza Castiglione. Urodził się w Castiglone w diecezji Brescii 9 marca 1568 roku. Od najmłodszych lat Św. Alojzy poświęcił sie sercem i duszą służbie swemu Stwórcy. Pamięć o jego osobie łączy się z pojęciem łagodnej słodyczy i niczym nie skażonej czystości. Cechowała go prawdziwie anielska niewinność, a zarazem heroiczna skłonność do pokuty. Mając czternaście lat towarzyszył swemu ojcu w podróży do Hiszpanii, gdzie ten ostatni pojechał jako członek orszaku cesarzowej Marii Austriaczki, żony Maksymiliana II. Filip II uczynił Św. Alojzego giermkiem księcia Jakuba, swego starszego brata. Wśród próżności dworu święty zachował swą czystość, świat nie odciągnął jego serca od Boga. Po powrocie do Włoch w roku 1584 Św. Alojzy objawił chęć wstąpienia do Towarzystwa Jezusowego. Rodzina sprzeciwiała się temu, ale w końcu udało mu się zrealizować te zamiary. Rozpoczął nowicjat w Rzymie w roku 1585, za pontyfikatu Piusa V. Śluby zakonne złożył 20 listopada 1587 roku i wkrótce potem przyjął niższe Święcenia. Od początku swego zakonnego życia Św. Alojzy był wzorem doskonałości. Podczas epidemii w Rzymie w roku 1591 wyróżnił się miłosierdziem wobec chorych w szpitalach. Praca ta doprowadziła go do choroby, która spowodowała śmierć. Jego ostatnie dni były wiernym odzwierciedleniem krótkiego życia. Przeszedł do wieczności 21 czerwca 1591 roku w wieku dwudziestu czterech lat. Sława jego świętości była tak duża, że w 1605 roku papież Paweł V ogłosił go błogosławionym. Natomiast kanonizował go, razem ze św. Stanisławem Kostką, papież Benedykt XIII w 1726 roku.

33. Kiedy w liturgii przypada wspomnienie bł. Jana Pawła II.

22 października
Wspomnienie liturgiczne bł. Jana Pawła II będzie obchodzone 22 października. Będzie ono obowiązkowe w diecezji rzymskiej oraz w całej Polsce. Specjalny dekret w tej sprawie wydała Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów w związku ze zbliżającą się beatyfikacją Papieża Polaka. Dokument reguluje sprawy związane z kultem nowego błogosławionego.
Beatyfikacja, czy wyniesienie do chwały ołtarzy - jak czasami mówimy - zezwala, aby nowemu błogosławionemu można było oddawać w Kościele kult. Beatyfikacja nie jest jednak kanonizacją i kultu błogosławionego nie można stawiać na równi z czcią, jaką oddajemy w Kościele świętym. Z drugiej strony osoba Jana Pawła II była zupełnie wyjątkowa. Był przecież znany na całym świecie. Od dnia śmierci był uważany za świętego.
Dlatego dekret wydany przez Kongregację Kultu Bożego 2 kwietnia 2011 i opublikowany 12 kwietnia w L’Osservatore Romano stara się jakoś pogodzić te dwie kwestie, tzn. ograniczenie wynikające z beatyfikacji i wyjątkowość przyszłego błogosławionego.

34. W jaki sposób wyznacza się datę Wielkiej Nocy?

Jezus umarł na krzyżu w piątek przed świętem Paschy, ukrzyżowany przez żołnierzy rzymskich, z wyroku Piłata, a z oskarżenia Kajfasza i starszyzny żydowskiej. Według naszej rachuby czasu było to siódmego kwietnia 30 roku. Dwa dni później, w niedzielę dziewiątego kwietnia o świcie, Jezusa już w grobie nie znaleziono. Tego też dnia po raz pierwszy ukazał się kobietom przy grobie a potem uczniom. Jak jednak można tę datę obliczyć? I dlaczego nie był to rok 33, tradycyjnie przyjmowany jako data ukrzyżowania i zmartwychwstania Jezusa?
Trzeba zacząć od daty narodzin. W VI wieku mnich Dionizy zwany Mniejszym obliczył ją na rok 754 od założenia Rzymu. Ten rok stał się pierwszym naszego obecnego kalendarza, liczącego lata „po Chrystusie” bądź „naszej ery”. Do tego dodano wiek Jezusa w chwili rozpoczęcia działalności publicznej, który wynosił według Ewangelii św. Łukasza około trzydziestu lat, oraz trzy lata działalności. Wypadł więc rok 33, albo ściślej około roku 33.
Jednakże z danych historii starożytnej wynika, że król Herod umarł już w roku 750 od założenia Rzymu, czyli w 4 „przed naszą erą”. Jezus urodził się według Ewangelii jeszcze za jego panowania, zapewne 8/7 roku p.n.e. [zob. artykuł poprzedni]. Zatem i datę ukrzyżowania i zmartwychwstania należy cofnąć.
O ile? Można do tej daty dojść dwoma niezależnymi sposobami. Pierwsza droga prowadzi poprzez ustalenie daty wystąpienia Jana Chrzciciela oraz krótko potem Jezusa.
Było to według św. Łukasza w piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza. Objął on rządy po śmierci Augusta zmarłego 19 VIII 14 roku. „Pierwszym rokiem panowania” nazwano normalnie okres od objęcia władzy do Nowego Roku, a następne lata odpowiadały kalendarzowym. Nowy Rok wypadał w Rzymie 1 stycznia, jak u nas; wtedy rok piętnasty odpowiadałby rokowi 28. Jednak w Syrii, ojczyźnie św. Łukasza, zaczynano rok na przełomie września i października — wtedy „rok piętnasty” panowania Tyberiusza trzeba liczyć od około 1 X 27.
Równolegle można wykorzystać informację z początku Ewangelii św. Jana. W trakcie dyskusji z Jezusem Żydzi wspomnieli, że świątynię jerozolimską budowano przez 46 lat. Otóż, budowle świątyni stojące za czasów Jezusa, o których tu mowa, zostały ufundowane przez króla Heroda, przy czym prace nad nimi trwały jeszcze przez kilkadziesiąt lat po jego śmierci. Początek budowy obliczyć można na przełom lat 20/19 p.n.e. (wynika to ze starożytnych dzieł historycznych Józefa Flawiusza i Kasjusza Diona). 46 lat budowy upłynęło na przełomie lat 27/28 n.e. Zgadza się to doskonale z obliczeniem poprzednim.

Teraz czas trwania działalności Jezusa. Czwarta Ewangelia podaje, że wspomniana dyskusja o świątyni miała miejsce około święta Paschy. Byłby to więc kwiecień 28 roku. Potem Ewangelia wspomina drugą Paschę — 29 rok, a wreszcie trzecią Paschę, w przeddzień której Jezus został ukrzyżowany. Był to więc rok 30.
Jest jeszcze druga droga do tej samej daty. Otóż Jezusa ukrzyżowano w piątek, zaś Pascha wypadła następnego dnia, w szabat — tak podaje Ewangelia św. Jana. Święto żydowskie Paschy miało datę stałą, dnia 15 miesiąca Nisan, a więc tylko czasami wypadało ono w sobotę. Za rządów Poncjusza Piałata jako prefekta Judei (26-36 n.e.) zdarzyło się to w latach 27, 30, 33. Rok 27 nie pozostawiałby czasu na działalność Jezusa, która przecież zaczęła się już na Piłata, podobnie jak misja Jana Chrzciciela. W roku 33 trwałaby już ona nie trzy, ale cztery—pięć lat, przy czym Jezus miałby już czterdzieści lat. Ponadto w roku 33 w noc paschalną z piątku na sobotę wypadło zaćmienie księżyca, zaś Ewangelia tego wcale przy śmierci Jezusa nie notuje.
I przy tym rozumowaniu pozostaje więc tylko rok 30. Paschę obchodzono w tym roku w sobotę 8 kwietnia. Jezus został więc ukrzyżowany 7 IV 30, a pusty grób odkryto 9 IV 30.
Może się jeszcze nasunąć pytanie, czemu Wielkanoc nie wypada stale 9 kwietnia, w rocznicę tego dnia. Otóż nasza obecna numeracja miesięcy i dni, w której tak by wypadało, pochodzi z kalendarza rzymskiego. Kościół przyjął go sporo później. Pierwsi chrześcijanie ustalili datę Wielkanocy według żydowskiego kalendarza księżycowego, to znaczy takiego, w którym miesiące liczy się od nowiu do nowiu księżyca. Święto Paschy sąsiadujące z dniami ukrzyżowania i zmartwychwstania obchodzone było w pierwszą wiosenną pełnię księżyca. Chrześcijańska Wielkanoc wypadała dzień po święcie Paschy.
Ponieważ zmartwychwstanie odkryto w niedzielę, każda niedziela była dniem świątecznym chrześcijan. Żeby corocznie wspominać ukrzyżowanie w piątek a zmartwychwstanie w niedzielę, ustalono w II wieku dzień Wielkanocy na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Tak się liczy i dziś i dlatego data Wielkanocy jest zmienna. (1992)

35. Jakiego koloru nosi kapłan przy celebrowaniu nabożeństwa Drogi Krzyżowej?
Gorzkie Żale i Droga Krzyżowa są to nabożeństwami ku czci Męki Pańskiej.

Jeżeli w liturgii ku czci Męki Pańskiej (Niedziela Męki Pańskiej, Wielki Piątek, Msze o Męce Pańskiej, np. w Święto Podwyższenia Krzyża Świętego) zgodnie z Ogólnym wprowadzeniem do Mszału Rzymskiego nr 346 b używa się koloru czerwonego, to także w nabożeństwach o Męce Pańskiej winno się używać tego koloru.
Takie też zapisy można znaleźć w wielu agendach liturgicznych, np. katowickiej, krakowskiej, opolskiej. Przy Gorzkich Żalach agenda warszawska podaje kolor biały, a agenda łomżyńska kolor biały lub czerwony, wynika to stąd, że przy nabożeństwach eucharystycznych używa się koloru białego, potraktowane więc jest nabożeństwo Gorzkich Żali jako nabożeństwo eucharystyczne. Przy Drodze krzyżowej rubryki we wszystkich księgach podają czerwony kolor szat liturgicznych.

36. Kiedy obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego?

Liturgiczną celebracją złożenia hołdu magów pogańskich Jezusowi, w Kościele katolickim jest uroczystość Objawienia Pańskiego obchodzona 6 stycznia – w Polsce nazywana potocznie świętem Trzech Króli.

37. Którym dniem tygodnia jest niedziela?

Mam pytanie, dotyczące być może dla wielu osób sprawy oczywistej: skąd się wzięła niedziela? Wiem, że jest to pamiątka zmartwychwstania. Ale jak ma się to do tradycji szabatu? Spotkałem się z zarzutem, ze chrześcijanie bardzo dowolnie traktują Biblię, skoro tak łatwo zamieniają 7 dzień (właśnie szabat), w który Bóg odpoczął po stworzeniu świata i który nakazał święcić na „pierwszy dzień tygodnia”. Widzę tu poważną niekonsekwencję. Dziękuję za pytanie. Już na początku odsyłam do listu apostolskiego Jana Pawła II „Dies Domini”, który bardzo dobrze tłumaczy sens, pochodzenie i wartość niedzieli. Czy chrześcijanie zmieniają Biblię i naginają ją do przyjętej przez siebie doktryny? Jak to się ma do słów Chrystusa, który powiedział, że „dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni” (Mt 5, 18). Odpowiedź zawarta jest w cytowanych słowach. „Aż się wszystko wypełni” – właśnie w Jezusie Chrystusie dokonało się nowe stworzenie – wypełniło się to, co zapowiadali Prawo i Prorocy. Wypełniło się zatem także prawo szabatu, które zachowując swój „techniczny” charakter (zapisany w Księdze Rodzaju i sprecyzowany w kolejnych księgach: cześć oddawana Bogu, kontemplacja dzieła stworzenia, odpoczynek po pracy itd.) nabrało nowego wymiaru. Zmartwychwstanie Jezusa stało się nowym stworzeniem. Od tego momentu dniem świętym – w tym „odnowionym” świecie - stał się „pierwszy dzień tygodnia” (1 Kor 16, 2), inaczej - „pierwszy dzień po szabacie”. I jeszcze jedno niezwykle ważne stwierdzenie: zasadniczą treścią niedzieli jest właśnie świętowanie zmartwychwstania. Świadectwa tego mamy już zawarte w Dziejach Apostolskich i listach Pawłowych. W «pierwszym dniu po szabacie» wierni w Troadzie zgromadzili się «na łamaniu chleba», gdy Paweł wygłosił do nich mowę pożegnalną i w cudowny sposób przywrócił do życia młodego Eutycha (por. Dz 20, 7-12). Księga Apokalipsy świadczy o zwyczaju nadawania temu pierwszemu dniowi tygodnia nazwy «dzień Pański» (1, 10). Ten obyczaj stał się już wówczas cechą wyróżniającą chrześcijan spośród otaczającego ich świata. Zauważył to już na początku II w. gubernator Bitynii Pliniusz Młodszy, stwierdzając, że chrześcijanie «zwykli gromadzić się zawsze tego samego dnia przed wschodem słońca i śpiewać razem hymn do Chrystusa, którego czczą jako boga». Dlaczego tak wcześnie? Jedną z przyczyn było to, że w pierwszym okresie istnienia Kościoła podział dni na cykle tygodniowe nie był powszechnie stosowany w regionach, gdzie szerzyła się Ewangelia, zaś dni świąteczne greckie i rzymskie nie przypadały w te same dni, co chrześcijańska niedziela. Dlatego regularne świętowanie dnia Pańskiego co tydzień nastręczało chrześcijanom znaczne trudności. Tłumaczy to, dlaczego wierni musieli się gromadzić przed wschodem słońca. Co warte podkreślenia - wierne zachowywanie rytmu tygodniowego było postrzegane jako powinność oparta na Nowym Testamencie i związana z objawieniem starotestamentowym. Podkreślają to często apologeci i Ojcowie Kościoła w swoich pismach i w kaznodziejstwie.

Kiedy ostatecznie dokonało się oddzielenie szabatu od „pierwszego dnia tygodnia”? Posłużę się tu obszernym cytatem listu apostolskiego „Dies Domini” (23): Na tę właśnie nowość kładzie nacisk katecheza w pierwszych wiekach, starając się ukazać odmienność niedzieli od żydowskiego szabatu. W szabat Żydzi mieli obowiązek gromadzić się w synagodze i zachowywać odpoczynek przepisany przez Prawo. W pierwszym okresie Apostołowie, a zwłaszcza św. Paweł nadal uczęszczali do synagogi, aby głosić tam Jezusa Chrystusa, komentując «słowa Proroków, odczytywane co szabat» (por. Dz 13, 27). W niektórych wspólnotach współistniał zwyczaj zachowywania szabatu i świętowania niedzieli. Bardzo wcześnie jednak zaczęto coraz wyraźniej odróżniać te dwa dni, przede wszystkim po to, by oprzeć się naciskom tych chrześcijan, którzy wywodzili się z judaizmu i uważali za konieczne zachowywanie nakazów starego Prawa. Św. Ignacy z Antiochii pisze: «Jeżeli ci, którzy żyli w starym porządku rzeczy, przyszli do nowej nadziei i nie zachowują już szabatu, ale obchodzą dzień Pański, dzień, w którym nasze życie powstało z martwych przez Chrystusa i Jego śmierć (...) — a z tej tajemnicy my otrzymaliśmy wiarę i w niej trwamy, abyśmy zostali uznani za uczniów Chrystusa, naszego jedynego Nauczyciela — to jakże moglibyśmy żyć bez Niego?» . Św. Augustyn natomiast stwierdza: «Dlatego także nasz Pan położył swą pieczęć na swoim dniu, to znaczy na trzecim dniu po męce. W porządku tygodniowym jest to jednak dzień ósmy, przypadający po siódmym, czyli po szabacie, a więc w pierwszym dniu tygodnia».” Różnica między niedzielą a żydowskim szabatem stawała się coraz wyraźniejsza w świadomości chrześcijan, ale w niektórych okresach historii, gdy kładziono szczególny nacisk na obowiązek zachowania świątecznego odpoczynku, można było zauważyć pewną tendencję do «szabatyzacji» dnia Pańskiego. Nie brakło też chrześcijańskich środowisk, głównie na Wschodzie, w których szabat i niedziela były obchodzone jako «dwa bratnie dni». Inaczej było na Zachodzie, gdzie w III/IV wieku świętowanie szabatu całkowicie zostało „wchłonięte” przez niedzielę. Wczesnochrześcijańskie dzieło, niezwykle ważne dla nas, „Didache” potwierdza już bardzo wyraźnie obowiązek uczestnictwa w Eucharystii niedzielnej: „W dniu Pana, w niedzielę, gromadźcie się razem, by łamać chleb i składać dziękczynienie, a wyznawajcie ponadto wasze grzechy, aby ofiara wasza była czysta”.

38. Na jakie okresy dzieli się Adwent? Podaj datę graniczną tych okresów i omów tematykę jaką podejmuje każdy z nich.

od I Niedzieli Adwentu aż do dnia 16 grudnia w Liturgii koncentrujemy się na oczekiwaniu na powtórne przyjście Zbawiciela. Natomiast od 17 grudnia — czyli w ostatnim tygodniu Adwentu — rozpoczynamy bezpośrednie przygotowanie do Świąt Bożego Narodzenia. Widać to dość dobrze w Liturgii Słowa. W pierwszej części Adwentu dominują czytania o charakterze apokaliptycznym, dotyczące zbliżającego się końca. Podobna jest tematyka czytań z Ewangelii — to najczęściej mowy eschatologiczne Chrystusa. Z kolei w drugim okresie czytania radykalnie się zmieniają. Ewangelia opowiada nam o wydarzeniach poprzedzających narodzenie Chrystusa (zwiastowanie, nawiedzenie, narodzenie Jana Chrzciciela), natomiast Lekcja zawiera te czytania z proroków, które wyraźnie zapowiadają pierwsze przyjście Chrystusa na ziemię. By tę wyraźną cezurę w Liturgii jeszcze lepiej unaocznić warto odwołać się do prefacji. Adwent ma dwie prefacje. Pierwszej używa się zawsze w pierwszej części jego trwania, natomiast druga jest przeznaczona na ostatni tydzień. Oto trzonowe fragmenty obu prefacji:
1. prefacja: On [Jezus Chrystus] przez pierwsze przyjście w ludzkiej naturze spełnił Twoje odwieczne postanowienie, a nam otworzył drogę wiecznego zbawienia. On ponownie przyjdzie w blasku swej chwały, aby nam udzielić obiecanych darów, których, czuwając, z ufnością oczekujemy.
2. prefacja: Jego [Jezusa Chrystusa] przepowiadali wszyscy Prorocy, Dziewica Matka oczekiwała z wielką miłością, Jan Chrzciciel zwiastował Jego przyjście i ogłosił Jego obecność wśród ludu. On pozwala nam z radością przygotować się na święta Jego Narodzenia, aby gdy przyjdzie, znalazł nas czuwających na modlitwie i pełnych wdzięczności.
W 1. prefacji wyraźnie odnosimy się do tajemnic eschatologicznych i powtórnego przyjścia Chrystusa, w 2. prefacji do pierwszego przyjścia Chrystusa i naszego przygotowania do przeżywania świąt upamiętniających to wydarzenie. Może warto zwrócić uwagę na tę wyraźną adwentową cezurę także w swoim przeżywaniu tego okresu liturgicznego
39. Jak nazywają się słowa napisane w Mszale rzymskim kolorem czerwonym?
Ordines Romani – księgi zawierające przepisy (rubryki, od ruber – czerwony –
zaznaczony kolorem czerwonym) dotyczące sposobu sprawowania liturgii.
Św. Stanisław Kostka
urodził się 28 grudnia 1550 roku w Rostkowie na Mazowszu. Był synem Jana - kasztelana zakroczymskiego i Małgorzaty z Kryskich. Miał trzech braci i dwie siostry. W 1564 roku, w wieku 14 lat, Stanisław razem ze starszym bratem został wysłany do szkół jezuickich w Wiedniu. Chłopcy zamieszkali w internacie ojców jezuitów. Tam też uczęszczali do szkoły. Uczniowie ojców jezuitów uczestniczyli w codziennej Mszy św., codziennej wspólnej modlitwie, comiesięcznej spowiedzi i Komunii św. Świętemu Stanisławowi bardzo się to podobało - od najmłodszych lat lubił być blisko spraw Bożych. Na początku miał trudności z nauką, ale przez swoją pracowitość stał się jednym z lepszych uczniów. W grudniu 1565 roku ciężko zachorował. Nagłe uzdrowienie przypisał Matce Bożej, do której miał wielkie nabożeństwo. Po pewnym czasie w sercu Stanisława zrodziła się myśl, aby być jeszcze bliżej Boga i Matki Najświętszej - postanowił zostać zakonnikiem. Ponieważ nie był pełnoletnim, nie mógł natychmiast zrealizować swojego marzenia - potrzebował zgody rodziców, ale jej nie uzyskał. Po długich i starannych przemyśleniach, w sierpniu 1567 roku, pieszo i w przebraniu, uciekł z Wiednia. Dotarł do Dyllingi w Bawarii i zgłosił się do zgromadzenia oo. jezuitów. Św. o. Piotr Kanizjusz wysłał go do Rzymu, gdzie św. o. Franciszek Borgiasz przyjął go 28 października 1567 roku do nowicjatu. Mając 18 lat złożył śluby zakonne. Zmarł, uprzednio przepowiedziawszy swoją śmierć, w sierpniu 1568 roku, w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Kult świętości młodego Polaka zrodził się natychmiast i spontanicznie. Proces beatyfikacyjny zakończył się w 1670 roku, a już w 1726 papież Benedykt XIII kanonizował nowego świętego. Relikwie św. Stanisława spoczywają w kościele św. Andrzeja na Kwirynale w Rzymie. Święto św. Stanisława Kostki jest obchodzone w dniu 18 września.

Wprowadzają w całą liturgię. Podczas obrzędów wstępnych cała wspólnota przygotowywuje się do liturgii słowa i liturgii eucharystycznej. Obrzędy wstępne pomagają zawiązać wspólnotę między uczestniczącymi w Eucharystii. Obrzędy wstępne dzielą się na:

1. Pieśń na wejście – jeśli pieśń nie jest śpiewana wtedy kapłan, lektor, lub inny upoważniony świecki odczytuje antyfonę (można ją również odczytać po przyjściu do ołtarza). Śpiew towarzyszy procesji kapłana i usługujących.
2. Wejście: • krótkie wejście – kapłan(i) wraz z usługującymi, po wyjściu z zakrystii, udają się najkrótszą drogą do prezbiterium. • procesja wejścia – uroczyste, procesyjne wejście kapłana(ów) wraz z asystą do prezbiterium.
3. Pozdrowienie ołtarza – oddanie największej czci ołtarzowi: • pokłon – wyraża szacunek do ołtarza, który symbolizuje Chrystusa. Powinien być głęboki. • Ucałowanie ołtarza – wyraża hołd Kościoła pielgrzymującego dla Kościoła Niebieskiego. Ołtarz całują kapłani i diakoni. • Okadzenie ołtarza – stosuje się podczas uroczystych Mszy świętych. Okadza się również krzyż, co wskazuje na ofiarę Chrystusa, która się spełnia podczas każdej Eucharystii.
4. Znak krzyża – znakiem krzyża rozpoczyna się i kończy każdą Eucharystię i modlitwę. Wierni czyniący znak krzyża wyrażają swoją wiarę w odkupieńczą moc śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
5. Pozdrowienie ludu – ma na celu wytworzenie jedności i wspólnoty między wszystkimi wiernymi i kapłanem. Mszał Rzymski dopuszcza 5 form pozdrowienia, na które zawsze wierni odpowiadają „I z duchem twoim”. Gdy liturgii przewodniczy biskup, wtedy używa pozdrowienia „Pokój z wami”.
6. Wprowadzenie do liturgii dnia – może to zrobić sam kapłan sprawujący Najświętszą ofiarę, jak i jeden z usługujących (ewentualnie inny, upoważniony świecki do tej czynności). Powinno być to krótkie wprowadzenie. Zazwyczaj w wprowadzeniu (lub po) kapłan podaje intencje sprawowanej Mszy świętej (może to również uczynić świecki).
7. Akt pokuty – to przyznanie się do swojej grzeszności przed całym Kościołem. Pełni on rolę oczyszczającą przed liturgią słowa i liturgią eucharystyczną. Akt pokuty składa się z wezwania kapłana, chwili ciszy, formuły wyznania grzechów i absolucji (prośba o przebaczenie wyznanych grzechów kierowana przez kapłana w imieniu całego ludu. Mszał Rzymski dopuszcza 4 formy aktu pokuty: • „Spowiadam się...” (tzw. Confiteor) – pierwsza forma aktu pokuty. Po niej pojawia się Kyrie. • Dialog („Zmiłuj się nad nami Panie…”) – druga forma aktu pokuty. Po niej również pojawia się Kyrie. • Tropy („Panie, Ty nas wyzwoliłeś z niewoli grzechu. Zmiłuj się nad nami”) – trzecia forma aktu pokuty. • Aspersja – Pokropienie wodą święconą. Powinno się stosować w niedziele, a szczególnie w okresie Wielkanocnym. Czwarta forma aktu pokuty.
8. Kyrie („Panie zmiłuj się nad nami”) – śpiewane lub recytowane. Nie odmawia się, gdy występowała 3, lub 4 forma aktu pokuty. Jest to błaganie ludu o przebaczenie grzechów i prośba o Boże Miłosierdzie.
9. Gloria („Chwała na wysokości Bogu”) – hymn pochwalny. Powstał już na początku chrześcijaństwa. Nie można go niczym innym zastępować w liturgii. Odśpiewuję się go (można również recytować) w niedziele, uroczystości i niektóre święta. Tego hymnu nie śpiewa się w Adwencie (wyjątkiem są roraty, podczas których zawsze śpiewa się hymn) i Wielkim Poście.
10. Kolekta (oracja) – zwana również modlitwą dnia. Rozpoczyna się od wezwania kapłana „Módlmy się”, po którym powinna nastąpić chwila ciszy, podczas której wierni modlą się w milczeniu. Następnie kapłan odmawia kolektę z rozłożonymi rękami (składa je na słowa „Przez naszego Pana”, lub inne, podobne zakończenie kolekty). Po ukończeniu kolekty lud odpowiada „Amen” włączając się i potwierdzając tym samym modlitwę. „Amen” ludu kończy również obrzędy wstępne, jeżeli nie występuje hymn do Ducha Świętego.
11. Hymn do Ducha Świętego – jeśli w jakimś kościele nie istnieje tradycja śpiewania hymnu, nie powinno się go wprowadzać. Natomiast, jeśli gdzieś taka tradycja się uchwaliła, powinna być kontynuowana i pielęgnowana. Podczas hymnu wzywa się Ducha Świętego (zazwyczaj prosi się go o umocnienie, dar wspólnoty i zrozumienia Słów Pisma Świętego, które będę odczytana zaraz po hymnie).

42. Ile dni trwa Okres Wielkanocny?

Okres wielkanocny w roku liturgicznym trwa od Wigilii Paschalnej do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego (to jest 50 dni). W tym okresie używa się w liturgii Kościoła katolickiego białego koloru szat liturgicznych. Rozważa się w nim Zmartwychwstanie Chrystusa.

43. Jakie święto kończy okres Narodzenia Pańskiego?
Od I Nieszporów Narodzenia Pańskiego do niedzieli po 6 stycznia włącznie, zwanej Niedzielą Chrztu Pańskiego.

44. Co to jest transsubstancjacja podczas Mszy świętej?
Transsubstancjacja (od łac. transsubstantiatio), przeistoczenie – w teologii katolickiej oznacza rzeczywistą przemianę substancji podczas Eucharystii: chleba (hostii) w Ciało, a wina w Krew Jezusa Chrystusa. Termin ten został przyjęty podczas Soboru Laterańskiego IV w 1215 roku.
Czy w czasie Oktawy Wielkanocnej śpiewa się jest „Gloria”?
w Oktawie Wielkanocnej śpiewa się Chwała.

46. Co to jest melchizedek?
MELCHIZEDEK (LUNA) - Naczynie, które utrzymuje Hostię w kustodii, wyciąga się je, gdy wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji.

47. Co to jest kustodium?
KUSTODIA - mała puszka służąca do przechowywania hostii, która przeznaczona jest do publicznych adoracji.

48. Co to jest monstrancja?
MONSTRANCJA - naczynie liturgiczne służące do wystawiania Najświętszego Sakramentu w celu adorowania Go i noszenia w procesji. Pojawiła się ona w XVI wieku w związku z rozwojem kultu eucharystycznego. Początkowo była mała i drewniana. Od baroku przyjęła większe rozmiary, ozdoby i jest wykonywana z materiałów szlachetnych.

50. Do czego służy cyborium?
PUSZKA - jest to naczynie do przechowywania Eucharystii w postaci chleba. W historii puszka miała różne rozmiary i różne kształty. W okresie baroku przybrała kształt zamykanego pucharu. W tej formie używana jest do dnia dzisiejszego. Na puszkę nakłada się sukienkę potocznie zwaną welonem, jako znak czci dla Najświętszego Sakramentu.
Co to jest vasculum?
Waskulum - naczynie liturgiczne z wodą umieszczane przy tabernakulum, w celu obmycia palców po komunikowaniu.

Podaj nazwy wszystkich części bielizny kielichowej.
BIELIZNA KIELICHOWA:
KORPORAŁ - kawałek lnianego płótna, o wymiarach zbliżonych do 50 cm x 50 cm, na którym stoi kielich i patena z hostią podczas liturgii Eucharystycznej oraz Najświętszy Sakrament, gdy jest przechowywany i wystawiany. PURYFIKATERZ ręcznik o długości ok. 35 cm i szerokości 21 cm do osuszania kielicha, oczyszczania pateny na hostię i obcierania brzegu kielicha przy Komunii pod postacią wina. Przynosi się go na ołtarz razem z kielichem na przygotowanie darów. PALKA - to kwadratowe usztywniane podwójne płótno lniane zwykle o wymiarach 17 x 17 cm. Służy do nakrywania kielicha mszalnego. WELON (NA KIELICH) - jest to tkanina koloru białego lub koloru ornatu, którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych. Ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii Świętej. RĘCZNICZEK - jest to zbliżony formą i wielkością do puryfikaterza kawałek materiału, którym wyciera się ręce kapłana po lavabo czyli obmyciu, które następuje po obrzędzie przygotowania darów.

54. Co to jest tron eucharystyczny i do czego służy?

55. Do czego służy bursa?
Bursa
1. “torebka”, w której zanosi się, umieszczony w odpowiednim naczyniu i korporale, Najświętszy
Sakrament, np. do chorych.
Pyxis
Jest niewielkim naczyniem służącym do przechowywania i przenoszenia (np. do chorych) Chleba Eucharystycznego.

56. Co umieszcza się w bursie?

57. Do czego służy trybularz?
Trybularz lub kadzielnica – rodzaj utensyliów liturgicznych służący do okadzania w czasie uroczystości religijnych. Stanowi go metalowa szkatuła umocowana na łańcuszkach i zamykana przykrywką, w którym umieszcza się metalowy koszyczek (kociołek) wypełniony rozżarzonymi bryłkami węgla drzewnego, na które sypie się kadzidło. Substancje żywiczne i różne zioła zawarte w kadzidle pod wpływem temperatury wydzielają aromatyczną woń. W liturgiach chrześcijańskich, zarówno rzymskiej jak i wschodnich trybularz używany jest do okadzeń: Najświętszego Sakramentu, celebransa, wiernych, ołtarza, darów ofiarnych, krzyża, ewangeliarza, paschału, relikwii świętych i obrazów Chrystusa wystawionych do publicznej czci.

58. Do czego służy łódka?
Od kadzidła wywodzi się nazwa kadzielnica - ozdobne naczynie, służące do spalania kadzidła podczas obrzędów religijnych, zazwyczaj w kształcie czarki na podstawie, z ażurową pokrywką zawieszoną na łańcuszkach. Można je oglądać w wielu muzeach. Z obszaru Polski najstarsza, z Trzebnicy, pochodzi z początku XIII wieku. Chrześcijanie początkowo z dużą rezerwą odnosili się do używania kadzidła w liturgii, obawiając się stwarzania pozorów bałwochwalstwa. Początkowo używano więc kadzidła w domach prywatnych, podczas pogrzebów, w katakumbach, a później w obrzędzie układania relikwii w czasie dedykacji kościoła. Najstarszy zapis mówiący o stosowaniu kadzidła znajdujemy w Testamencie św. Efrema (373 r.), który polecał wiernym zaniechanie go podczas pogrzebu, by mogło służyć w liturgii dla uczczenia Boga. Z V wieku pochodzi wzmianka o okadzeniu ołtarza i całej świątyni na początku Mszy św. W czasach frankońskich zaczęto stosować kadzidło podczas procesji biskupa, przed i po sprawowaniu Eucharystii, następnie okadzano także ewangeliarz i dary składane podczas Mszy św. Okadzanie konsekrowanych postaci chleba i wina wprowadzono w związku z ukazywaniem ich wiernym w XIII wieku. Obecne przepisy liturgiczne mówią, że kadzidło może być używane według uznania w każdej Mszy Świętej - podczas procesji na wejście na okadzenie ołtarza, w czasie czytania Ewangelii i procesji, która je poprzedza, w liturgicznym przygotowaniu darów (ołtarz, krzyż, paschał, kapłan i koncelebranci, wierni - jako znaki obecności Chrystusa i udziału wiernych w ofierze eucharystycznej) i podczas podniesienia, podczas wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji, w publicznym uczczeniu obrazów i relikwii, w obrzędach pogrzebowych i w procesjach np. Bożego Ciała, podczas uroczyście śpiewanej Jutrzni i Nieszporów. Najbardziej wymowne jest użycie kadzidła w czasie poświęcenia ołtarza i konsekracji kościoła. Kadzidło spala się na ołtarzu, aby ukazać, że ofiara Chrystusa, która w tym misterium wciąż jest obecna, wznosi się do Boga jak miła woń. Ma to również wyrazić myśl, że modlitwy wiernych, pełne błagań i wdzięczności, docierają do tronu Boga.

59. Podaj okres tworzenia się obrzędów błogosławieństwa przedmiotów używanych w liturgii?
http://www.kkbids.episkopat.pl/index.php?Wybr=_&NrM=8#id=194

60. Z jakiego materiału powinien być wykonany kielich mszalny?
Kielich powinien być wykonany ze szlachetnego metalu, nieulegającego korozji, lub innego szlachetnego materiału. Czasza nie może wchłaniać płynów, najczęściej jest pozłacana. Palka chroni zawartość kielicha.
61. Jak inaczej nazywa się melchizedek?
LUNA
MELCHIZEDEK i KUSTODIA (łac. custodies – strzec, pilnować) to naczynia liturgiczne służące do przechowywania Najświętszego Sakramentu wystawianego podczas nabożeństw i procesji w monstrancji. Nazwa „melchizedek” pochodzi od kapłana, który wyszedł naprzeciw wracającego ze zwycięskiej bitwy Abrama i przyniósł dary ofiarne: chleb i wino (Rdz 14,18). Jest to metalowy uchwyt w kształcie półksiężyca (stąd inna nazwa: luna) podtrzymujący Hostię w monstrancji. Kustodia to małe naczynie, w którym przechowuje się melchizedek utrzymujący konsekrowaną Hostię. Kustodia ma różne kształty (okrągły, kształt domku), czasami jedna ścianka jest oszklona, co umożliwia adorację Najświętszego Sakramentu po otwarciu tabernakulum, bez konieczności wystawiania w monstrancji. Warto przypomnieć, że melchizedek i kustodia, jak i inne naczynia liturgiczne przeznaczone do składania w nich hostii, należy wykonywać ze szlachetnego metalu. Jeśli zostały wykonane z metalu ulegającego korozji lub mniej szlachetnego od złota, powinny być wewnątrz pozłocone. Na mocy decyzji Konferencji Episkopatu, zaaprobowanej przez Stolicę Apostolską, naczynia liturgiczne mogą być wykonywane także z innych materiałów trwałych i takich, które w powszechnym przekonaniu danego kraju są materiałami szlachetnymi, np. z kości słoniowej lub z jakiegoś twardego drewna, byleby były stosowne do użytku liturgicznego. W tym przypadku pierwszeństwo należy zawsze przyznawać tworzywom, które się łatwo nie łamią ani nie ulegają zniszczeniu.
62. Do czego służy lawabo?
Lavabo (od łac. lavabo – umywam) – ceremonia umywania rąk w liturgii Kościoła katolickiego podczas mszy przez celebrującego ją księdza. Do tej ceremonii używa się lawaterza, który składa się z miseczki na wodę oraz małego dzbanuszka lub ampułki z wodą. Symbolizuje ono obmycie kapłana z winy i oczyszczenie go z grzechów. Ręce kapłana najczęściej obmywają ministranci w ten sposób, że polewają wodą wysunięte palce, po czym podają specjalny ręczniczek lniany. Nazwa obrzędu wywodzi się od łacińskich słów używanych w nadzwyczajnej formie: Lavabo manus meas (umywam ręce).
W formie zwyczajnej rytu rzymskiego kapłan wypowiada wówczas słowa: obmyj mnie Panie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego.
63. Czy pulpit pod mszał należy do przedmiotów liturgicznych?
nie
64. W czym przechowywana jest woda i wino potrzebne do sprawowania Eucharystii?
Ampułki - w chrześcijaństwie naczynia liturgiczne, w których przechowywane jest wino lub woda. Używane obecnie w liturgii podczas przygotowania darów, gdy kapłan wlewa do kielicha wino i wodę, a następnie obmywa palce swoich dłoni (lavabo). Ampułek używa się również do puryfikacji kielicha, puszek i pateny.
65. Kiedyś przy przyjmowaniu komunii świętej pod dwoma postaciami używano na przemian różnych przedmiotów wymień jakie?
66. Co to jest Msza gregoriańska?
Msza gregoriańska (pot. gregorianka, staropolskie - trycezyma[1]) — trzydzieści mszy świętych odprawianych codziennie przez kolejne dni w intencji jednej osoby zmarłej za darowanie jej kar w czyśćcu.
Praktyka ta zainicjowana została w VI wieku przez papieża Grzegorza I Wielkiego, który polecił odprawianie w takiej formie mszy za zmarłego mnicha benedyktyńskiego, przy którym znaleziono pieniądze, których ze względu na ślub ubóstwa nie powinien był mieć. Zgodnie z przekazem, trzydziestego dnia ów zakonnik miał się objawić papieżowi i podziękować za okazane mu miłosierdzie, dzięki któremu opuścił czyściec. Praktyka ta rozwijała się dalej od VIII wieku, najpierw w klasztorach, później wśród innych wiernych.
Mszy gregoriańskiej od samego początku towarzyszyło mocne przekonanie Kościoła o szczególnej jej skuteczności dla zmarłych cierpiących w czyśćcu. W 1884 r. Kongregacja Odpustów Stolicy Apostolskiej wyjaśniła, że zaufanie wiernych do mszy gregoriańskich jako szczególnie skutecznych dla uwolnienia zmarłego od kary czyśćca należy uważać za rozumne i zgodne z wiarą[2].
Msze gregoriańskie nie są jednak obdarzone żadnymi specjalnymi odpustami. Praktyka opiera się wyłącznie na przeświadczeniu składających intencję o skuteczności takiej mszy.
67. Co to jest kyriale?
Kyriale – zbiór melodii neumowych stałych części mszy świętej: Kyrie eleison, Gloria, Sanctus, Agnus Dei, Ite missa est/ Benedicamus Domino.
Według tradycyjnego zbioru mamy 18 osobnych Mszy, na różne okazje (czas wielkanocny, święta maryjne, czas zwykły). Najbardziej znana jest Msza 8 - De Angelis - Msza aniołów, najczęściej używana w liturgii papieskiej na Watykanie.

68. Co to jest Wiatyk?
Wiatyk (łac. viaticum – zapasy, zaopatrzenie na drogę) – w chrześcijaństwie, a w szczególności z liturgii katolickiej, komunia święta podawana choremu (zwykle umierającemu), któremu w każdej chwili grozi śmierć. Traktowana jest jako pokarm na drogę do wiecznego życia.
W miarę możliwości komunia powinna nastąpić w czasie mszy świętej odprawianej przy łożu umierającego i zostać podana pod obiema postaciami. Jeżeli chory nie może przyjmować pokarmu stałego, eucharystia może zostać mu podana pod postacią samego konsekrowanego wina. W celebracji wiatyku niezwykle ważne jest także odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych i wyznanie wiary oraz uzyskanie odpustu zupełnego.
Według średniowiecznych źródeł historycznych[potrzebne źródło] zdarzało się, że umierającym na polu bitwy rycerzom, pozbawionym pomocy kapłana, wkładano do ust źdźbło słomy lub trawy – jako symbol ich pragnienia przyjęcia wiatyku.
69. Co należy rozumieć przez słowo pluviale?
70. Co to jest Msza wotywna?
Msza wotywna jest to Msza, sprawowana ze specjalną intencją, niezależnie od formularza mszalnego przypisanego na dany dzień. Oczywiście wybory Mszy wotywnych kapłan nie może dokonywać zupełnie swobodnie. Jak czytamy w nowym OWMR: „W zwykłe dni powszednie kapłan może wybrać albo Mszę z dnia powszedniego, albo Mszę o świętym, którego wspomnienie dowolne przypada, albo mszę o jakimś świętym wpisanym w tym dniu w Martyrologium, albo jedną z Mszy w różnych potrzebach, albo Mszę wotywną.” (OWMR 355. c) Msze wotywne w Mszale Rzymskim znajdują się na stronach 182’’-201’’ (jest ich w sumie 23). Są to Msze o: • Najświętszej Trójcy • Krzyżu świętym • Najświętszej Eucharystii • Jezusie Chrystusie, Najwyższym i Wiecznym Kapłanie • Najświętszym Imieniu Jezus • Najdroższej Krwi Jezusa Chrystusa • Najświętszym Sercu Pana Jezusa • Duchu Świętym • Duchu Świętym • Duchu Świętym • Najświętszej Maryi Pannie • Najświętszej Maryi Pannie Matce Kościoła • Najświętszym Imieniu Maryi • Najświętszej Maryi Pannie pod wezwanie Uzdrowienia Chorych • Świętych Aniołach • Świętym Józefie • Wszystkich Świętych Apostołach • Świętych Apostołach Piotrze i Pawle • Świętszym Piotrze Apostole • Świętym Pawle Apostole • Jednym Świętym Apostole • Wszystkich Świętych • Miłosierdziu Bożym
71. Jak nazywa się przestrzeń sakralna przeznaczona dla duchowieństwa i służby liturgicznej?
Prezbiterium - architektoniczna cześć kościoła, w którym znajduje się ołtarz oraz gdzie przebywa kapłan i asysta liturgiczna podczas sprawowania Mszy świętej.
72. Jaką część kościoła nazywano dawniej „babińcem”?
Kruchta (dawniej nazywana babińcem) – część kościoła, przedsionek poprzedzający wejście.
73. Jak nazywa się część kościoła, która służy do przechowywania naczyń i szat liturgicznych?
Zakrystia (st. wł. sacristia od sacrista - sługa kościelny, zakrystian, z łac. sacer - świętość) – boczne pomieszczenie sakralne występujące w świątyniach chrześcijańskich, umieszczane najczęściej z północnej lub południowej strony prezbiterium i połączone z nim wejściem.
Służy do przechowywania naczyń i szat liturgicznych, przygotowywania się kapłanów do odprawiania obrzędów liturgicznych. Zakrystia pojawiła się w okresie średniowiecza w miejsce diakonikonu.
74. Wymień serie wezwań, które powinna zawierać modlitwa wiernych!
Intencje powinny być zanoszone w następującej kolejności na każdej Mszy z udziałem ludu: a) w potrzebach Kościoła, b) za władzę państwową i o zbawienie świata c) za ludzi znajdujących się w trudnościach życiowych, d) za wspólnotę miejscową.
Jednakże „w celebracjach odbywających się w szczególnych okolicznościach, jak w czasie bierzmowania, małżeństwa, pogrzebu porządek intencji może bardziej uwzględniać określoną okoliczność” (OWMR 70).
75. Jak inaczej nazywa się modlitwa wiernych.
„W modlitwie powszechnej, czyli modlitwie wiernych, lud w pewien sposób odpowiada na słowo Boże przyjęte z wiarą i wykonując swą wynikającą z chrztu funkcję kapłańską, zanosi do Boga błagania za zbawienie wszystkich”. (OWMR 69)
76. Co następuje w jutrzni po responsorium krótkim?
Hymn
| Psalmodia
| Czytanie
| Responsorium krótkie Pieśń Zachariasza
| Prośby
| Modlitwa
77. Jaką nazwa się potocznie w Liturgii godzin modlitwę na zakończenie dnia?
kompleta
78. Kiedy celebruje się Godzinę czytań w układzie Liturgii godzin?
59. Godzinę Czytań można odmawiać o każdej porze dnia, a nawet i poprzedniego dnia po odmówieniu Nieszporów i zapadnięciu nocy.
79. W jakim systemie architektonicznym nawa główna świątyni jest w wysokości naw bocznych?
W systemie halowym nawa główna i nawy boczne mają tę samą wysokość.
80. Dlaczego ołtarz powinien być zbudowany w pewnej odległości od ściany?
Sytuowanie ołtarza w pewnym oddaleniu od ściany absydy oznacza wyeksponowanie jego centralnej roli jako miejsca sprawowania Najświętszej Ofiary. Od późnego średniowiecza do XX w. normalną praktyką było dołączanie ołtarza do ściany. Nie było to rozwiązanie szczęśliwe, gdyż redukowało mensę ołtarzową do roli podstawy pod tabernakulum oraz, niekiedy bardzo bogatą i piękną, ołtarzową nastawę.

Apsyda (lub absyda) – w architekturze pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione addytywnie do bryły świątyni i otwarte do jej wnętrza. Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku, która jest przez nią zamknięta[1]. Występowała już w architekturze rzymskiej, stąd przejęta przez chrześcijaństwo.
Apsydy półkoliste występowały od wczesnego chrześcijaństwa do romanizmu. Gotyk stosował przeważnie wieloboczne zamknięcia naw, które czasem są też określane mianem apsyd.
Mała absyda zwana jest apsydiolą.
81. W jakiej księdze liturgicznej znajduje się obrzęd poświęcenia ołtarza?
Obrzędy te znajdują się w księdze z liturgią sprawowaną przez biskupa, czyli Pontyfikale rzymskim, którego częścią jest księga Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, opublikowana w 2001 roku na podstawie posoborowego wydania wzorcowego Ordo dedicationis ecclesiae et altaris.
82. Czy można przyozdabiać ołtarz kwiatami w okresie Wielkiego Postu?
Zakazuje się przyozdabiać ołtarzy kwiatami w okresie Wielkiego Postu. Wyjątek od tej zasady stanowią: niedziela „Laetare” (4 niedziela Wielkiego Postu), uroczystości i święta. Dekoracja kwiatowa zawsze winna być umiarkowana. Radzi się ją umieszczać nie na mensie ołtarza, ale raczej obok niego4. W ceremoniale biskupów dodatkowo można przeczytać o zakazie ozdabiania ołtarzy kwiatami w trakcie obrzędów pogrzebowych oraz w kościołach, które zostały w jakiś sposób znieważone5.
83. Ile świeć stawia się na ołtarzu?
Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego precyzuje to w następujący sposób:
Na ołtarzu lub obok niego na czas każdej celebracji stawia się przynajmniej dwa świeczniki z zapalonymi świecami; może ich być więcej: cztery lub sześć, zwłaszcza w niedzielę albo obowiązujące święto, lub, gdy celebruje biskup diecezjalny, siedem. (OWMR 117)
84. Z jakiego miejsca wykonuje się Orędzie Paschalne? Z ołtarza czy z ambony?
Z ambony czyta się lekcje, psalm responsoryjny oraz orędzie wielkanocne; można też stąd wygłaszać homilię i odmawiać modlitwę powszechną, czyli modlitwę wiernych. Nie wypada, aby na ambonie spełniali swe funkcje: komentator, kantor i kierownik chóru” (OWMR nr 272).
85. Jaki chleb używa się do sprawowania Eucharystii?
48. Chleb, którego używa się przy sprawowaniu Najświętszej Ofiary eucharystycznej, powinien być niekwaszony, czysto pszenny i świeżo upieczony, tak aby nie było żadnego niebezpieczeństwa zepsucia123. Wynika z tego, że chleb wykonany z innej substancji, nawet zbożowej, lub taki, do którego została dodana znaczna ilość materii różnej od pszenicy, tak że zgodnie z powszechną opinią nie może być nazwany chlebem pszennym, nie stanowi ważnej materii dla sprawowania Ofiary i sakramentu Eucharystii124. Poważne nadużycie stanowi dodawanie do chleba przeznaczonego do Eucharystii innych substancji, jakimi są owoce lub cukier czy miód. Jest oczywiste, że hostie winny być wykonywane przez osoby, które odznaczają się nie tylko uczciwością, lecz również mają kompetencje do ich wykonywania i wyposażone są w odpowiednie narzędzia125.

OWMR 320. Chleb, którego używa się do sprawowania Eucharystii, powinien być czysto pszenny, świeżo wypieczony i niekwaszony, zgodnie ze starożytną tradycją Kościoła łacińskiego.
321. Natura znaku domaga się tego, by materia służąca do sprawowania Eucharystii miała wygląd pokarmu. Wynika stąd, że chleb eucharystyczny, jakkolwiek niekwaszony i w formie tradycyjnej, powinien być tak przyrządzony, aby kapłan w czasie Mszy z ludem mógł rzeczywiście przełamać Hostię na kilka części i rozdzielić przynajmniej niektórym wiernym. Nie wyklucza się jednak małych hostii, gdy wymaga tego większa liczba przyjmujących Komunię świętą lub inne racje duszpasterskie. Czynność łamania chleba, która w okresie apostolskim dała nazwę Eucharystii, wyraźniej ujawni moc i wymowę znaku jedności wszystkich w jednym Chlebie. Będzie też znakiem miłości, ponieważ jeden Chleb dzieli się między braci.
86. Jakie wino używa się do sprawowania Eucharystii?
OWMR 322. Wino do celebrowania Eucharystii powinno być z owocu winnego krzewu (por. Łk 22,18), naturalne i czyste, to jest bez jakichkolwiek dodatków obcych substancji.
87. Czy można w procesji wejścia nieść księgę Lekcjonarza mszalnego, jeśli nie ma Ewangeliarza?
W procesji wejścia lektor może nieść Lekcjonarz; powinna to być księga ozdobna, otoczona szacunkiem (OWMR 349).
88. Iloma rzutami kadzielnicy okadza się krzyż ołtarzowy i obraz Chrystusa Pana?
Trzema pojedynczymi rzutami
89. Iloma rzutami kadzielnicy okadza się obrazy i relikwie świętych)
dwoma
90. Iloma rzutami kadzielnicy okadza się Ewangeliarz?
trzema
91. Co na początku Eucharystii okadza się najpierw: ołtarz czy relikwie świętych?
OWMR 95. Relikwie i święte obrazy wystawione do publicznej czci okadza się po okadzeniu ołtarza, ale podczas mszy tylko na początku celebracji.
92. Pierwsze z dwóch czytań Godziny czytań jest zaczerpnięte z Pisma świętego czy z tekstów Ojców Kościoła?
Z Pisma swiętego
93. Co oznacza skrót OWLG?
Ogólne Wprowadzenie do Liturgii Godzin

94. Którego tomu Lekcjonarza mszalnego używa się 18 grudnia, jeżeli w ten dzień wypada wspomnienie męczennika?
Dni powszednie od 17 grudnia do 24 grudnia są bezpośrednim przygotowaniem do Narodzenia Pańskiego. Te dni mają pierwszeństwo przed wspomnieniami obowiązkowymi.
95. Z którego miejsca przewodniczący liturgii rozpoczyna Modlitwę wiernych?
Z miejsca przewodniczenia OWMR 71 i 108
96. Wymień kolory szat liturgicznych.
KOLOR SZAT LITURGICZNYCH
Znaczny rozwój symboliki kolorów szat liturgicznych, a także samej formy tych szat notujemy od IX wieku. Pierwszym oficjalnym stanowiskiem Kościoła w tej sprawie jest wypowiedź papieża Innocentego III (1161-1216) w dokumencie De sacro altadis mysterio. Papież wspomina kolory: biały, czerwony i czarny. Zielony traktuje jako pośredni pomiędzy wcześniej wymienionymi i sugeruje, że można zastąpić go żółtym. Zaś czarny może zastąpić kolor fioletowy. Taka sytuacja przetrwała mniej więcej aż do Soboru Watykańskiego II (1962-1965), kiedy uporządkowano przepisy dotyczące kolorów szat liturgicznych i wyraźnie przypisano kolory poszczególnym okresom czy wydarzeniom roku liturgicznego. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego z 2002 roku podaje zasady w punkcie 346.

Biały
To kolor światła; symbolizuje radość, niewinność, chwałę nowego życia. Uwielbionego Pana Jezusa. Kolor ten jako liturgiczny najpełniej potwierdza Pismo Święte. Jezus przemieniony na Górze jest przyodziany w szaty lśniąco białe (Mk 9,3): „Jego odzienie stało się lśniąco białe, tak jak żaden na ziemi folusznik wybielić nie zdoła"; białe, jak światło: „Tam przemienił się wobec nich: twarz Jego zajaśniała jak słońce, odzienie zaś stało się białe jak światło" (Mt 17,2); „Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe" (Łk 9,29).
W białych szatach występują aniołowie ukazujący się kobietom przy pustym grobie Pana Jezusa w poranek pierwszego dnia po szabacie (zob. Mt 28,3; Mk 16,5; J 20,12). Apostołom wpatrującym się w niebo w momencie ostatecznego rozstania się z Chrystusem zjawiają się „dwaj mężowie w białych szatach" (zob. Dz 1,10).
Na kartach Apokalipsy: w białe szaty ubranych jest dwudziestu czterech starców (4,4) oraz zbawieni tworzący wielką rzeszę, której nikt nie mógł policzyć (7,9); to ci, którzy przyszli z wielkiego ucisku i wybielili swoje szaty we Krwi Baranka (7,13.14). Natomiast w Sar-des jest „kilka osób, co swoich szat nie splamiły; będą chodzić ze mną w bieli, bo godne są tego. Tak szaty białe przywdzieje zwycięzca" (3,4-5). W opisie wizji siedmiu czasz i siedmiu plag czytamy: „ze świątyni wyszło siedmiu aniołów [...] odzianych
w czysty, lśniący len, przepasanych na piersi złotymi pasami" (15,6), zaś w opisie walki Słowa pojawia się Wierny i Prawdziwy, siedzący na białym koniu (19,11). I dalej: „A wojska, które są w niebie, towarzyszyły Mu na białych koniach - wszyscy odziani w biały, czysty bisior" (19,14). Wreszcie Małżonka jest wystrojona na Gody Baranka w „bisior lśniący i czysty - bisior bowiem oznacza czyny sprawiedliwe świętych" (19,7-8).
Szat tego koloru używa się:
- w okresie Wielkanocy,
- w okresie Narodzenia Pańskiego,
- w święta i wspomnienia Chrystusa Pana, z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki,
- w uroczystości, święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny (zapamiętajmy, że kolorem „maryjnym" jest kolor biały, a nie niebieski!),
- w święta i wspomnienia świętych Aniołów oraz Świętych, którzy nie byli męczennikami,
- w uroczystość Wszystkich Świętych (l XI),
- w uroczystość Narodzenia św. Jana Chrzciciela (24 VI),
- w święto św. Jana Ewangelisty (27 XII),
- w święto Katedry św. Piotra (22 II),
- w święto Nawrócenia św. Pawła (25 I).

Czerwony
To kolor ognia i krwi, a także miłości (zob. J 15,13). To także kolor symbolizujący godność królewską (purpura). Szat tego koloru używa się:
- w Niedzielę Palmową czyli Męki Pańskiej,
- w Wielki Piątek,
- w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego (bo według Dz 2,3-4 „Ukazały się [zgromadzonym w dniu Pięćdziesiątnicy] jakby języki z ognia, które się rozdzieliły i na każdym z nich spoczął jeden"),
- w Mszach ku czci Męki Pańskiej,
- w główne święta Apostołów i Ewangelistów,
- w dni Świętych Męczenników.

Zielony
W Piśmie Świętym na temat tego koloru jest tylko jedna wypowiedź: „[...] wdzięk i piękność pociągają oko, a nad jedno i drugie świeża zieleń zasiewów (Syr 40,22). Według papieża Innocentego III, jest to pośredni kolor pomiędzy białym, czarnym i czerwonym (zob. De sacro altaris mysterio, 65: PL 217, 799-802). To kolor świeżych zasiewów, oczekiwania przyszłego plonu, symbol nadziei, znak Bożego miłosierdzia i nadziei na łaskawy sąd.
'Szat tego koloru używa się w liturgii tak zwanego okresu zwykłego (w ciągu roku), o którym jest powiedziane w Ogólnych normach roku liturgicznego i kalendarza: „nie obchodzi się [w tym okresie] żadnej szczegółowej tajemnicy Chrystusa, lecz wspomina się misterium Chrystusa w jego pełni, zwłaszcza w niedziele" (nr 43).

Fioletowy
Ten kolor wyraża pokutę, powagę, umartwienie, oczekiwanie pełne nadziei.
Szat tego koloru używa się w liturgii okresu Adwentu i Wielkiego Postu.
Można go również stosować w liturgii za zmarłych. Rytuał Obrzędy pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich mówi, że krajowe konferencje biskupów mogą „ustalić taki liturgiczny kolor szat pogrzebowych, który odpowiada umysłowości narodów i który nie urażając ludzkiego bólu, ukaże chrześcijańską nadzieję oświetloną przez Misterium Paschalne" (Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, nr 22f). Takie właśnie wymogi spełnia w liturgii za zmarłych kolor fioletowy. Chrześcijanie bowiem w obliczu śmierci nie mogą się smucić, jak ci, którzy „nie mają nadziei" (zob. l Tes 4,13). Warto jednak też pamiętać, że jeśli ktoś z wiernych wyraził przed śmiercią życzenie, aby podczas liturgii jego pogrzebu kapłan posługiwał w białych szatach, można tę wolę uszanować (zob. Obrzędy pogrzebu. Wprowadzenie teologiczne i pastoralne. Postanowienia Konferencji Episkopatu Polski, punkt d).

Czarny
To kolor nocy, nicości, wyniszczenia, śmierci, królestwa śmierci, grzechu, potępienia. Można tu przytoczyć fragment z Apokalipsy św. Jana (6,12): „I ujrzałem: gdy otworzył pieczęć szóstą, nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi i słońce stało się czarne jak włosienny wór, a cały księżyc stał się jak krew".
Do XII wieku szat koloru czarnego używano w tych okolicznościach, w których obecnie stosuje się szaty fioletowe.
Szat koloru czarnego można używać w liturgii za zmarłych, choć jak powiedzieliśmy wyżej, należy preferować raczej kolor fioletowy.

Różowy
To rozjaśniony kolor fioletowy.
Szaty tego koloru można stosować w niedziele o szczególnym radosnym wydźwięku, na który wskazują antyfony na wejście: w III Niedzielę Adwentu, zwaną niedzielą Gaudete - „Radujcie się", od słów z Listu św. Pawła do Filipian (4,4.5): „Radujcie się zawsze w Panu, raz jeszcze powtarzam: radujcie się! Pan jest blisko", oraz w IV Niedzielę Wielkiego Postu, zwaną niedzielą Laetare - „Raduj się", od słów z Księgi proroka Izajasza (66,10-11): „Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się, wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy".
Kolor różowy przyjął się od róż rozdawanych przez papieży w te bardzo radosne niedziele.

Złoty
Możemy również spotkać szaty liturgiczne w kolorze złotym, jednak należy pamiętać, że nie jest to kolor liturgiczny. Czasami twierdzi się, że szaty w tym kolorze mogą być używane w zastępstwie innych kolorów. Nie jest to do końca prawda, ponieważ, jak czytamy w punkcie 127. instrukcji Redemptionis Sacramentum przygotowanej przez Kongregację ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów: „W księgach liturgicznych zawarte są przepisy zezwalające na używanie w dni bardziej uroczyste szat liturgicznych świątecznych lub okazalszych, chociaż nie są w kolorze dnia. [...] W dzień świąteczny szaty liturgiczne koloru złotego lub srebrnego, jeśli zachodzi taka potrzeba, mogą zastępować szaty innego koloru, jednak nie fioletowe lub czarne". Zatem kolor złoty nie może zastąpić wszystkich kolorów, a używanie tego koloru ma tylko podkreślić znaczenie celebrowanej uroczystości.

97. Wylicz podstawowe elementy stroju kapłana, w którym sprawuje Eucharystię.
1. Humerał (amictus, dawniej anabolaium) był pierwotnie wkładany na albę. Dzisiaj wkłada się go najpierw. Zanim kapłan włoży humerał na ramiona, dotyka nim głowy. Przypomina to dawny zwyczaj osłaniania głowy humerałem. Humerał składa się z czworobocznego kawałka lnianego płótna i powinien mieć naszyty pośrodku krzyż (Ritus celebr. Miss., I, 3).

Humerał pochodzi z kwadratowej, względnie prostokątnej chusty, którą dawniej owijano szyję w celu zabezpieczenia się przed zimnem lub dla uzupełnienia ubrania. Wzmiankę o nim znajdujemy już w Ordo Romanus I (VIII w.).
Symboliczne znaczenie humerału wyraża modlitwa odmawiana przez kapłana przy jego wkładaniu: „Włóż Panie, na głowę moją przyłbicę zbawienia (por. 1 Tes. 5, 8) dla odparcia wszelkich napaści szatańskich”. Nawiązuje się tu do dawnego zwyczaju, o którym wspomnieliśmy wyżej.
Obrządki wschodnie, z wyjątkiem maronitów, nie znają humerału jako szaty liturgicznej.

Alba (zwana dawniej linea lub talaris), wykonana z lnu lub konopi, pochodzi z dawnej tuniki, tj. długiej i obszernej szaty o wąskich i obcisłych rękawach, której używano w późniejszym okresie Cesarstwa.

Alba jest symbolem czystości serca. Mówi o tym modlitwa, którą kapłan odmawia przy jej wkładaniu: „Wybiel mnie, Panie, i oczyść serce moje, abym obmyty we Krwi Baranka cieszył się radością na wieki”.

Uzupełnieniem alby jest pasek liturgiczny (cingulum, zona, a dawniej balteus), którego zaczęto używać razem z albą). Jest to taśma albo skręcony sznur. Pasek powinien mieć barwę białą, ale są dopuszczalne także inne barwy (wtedy musi odpowiadać barwie ornatu).

Pasek jest symbolem czystości. „Przepasz mnie, Panie, pasem czystości i zgaś we mnie ogień pożądliwości, aby królowały we mnie cnota wstrzemięźliwości i czystości” (modlitwa przy jego zakładaniu).

Manipularz, zwany dawniej mappa lub mappula, w Niemczech i we Francji także mantille lub fano, jest to ozdobny pas, na którym winien znajdować się krzyż (Ritus celebr. Miss, I. 3). Nosi się go na przedramieniu. Według obowiązujących dzisiaj przepisów, powinien być sporządzony z tego samego materiału co ornat i stuła. Manipularz pochodzi od słowa mappa oznaczającego rodzaj chusteczki kieszonkowej lub chusteczki służącej do ocierania potu, używanej przez zamożnych Rzymian. Chusteczka ta służyła raczej do ozdoby i noszono ją w ręce. Manipularz jeszcze w IX i X w. miał formę miękką i był noszony w lewej ręce. A ponieważ noszono go jak manipulus (tak Rzymianie nazywali snopy zboża), powoli słowo mappa zmieniło się na manipulus.

Modlitwa, którą kapłan odmawia podczas jego wkładania: „Obym zasłużył, Panie, przynieść Ci plon łez moich i cierpień, abym z radością mógł otrzymać nagrodę mych znojów”, nawiązuje do psalmu 125,6: „Idąc szli i płakali, rozsiewając nasienie swoje, ale wracając przyjdą z weselem, niosąc snopy swoje”.
W obrządkach wschodnich manipularz nie jest znany.

Stuła, zwana także, choć rzadko, orarium, ozdobiona jest krzyżem, podobnie jak manipularz (Ritus celebr. Miss., I. 3). Kapłan zakładając stułę krzyżuje ją na piersiach. Biskup zwiesza obydwa końce w dół.

Pochodzenie stuły nie jest dokładnie znane. Możliwe, że stuła diakona ma inne pochodzenie niż stuła kapłana i biskupa. Zwyczaj krzyżowania stuły przez kapłana na piersiach spotykamy po raz pierwszy w VII w. w Hiszpanii (synod w Braga, 675 r.). Odmienny sposób zakładania stuły przez biskupów i kapłanów został ostatecznie ustalony dopiero przez Missale Piusa V i Ceremoniale Episcoporum.
W modlitwie kapłana stuła jest przedstawiona jako szata nieśmiertelności: „Zwróć mi, Panie, szatę nieśmiertelności, którą postradałem przez upadek pierwszego naszego rodzica; i acz niegodny zbliżam się do Twych tajemnic świętych, niech jednak zasłużę na radość wiekuistą”.

Ornat (łac. casula lub planeta) pochodzi od dawnego paenula, rodzaju szerokiego płaszcza, peleryny, całkiem zeszytej, mającej tylko jeden otwór, przez który wkładano głowę. Dość wcześnie zaczęto skracać boki. Od XIII w. wycięcia stawały się coraz głębsze, aż doszło do dzisiejszej formy. Dawne ornaty nie posiadały na ogół żadnych ornamentów lub miały tylko ornamenty jednostajne. Niekiedy spotykamy jednak pionowy pas z przodu i z tyłu (uzupełniony później przez drugi poziomy) lub widlasty krzyż. Po roku tysiącznym tego rodzaju ornamenty stają się coraz powszechniejsze.

Modlitwa, którą odmawia się przy wkładaniu ornatu, nawiązuje do średniowiecznego krzyża widlastego, symbolu „jarzma Pańskiego”: „Panie, któryś rzekł: „Jarzmo moje słodkie, a brzemię moje lekkie”, spraw, abym je tak nosić umiał, abym zasłużył na łaskę Twoją. Amen”.
98. Jaki jest cel rozmaitości kolorów szat liturgicznych?
OWMR 345. Rozmaitość kolorów szat liturgicznych ma uzewnętrzniać charakter sprawowanych misteriów wiary, a także ideę rozwoju chrześcijańskiego życia w ciągu roku liturgicznego.
99. Kiedy używa się szat liturgicznych w białym kolorze?
Koloru białego używa się w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego; w święta i wspomnienia Chrystusa Pana, z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki; w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny, świętych Aniołów, Świętych, którzy nie byli męczennikami, w uroczystości Wszystkich Świętych (1 listopada) i św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia), Katedry św. Piotra (22 lutego) i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).
100.Kiedy używa się szat liturgicznych w kolorze czerwonym?
Koloru czerwonego używa się w Niedzielę Męki Pańskiej, w Wielki Piątek, w niedzielę Zesłania Ducha Świętego, w Mszach ku czci Męki Pańskiej, w główne święta Apostołów i Ewangelistów i w dni Świętych Męczenników.
101.Kiedy używa się szat liturgicznych w kolorze zielonym?
Koloru zielonego używa się w Oficjach i Mszach Okresu Zwykłego.
102.Kiedy używa się szat liturgicznych w kolorze fioletowym?
Koloru fioletowego używa się w okresie Adwentu i Wielkiego Postu. Można go również stosować w Oficjach i Mszach za zmarłych.
103.Kiedy używa się szat liturgicznych w kolorze czarnym?
Koloru czarnego można używać w Mszach za zmarłych.
104.Kiedy używa się szat liturgicznych w kolorze różowym?
Koloru różowego, jeśli jest taki zwyczaj, można używać w niedzielę Gaudete (3. Adwentu) i w niedzielę Laetare (4. Wielkiego Postu).
105.W jaki sposób prezbiter powinien nosić stułę?
OWMR 340. Kapłan nosi stułę zawieszoną na szyi i zwisającą na piersi
106.Co to jest dalmatyka?
Dalmatyka od IV w. jest szatą własną diakona. Wkłada on ją na albę i stulę (OWMR 300). Pierwotnie dalmatyka była strojem świeckim. Za jej ojczyznę uchodzi Dalmacja; kraina w dzisiejszej Chorwacji, od której szata ta wzięła swoją nazwę. Od IV w, nosili ją papież i diakoni rzymscy. Strojem liturgicznym diakona dalmatyka stała się w IX wieku. Była to szata długa i szeroka, nie przepasana, o krótkich i szerokich rękawach. Z czasem uległa skróceniu, a dla łatwiejszego jej ubierania przecięto ją z obydwu boków, łącznie z rękawami. Zawsze była koloru białego z czerwonymi, pionowymi pasami, biegnącymi od ramion do dołu, z przodu i z tyłu. Od XIII w. kolor jej zaczęto dostosowywać do koloru ornatu. Dalmatyka jest znakiem urzędu diakona, który zawsze cieszył się w Kościele wielkim szacunkiem. Szata oznacza zaszczyt i honor diakona, usługującego Chrystusowi Eucharystycznemu. Modlitwy kościelne przedstawiają dalmatykę, jako szatę radości i symbol nadprzyrodzonej sprawiedliwości.
Podczas niektórych szczególnych uroczystości, jak Narodzenie Pańskie, Zmartwychwstanie oraz Msza Krzyżma świętego w Wielki Czwartek czy święcenia kapłańskie, dalmatykę może nakładać również biskup. Nakłada ją wówczas pod ornat.
107.W jaki sposób diakon nosi stułę?
OWMR 340 diakon zakłada stułę na lewe ramię, prowadzi ją ukośnie przez piersi do prawego boku i tam ją spina (lub wiąże).
108.Co to jest cingulum?
Pasek, z łacińska zwany także cingulum, jest jakby sznurem z frędzlami na obu końcach, którym przepasuje się albę, gdy jest za szeroka i za długa, by dobrze leżała na liturgii.
Pasek symbolizuje wstrzemięźliwość i panowanie nad pożądliwościami cielesnymi. Jest także znakiem pracy w służbie Bożej. Modlitwa przy zakładaniu paska mówi: "Przepasz mnie, Panie, sznurem czystości i zgaś w sercu moim ogień wszelkiej pożądliwości, abym we wstrzemięźliwości i czystości serca mógł Ci coraz lepiej służyć".
Pasek miał również symbolizować ręcznik, którym przepasał się Chrystus gdy obmywał apostołom nogi. Widziano w nim również sznury, którymi Chrystusa przywiązano do słupa przy biczowaniu.
109.Co to jest „orarium”?
Stuła (orarium) Orarium wzięło nazwę od łac. ors, oris - usta. Początkowo wzięła bowiem swoją formę od szarfy, którą ocierano usta. Stuła jest długą, szeroką wstęgą, lekko rozszerzoną na końcach, uszytą z tej samej tkaniny, co ornat. Biskup i kapłan noszę stułę zawieszoną na szyi i zwisającą swobodnie z przodu. Diakon natomiast zakłada stułę na kształt szarfy z lewego ramienia, ukośnie do prawego boku i tam ją spina. Stuła wywodzi się z insygniów urzędników państwowych, noszoną przez nich w starożytności. Była oznaką ich urzędu i godności. W liturgii stuła również symbolizuje władzę i godność urzędu kapłańskiego. Symbolizuje ona takie godność chrześcijańską, szatę godową wszystkich powołanych do nieśmiertelnego królowania z Panem Bogiem w niebie.
Modlitwa jaką odmawiano przy wkładaniu stuły, tak o tym mówi: "Zwróć mi, o Panie, stułę nieśmiertelności, która straciłem przez grzech pierwszych rodziców moich, a chociaż nie jestem godny zbliżyć się do Twoich świętych tajemnic, niechaj dostąpię jednak radości wiecznej".
110.Co to jest pastorał?
Pastorał (łac. pastor - pasterz) zwany także baculus jest także oznaką władzy biskupiej (pasterskiej). Symbolizuje laskę pasterską, jaką posługiwał się pasterz. Mojżesz otrzymał laskę od Boga (Wj 4,20); dzięki niej okazywał wobec faraona moc Bożą w plagach (Wj 7,8-22). Laskę tą dzierżył przy przejściu przez Morze Czerwone (Wj 14,16-17) i przy wyprowadzeniu wody ze skały na pustyni (Wj 17,5-7). Pastorał więc symbolizuje posiadaną moc Bożą, władzę pasterską i prorocką. Pierwszy raz pastorał pojawia się w Galii i Hiszpanii, najczęściej w zakonach. Od IX w. był juz rozpowszechniony niemal w całej Europie w formie lekko zakrzywionej na końcu laski. W średniowieczu pastorał zdobiła mała biała wstęga, zwana paniselus. Teksty z XI w. ukazują, że przekazanie władzy pasterskiej wiązało się z przekazaniem pastorału.
Na stałe pastorał zadomowił się w liturgii od XIII w. Prawo używania pastorału na terenie klasztoru posiadają także opaci. Biskup (lub opat) trzyma go w lewej ręce gdy: podąża w procesji, głosi kazanie lub homilię, udziela błogosławieństwa (dlatego też musi mieć "wolną" prawą rękę). Szczegółowe przepisy liturgiczne dotyczące używania pastorału przez biskupa w czasie celebracji Eucharystii znajdują się w Ceremoniale biskupim.
Szczególny pastorał posiada papież; od pontyfikatu Pawła VI ma on formę laski zakończonej krucyfiksem.
Do podtrzymywania w czasie liturgii insygniów biskupich (gdy biskup ich nie potrzebuje); mitry i pastorału, powinni być wyznaczeni odpowiedni ministranci (insygniarze). Nazywamy ich ministrantami mitry i pastorału.
111.Co to jest mitra?
Mitra (infuła) Mitra (infuła) to liturgiczne nakrycie głowy biskupa, w formie trójkątnej czapki złożonej z dwóch płatów, złączonych materiałem. Z tylniego płatu zwisają swobodnie na plecy biskupa dwie wstęgi dł. ok. 20 cm. Mówi się, iż mitry pochodzą od nakryć głowy dygnitarzy w cesarstwie bizantyjskim. Najwcześniejsze wzmianki o mitrach w Kościele Katolickim pochodzą z XI w.; dotąd nosili ją papieże, jednak nie jako strój liturgiczny. Jako taki, jest traktowana od pontyfikatu Leona IX (czyli od XII w.).
Istnieją trzy rodzaje infuł:
prosta (simplex) - jest biała, bez ozdób,
auroprygiata z niewielkimi haftami,
mitra pretiosa: pozłacana i wysadzana perłami (już ich się nie tworzy),
Niegdyś biskup w czasie Mszy używał naprzemiennie wszystkich tych rodzajów mitry. Od 1984 r. ceremoniał biskupi zezwala na używanie tylko jednej mitry w czasie liturgii.
Biskup nosi mitrę na głowie: gdy głosi homilię lub kazanie, udziela błogosławieństwa, a także w czasie procesji. Może także przyjmować dary w procesji z darami w mitrze. Poza biskupami prawo noszenia mitry podczas czynności liturgicznych posiadają opaci zakonni. Szczegółowe przepisy liturgiczne dotyczące używania mitry przez biskupa w czasie celebracji Eucharystii znajdują się w Ceremoniale biskupim.
Szczególnym rodzajem mitry była papieska tiara.
112.Co to jest pluviale?
Kapa (łac. pluviale) zwana dziś nieszpornikiem, pierwotnie była strojem książąt i królów. Nie jest to zatem strój liturgiczny w takim znaczeniu jak pozostałe szaty liturgiczne. Nie ma też powszechnie przyjętej symboliki. Na przełomie VIII i IX wieku kapa staje się szatą liturgiczną w Europie. Na oznaczenie kapy istniały dwie nazwy: we Włoszech i Francji nazywano ją pluviale, natomiast w krajach północnych cappa. W XI wieku kapa staje się strojem liturgicznym już w całym Kościele.
113.Kiedy używa się kapę liturgiczną?
OWMR 341. Kapy używa kapłan podczas procesji oraz innych czynności liturgicznych, zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych obrzędów.
114.Co symbolizuje stuła spływające z ramion prezbitera?
Stuła wywodzi się z insygniów urzędników państwowych, noszoną przez nich w starożytności. Była oznaką ich urzędu i godności. W liturgii stuła również symbolizuje władzę i godność urzędu kapłańskiego. Symbolizuje ona takie godność chrześcijańską, szatę godową wszystkich powołanych do nieśmiertelnego królowania z Panem Bogiem w niebie.
115.Co to jest paenula?
Ornat (łac. ornatus - ozdobny) powstał z wierzchniej szaty rzymskiej nazywanej paenula, która była rodzajem płaszcza bez rękawów, z jednym tylko małym otworem na głowę. Ornatu używano przy wszystkich czynnościach kapłańskich. Od XIII w. zaczęto go obcinać z boków, by nie krępował ruchów rąk, aż w XVII w. pozostały już, tylko dwa płaty materiału, z przodu i z tyłu. Równocześnie ornat przyozdabiano coraz bardziej bogatymi haftami. Na plecach kapłana zwykle haftowano znak krzyża, symbol Ofiary krzyżowej Chrystusa i równocześnie symbol ciężaru służby Bożej. Obecnie wraca się do ornatu obszernego, odznaczającego się szlachetną prostotą i estetycznym wyglądem.
"Kapłan odprawiając Mszę świętą oraz inne czynności liturgiczne połączone bezpośrednio z Mszą świętą, na albę i stułę wkłada ornat, chyba że przewidziano inną szatę (OWMR 298).
Ponieważ ornat ubiera się na wszystkie inne szaty, dlatego w obrzędach święceń uchodził zawsze za symbol miłości pokrywającej grzechy (1 P 4,8). Ornat spoczywający na plecach na kształt przytłaczającego ciężaru, modlitwa przeznaczona do odmawiania przy jego wkładaniu nazwała słodkim jarzmem Pańskim (Mt 11,30). Modlitwa ta brzmi: "Panie, który powiedziałeś: jarzmo moje jest słodkie, a brzemię moje lekkie, daj, ażebym mógł je tak dźwigać, by zasłużyć na łaskę Twoją".
116.W który dzień w ciągu całego roku liturgicznego, następuje uroczyste odnowienie przyrzeczeń kapłańskich?
W Wielki Czwartek
117.W którym dniu na zakończenie liturgii, przenosi się Najświętszy Sakrament do ciemnicy?
W Wielki Czwartek
118.W którym dniu w ciągu całego roku liturgicznego, występuje rozbudowana modlitwa powszechna składająca się z 10 wezwań, obejmująca modlitwą wszystkich ludzi i cały świat?
W Wielki Piątek
119.Jaki element liturgii Kościoła może być sprawowany w Wielką Sobotę?
Chrzest i bierzmowanie
120.Ile maksymalnie może być czytań w Wigilię Paschalną?
9
121.Jaką odmawia się litanię podczas liturgii chrzcielnej w Wigilię Paschalną?
Do Wszystkich Świętych
122.Jeżeli kapłan uczestniczy w liturgii Wielkiego Czwartku, czy ma obowiązek odmawiania nieszporów?
nie
123.Co to jest zgromadzenie liturgiczne?
Kościół, któremu Jezus Chrystus zlecił sprawowanie misterium paschalnego (:to czyńcie na moją pamiątkę”), urzeczywistnia się w pewien sposób w zgromadzeniu liturgicznym. Słowem, które najbardziej charakteryzuje życie pierwszych chrześcijan jest „gromadzenie się w jedno” (epi en auto). Dz 1,13 ; 2,1; 1,14: trwali jednomyślnie). Św. Paweł używa słowa ecclesia (1 Kor 11,18). Charyzmatycy budują zgromadzenie (1 Kor 14,3) Autor Hbr porównuje zgromadzenia liturgiczne do zgromadzeń ludu Starego Przymierza. Zgromadzenie liturgiczne uwidacznia się najbardziej w niedzielnej Eucharystii.
124.Kto tworzy zgromadzenie liturgiczne?
Główny celebrans i wierni wśród których niektórzy pełnią szczególne funkcje jak: diakon, akolita, lektor, psałterzysta, szafarz nadzwyczajny, komentator, schola, organista,ministranci
125.Co symbolizuje w liturgii woda?
Woda ma szerokie zastosowanie w wielu kultach religijnych; także w chrześcijaństwie. Woda symbolizuje życie, płodność, pokrzepienie, ale także zniszczenie (potop - Rdz 6,17). Obmycie wodą (ablucja) symbolizuje oczyszczenie, przede wszystkim moralne (kapłan obmywając ręce po przygotowaniu darów we Mszy św. mówi: Obmyj mnie Panie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego). Woda w Starym Testamencie była także zapowiedzią napełnienia Duchem (Ez 36,25nn), które spełniło się ostatecznie w Nowym Testamencie w zesłaniu Ducha Świętego. Woda jest więc także szczególnym symbolem Ducha Świętego (J 3,5; J 4,14), który rozlewa się w naszych sercach. Wszak o Duchu Świętym śpiewamy w hymnie Veni creator: "w pracy tyś ochłodą, w skwarze żywą wodą".
W liturgii Wigilii Paschalnej w noc Wielkiej Soboty odbywa się uroczysta liturgia chrzcielna, w czasie której poprzez zanurzenie w chrzcielnicy paschału, dokonuje się poświęcenie wody. Wówczas też, w czytaniach liturgii słowa, woda ukazuje się nam, jako symbol wyratowania narodu izraelskiego z niewoli Egipcjan (przejście przez Morze Czerwone - Wj 13-14), a także jako narzędzie kary na narodzie egipskim.
Jednak najpełniej liturgiczna symbolika wody objawia się w sakramencie chrztu świętego, szczególnie w tekstach towarzyszących jego udzielaniu. Sam Chrystus mówi Nikodemowi, iż trzeba nam się na nowo narodzić z wody i z Ducha (J 3,5); a więc: przez Chrzest, w którym wraz z obmyciem wodą chrzcielną, uwalniającym nas od grzechu pierworodnego, otrzymujemy dar Ducha Świętego. Woda, dzięki działaniu Ducha Świętego, zyskała moc uświęcania. Samą wodę uświęcił Chrystus podczas swego chrztu, gdy zstąpił w wody Jordanu (Mt 3,13-17).
126.Czego symbolem w liturgii jest ogień?
Ogień w liturgii symbolizuje żywą obecność Boga wśród ludzi. Symbolikę ta zaczerpnięto m.in. z biblijnej historii wyjścia Izraelitów z Egiptu: wówczas Jahwe był dla Izraela przewodnikiem: w dzień prowadził ich jako słup obłoku, w nocy zaś było obecny wśród nich jako słup ognia (Wj 13,21). Także w krzaku gorejącym Bóg ukazał się Mojżeszowi w ogniu, który płonąc - nie spala (Wj 3,1-6).
Ogień jest także szczególną oznaką obecności i działania Ducha Świętego, który podczas zstąpienia na Apostołów w Wieczerniku ukazał się nad nimi w postaci ognistych języków (Dz 2,1-13). Ponadto ogień symbolizuje życie, ciepło, miłość, ale także zniszczenie; był narzędziem gniewu Bożego i kary, które Bóg zsyłał czasem na niewiernych ludzi (Sodoma i Gomora) - Iz 26,11; Ps 79; Rdz 19,24, a także obrazem Sądu Ostatecznego: Mt 13,40-42.
W Nowym Testamencie ogień zyskał symbolikę oczyszczającą: Bóg wypróbowuje ludzi, jak się próbuje złoto: czyli w ogniu, który ma moc oczyszczania ze wszystkiego, co zbędne i bezwartościowe. Jezus sam mówi: każdy w ogniu będzie posolony (Mk 9,49) - czyli zostanie wypróbowany w cierpieniach i doświadczeniach.
127.Czego symbolem w liturgii jest światło?
Pierwotnie światło nie miało w chrześcijaństwie swojej symboliki w liturgii - służyło jedynie do rozjaśniania ciemności, panujących w świątyniach i katakumbach. Później światło stało się symbolem radości - pisze o tym św. Hieronim (V w.); gdy ma się czytać Ewangelię, wówczas, pomimo dnia, zapala się światło, by dać wyraz radości. Ponadto światło symbolizuje prawdę- światło rozjaśnia ciemności i mroki niewiedzy, kłamstwa i grzechu. Chrystus jest samą światłością (patrz: symbolika świecy paschalnej) - był zapowiadany od wieków, jako światłość, która miała przyjść (Iz 49,6; Iz 60,1; Łk 1,79), ponadto sam siebie tak nazwał (J 8,12). Święty Jan pisze: "Bóg jest światłością i nie ma w Nim żadnej ciemności" (1 J 1,5). On dzięki swemu zmartwychwstaniu rozjaśnił mroki śmierci, w których spowita była ludzkość. Najbardziej wymownym obrzędem, w którym światło jest szczególnie ważne, jest procesja światła (lucernarium), podczas Wigilii Paschalnej. Ze światłem nierozerwalnie wiąże się symbolika świecy, która daje i podtrzymuje światło.
"Czy wobec świecy nie budzi się w tobie jakieś niezmiernie szlachetne uczucie? Spójrz, jak ona stoi niezachwianie w jednym miejscu, wyprostowana na całą wysokość, czysta i dostojna. Tak spala się ona w swym przeznaczeniu, niepowstrzymanie, stapiając się w żar i światło." (R. Guardini, Znaki święte).
128.Co w liturgii jest symbolem modlitwy wznoszącej się do Boga?
Dym kadzidła, czyli mirry: szlachetnej mieszanki ziaren żywicy i wonności, spalanej w kadzidle na węglu, jest bardzo często używany w liturgii chrześcijańskiej. Kadzidło symbolizuje naszą modlitwę i ofiary, które unoszą się przed Boży tron tak, jak dym kadzielny. Mamy stawać się, przez swoje modlitwy, ofiary i poświęcenia, wonią miłą Panu (por. por. Ez 20,41). Symbolika ta była już uznawana w Starym Testamencie (Syr 45,16; Ps 140,2), a utrwaliła się w Nowym Przymierzu (Ap 5,8; Ap 8,3-5). Kadzidło miało także znaczenie oczyszczające: okadzano ofiary przy składaniu ich Bogu w świątyni: Kpł 2,1n (samo kadzidło też było ofiarą), węglem, zabranym przez anioła z kadzidła na ołtarzu, został oczyszczony prorok Izajasz (Iz 6,1-7).
Stare OWMR pisze o kadzidle, że "modlitwa i ofiara Kościoła wznosi się jak dym kadzielny przed oblicze Boga" (nr 51). Nowe OWMR (nr 276) mówi, iż wyraża ono cześć i modlitwę. W liturgii okadza się dymem kadzielnym przedmioty, a także osoby, by oddać im cześć. W początkach chrześcijaństwa zdecydowanie odżegnywano się od stosowania kadzidła; był to bowiem powszechny zwyczaj kultów pogańskich (ofiary kadzielne dla bożków), a później - w czasie prześladowań - znak wyparcia się wiary chrześcijańskiej, właśnie przez spalenie ziaren kadzidła przed posągiem pogańskim (odstępców nazywano thurificati). Stosowanie kadzidła szczególnie rozpowszechnione jest w obrządkach bizantyjskich oraz w Kościele Prawosławnym.
Ktoś zapyta: właściwie jakie znaczenie praktyczne ma używanie w liturgii kadzidła? Obmycie rąk jest dla oczyszczenia, użycie chleba - by go spożyć, ale po co kadzidło? Przecież jest ono drogie, po co marnować tak cenny dar natury? Otóż kadzidło nie ma żadnego zastosowania praktycznego: jest bezinteresownym darem dla Boga, miłosną rozrzutnością dla Ukochanego, czystą w motywacji i szlachetną - właśnie przez pozorne marnotrawstwo! W piękny sposób pisał o tym Romano Guardini w książce: Znaki święte: "Ileż w tym wzniosłego piękna, gdy jasne ziarenka kadzidła padną na żarzące się węgle i gdy z rozkołysanego kadzidła popłynie wonny dym! Jest to czynność pozbawiona wszelkiego praktycznego celu, czysta jak pieśń. Piękna rozrzutność drogocennych klejnotów. Ofiara, hojna, wszystkiego wyrzekająca się miłość".
129.Czego w liturgii symbolem jest popiół?
Popiół słusznie kojarzy się z prochem ziemi; miejscem, z którego wyszliśmy i do którego wrócimy, jak przypominają nam słowa, wypowiadane przez kapłana w Środę Popielcową przy posypaniu głów popiołem. Popiół to istotnie symbol przemijania: uświadamiając nam naszą ograniczoność tu na ziemi; wzywa do pokuty i żalu za grzechy. Popiół więc, którym naznaczane są nasze głowy to symbol pokuty i oczyszczenia. Symbolika taka znana już była w Starym Testamencie. Jonasz, nawracając mieszkańców Niniwy odnotował, że król tego miasta oblókł się w wór (pokutny) i siadł na popiele (Jon 3,4-10). Chrystus gani jednak tylko zewnętrzne znaki pokutne (posypania głowy popiołem), za którymi nie idzie zmiana wnętrza; oczyszczenie sumienia (por. Mt 6,16-18).
Popiół sporządzany jest ze spalonych palm, używanych w Niedzielę Palmową, a poświęcenie popiołu dokonuje się w sam Popielec.
130.Czego symbolem w liturgii jest oliwa?
Sok z wyciśniętych oliwek od tysiącleci towarzyszył człowiekowi, znajdując bardzo szerokie zastosowanie w życiu codziennym, ale i publicznym. Samo drzewo oliwne było symbolem życia i płodności (por. Ps 128,3). Liście z tego drzewa symbolizowały zwycięstwo (najsamprzód jedyną nagrodą dla zwycięzcy starożytnych igrzysk olimpijskich był wieniec z gałązek oliwnych). Niektórzy przekazywali, że krzyż na którym zmarł Jezus, był zrobiony z drzewa oliwnego. Mękę Chrystusa poprzedziła nocna modlitwa i trwoga konania w ogrodzie oliwnym, zwanym Getsemani.
Oliwy używano do kosmetyki ciała, namaszczania głowy i twarzy (Ps 104,15; Mt 6,16-18) do łagodzenia bólu i ran (por. Iz 1,6; Łk 10,34), do celów spożywczych, a także do walk zapaśniczych (zapaśnicy namaszczali nią swe ciała, by przeciwnikowi trudniej było uchwycić rywala). W Biblii oliwa jest symbolem przyjaźni i przymierza. Bóg nakazał namaszczać oliwą królów (1 Sm 10,1; 1 Sm 16,12; 1Krl 1,39), kapłanów (Kpł 8,10.30; Wj 29,7.3-33) i proroków. Oliwy używali Izraelici do zaprawiania ofiar składanych w świątyni, tak, jak im to przekazał sam Jahwe (np. Kpł 2,1n; Kpł 2,14n). Oliwka, mając w sobie nagromadzoną energię słoneczną, stała się symbolem życiodajnej siły i błogosławieństwa Bożego (por. Ps 133).
W Nowym Przymierzu, namaszczenie oliwą powiązano z namaszczeniem Duchem Świętym. Sam Chrystus został Nim namaszczony, jak sam wyznał w synagodze w Nazarecie (Łk 4,18-19).
W Kościele pierwotnie używano oliwy przy sakramencie chrztu, na znak otrzymania Ducha Świętego, przy namaszczeniu chorych (Jk 5,14-15), niegdyś także przy sakramencie pokuty. Oliwa, którą namaszczano przy chrzcie była obrazem tego, że ochrzczony mógł odtąd skuteczniej wyślizgiwać się z sideł pokus szatańskich i grzechu. Obecnie oleju używa się także przy sakramencie bierzmowania, na znak "otrzymania znamienia Ducha Świętego". Oliwą namaszcza się ściany i ołtarz konsekrowanej świątyni, kandydatów do kapłaństwa w czasie święceń prezbiteratu i episkopatu, ołtarz.
Oliwa w dzisiejszej liturgii występuje w trzech rodzajach: jako olej chorych (oleum infirmorum), olej katechumenów (oleum catechumenorum) oraz olej krzyżma św. (chrisma). Wszystkie są pobłogosławione uroczyście przez biskupa w czasie Mszy Krzyżma św. w przedpołudnie Wielkiego Czwartku. Krzyżmo, mieszanina oliwy z oliwek i wonnego balsamu, jest wówczas konsekrowane. Gdy brak naturalnej oliwy, dopuszcza się stosowanie oleju
131.Co w liturgii symbolizuje sól?
Sól (NaCl :) zawsze była nierozdzielnie związana ze zmysłem, który najbardziej jest na nią wrażliwy: ze smakiem. Dlatego też jest jego symbolem; służy do podkreślania smaku potraw, ale także do ich konserwowania; przechowywania na dłużej.
W pewnym sensie sól ma właściwości oczyszczające (boleśnie przekonać się może ten, kto posypał sól na otwartą ranę...). W Starym Przymierzu sól była często używana przy składaniu ofiar: Tora mówiła: "Każdy dar posypiesz solą" (Kpł 2,13), na znak pewności oczyszczenia ofiary.
W Nowym Przymierzu sam Chrystus mówi, iż: "każdy ogniem będzie posolony. Dobra jest sól, lecz jeśli sól smak swój utraci - czymże ją przyprawicie? Miejcie sól w sobie" (Mk 9,49n). Solą są różnorakie doświadczenia, przez które wypróbowana zostaje siła naszej wiary; oczyszczone motywacje i wypróbowane zaufanie. Dalej - solą, którą winniśmy mieć w nas, jest wiara, która nadaje sens (smak) naszemu życiu. Na innym miejscu Jezus mówi, że gdy "sól smak swój utraci na nic się już nie nada - chyba tylko na wyrzucenie i podeptanie przez ludzi".
Od IV w. aż do Soboru Watykańskiego II praktykowano obrzęd błogosławieństwa soli, która była uważana za środek przeciw złu. Niegdyś (od VI w.) sól stosowano także przy błogosławieniu wody święconej. Wskazywano, iż ochrania ona duszę, oddala pokusy szatańskie, umacnia mądrość. Sól podawano katechumenom przy udzielaniu chrztu, z czego zrezygnowano w 1969 r.
Dziś dodawanie soli do wody święconej jest fakultatywne. Jeśli tak się czyni, to najsampierw błogosławi się sól, potem wodę, a następnie miesza się oba składniki. Soli można używać także przy obrzędzie chrztu dorosłych. Sól posiada swój własny tekst przy błogosławieństwie pokarmów na stół wielkanocny.
132.W miejsce wykropkowane wstaw odpowiednie słowo: ……..……..jest źródłem i szczytem życia liturgicznego całego Kościoła.
Eucharystia
133.Czy wspólnotowe przeżywanie sakramentu pokuty jest liturgią?
134.Zaznacz prawidłową odpowiedz! Ceremoniarz to:
a) mistrz ceremonii, czuwający nad przebiegiem Eucharystii.
b) osoba zbierająca "na tacę "
c) pracownik proboszcza, zajmujący się ekonomią
d) inaczej organista
135.Czym jest procesja? Postawą czy gestem liturgicznym?
Procesja   Procesja (łac. procedare - iść, kroczyć) to szczególna forma postawy - cały czas w ruchu. Polega ona na kroczeniu, przemieszczaniu się z jednego miejsca na drugie. Nie jest to jednak chód bezcelowy i nic nie znaczący. Według symboliki liturgicznej, wyraża on wędrówkę Ludu Wybranego z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Sobór Watykański II naucza, że każda procesja to symboli nowego Ludu Bożego, pielgrzymującego za Chrystusem i z Chrystusem (na czele procesji niesiony jest przecież krzyż - znak Jego przejścia od śmierci do życia) do nieba (do Nowej Ziemi Obiecanej). Szczególną formą procesji są tzw. procesje teoforyczne, które pojawiły się w liturgii Kościoła od XIV w., wraz z rozwojem kultu eucharystycznego (gr. theos - Bóg, foros - nieść).

136.Wymień postawy liturgiczne!
Postawy liturgiczne:
Postawa stojąca
Postawa klęcząca
Postawa siedząca
Leżenie krzyżem
Procesja
137.Nazwij opisaną postawę liturgiczną: „Postawa ta jest wyrazem uszanowania. Podczas liturgii postawa ta jest zewnętrznym znakiem głębokiego uszanowania dla Boga jako najwyższego Pana”.
Postawa stojąca Postawa stojąca jest wyrazem uszanowania. Wszędzie na widok osoby wyżej postawionej przybiera się postawę stojącą. Podczas liturgii postawa stojąca jest zewnętrznym znakiem głębokiego uszanowania dla Boga jako najwyższego Pana (Mt 6,5; Mk 11,25; Łk 18,11; 22,46).

138.Nazwij opisaną postawę liturgiczną: „Postawa ta jest wyrazem słuchania. Jako postawa przyjmowana celem odpoczynku sprzyja zamyśleniu – wyraża skupienie i sprzyja rozważaniu usłyszanego Słowa Bożego”.
Postawa siedząca
139.Jaką postawę przyjmuje się podczas uroczystej procesji z darami?
Postawę siedzącą
140.W miejsce wykropkowane wstaw właściwy wyraz : ………………… to inaczej leżnie krzyżem.
Leżenie krzyżem czyli rzucenie się twarzą na ziemię, zwane także prostracją ...
141.Kiedy kapłan przyjmuje postawę prostracji?
Obecnie celebrans kładzie się krzyżem przed ołtarzem na początku ceremonii Wielkiego Piątku, na znak, że Odszedł nasz Pasterz; Jezus Chrystus.
Podobnie osoby, które otrzymują święcenia padają na twarz i leżą krzyżem podczas śpiewania Litanii do Wszystkich Świętych.
W wielu zgromadzeniach zakonnych, także przyjmujący profesję zakonną przybierają postawę leżenia krzyżem.
142.Jaki jest teologiczny sens procesji liturgicznej?
Według symboliki liturgicznej, wyraża on wędrówkę Ludu Wybranego z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Sobór Watykański II naucza, że każda procesja to symboli nowego Ludu Bożego, pielgrzymującego za Chrystusem i z Chrystusem (na czele procesji niesiony jest przecież krzyż - znak Jego przejścia od śmierci do życia) do nieba (do Nowej Ziemi Obiecanej)
143.Wymień możliwe procesje podczas Mszy świętej
procesja wejścia (układ procesji wejścia: ministranci kadzidła i łódki, ministranci światła o pół kroku przed ministrantem krzyża, dalej; lektor lub diakon z ewangeliarzem, ministranci z pochodniami, ministranci według hierarchii stopni, lektorzy, psałterzysta, akolici, koncelebransi, celebrans z asystującymi diakonami, ceremoniarz, ministranci mitry i pastorału (jeśli celebransem jest biskup)
procesja z ewangeliarzem do ambony (odbywa się przed proklamacją Ewangelii, w czasie aklamacji przed nią, kolejność: ministranci światła ze świecami, ministranci kadzidła i łódki, diakon z ewangeliarzem
procesja wiernych z darami (mogą ich zastępować ministranci). Są oni wyrazicielami całego zgromadzenia liturgicznego, pragnącego złożyć Bogu w ofierze siebie samych.
procesja komunijna Gdy służba liturgiczna i wierni udają się w określone miejsce, by przyjąć komunię, procesja ta wyraża naszą chęć spotkania i zjednoczenia się z Jezusem w Eucharystii).
procesja wyjścia (powrót do zakrystii po skończonych obrzędach - bez kadzidła i ewangeliarza)

144.Wymień osiem gestów liturgicznych
Gesty liturgiczne:
Pokłon
Podnoszenie oczu
Pocałunek pokoju
Znak pokoju
Nałożenie rąk
Rozłożenie rąk
Złożenie rąk
Bicie się w piersi
Obmycie rąk
Znak krzyża

145.Ile rodzajów ukłonów rozróżniamy w liturgii?
Skłon głowy
Skłon ciała
146.Jakie rodzaje ukłonów rozróżniamy w liturgii?
Rozróżnia się dwa rodzaje ukłonów: pochylenie głowy i pochylenie ciała.
Pochylenie głowy czyni się, wymawiając razem imiona Trzech Osób Boskich, imię Jezusa, Najświętszej Maryi Panny i Świętego, na cześć którego sprawuje się Mszę.
Pochylenie ciała, czyli głęboki ukłon, czyni się: przed ołtarzem; podczas wypowiadania modlitw: Wszechmogący Boże, oczyść i Przyjmij nas, Panie; w czasie wyznania wiary na słowa: I za sprawą Ducha Świętego; w Kanonie Rzymskim na słowa: Pokornie Cię błagamy. W ten sposób pochylony stoi diakon, gdy prosi o błogosławieństwo przed głoszeniem Ewangelii. Ponadto kapłan pochyla się nieco, kiedy w czasie konsekracji wymawia słowa Pańskie.

Pokłon Pokłon (inklinacja od łac. inclino - skłaniam się) bardzo często stosowany jest w liturgiach wschodnich. Uważa się go tam za zwyczajny znak głębokiego szacunku i uwielbienia. W liturgii rzymskiej natomiast pokłon jest znakiem zarówno głębokiego szacunku, jak również usposobienia pokutnego, szczególnie wtedy, gdy ma on związek z prośbą o oczyszczenie z grzechów (w sakramencie pokuty, spowiedzi powszechnej, przy akcie pokuty we Mszy św. itp.).
Skłon głowy lub ciała symbolizuje cześć i błaganie. W liturgii rzymskiej pokłon często zastępowany jest przyklęknięciem. Pokłonem ciała pozdrawia się ołtarz, krzyż, innych liturgów, zwłaszcza celebransa, gdy na przykład diakon prosi go o błogosławieństwo (wypowiada słowa: "pobłogosław mnie ojcze") i gdy je otrzymuje.
Skłon głowy - skłaniamy głowę, kiedy przynosimy jakiś przedmiot liturgiczny kapłanowi, np. podczas przygotowania darów ofiarnych. Skłon głowy jest znakiem szacunku i uprzejmości.
Skłaniamy głowę, gdy wypowiadamy razem imiona Trzech Osób Trójcy Świętej, gdy wypowiadamy imię: Jezus, Maryja, świętego, którego przypada wspomnienie, święto lub uroczystość.
Skłon ciała (ukłon głęboki) - przy tym pokłonie zginamy głęboko głowę i ramiona. To również jest znak czci i uwielbienia. Jeśli w jakimś kościele nie jest przechowywany Najświętszy Sakrament (nie ma "wiecznej lampki"), wtedy skłaniamy ciało przed głównym ołtarzem, paschałem albo przed krzyżem. Po procesji wejścia kapłan, diakon i asystujący wykonują głęboki skłon w stronę ołtarza. Ponadto kapłan czyni głęboki ukłon przed ołtarzem gdy:
podczas wypowiadania modlitw: Wszechmogący Boże, Przyjmij nas Panie w duchu pokory...
w Kanonie Rzymskim na słowa: Pokornie Cię błagamy
podczas wypowiadania słów konsekracji (jako że sę to słowa samego Chrystusa): "Bierzcie i jedzcie...bierzcie i pijcie"
Ponadto skłon głowy wykonują wszyscy (kapłan i wierni) w czasie Wyznania Wiary na słowa: "I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem". Jest to nasz wyraz uczczenia tajemnicy Wcielenia.
W wykonywaniu skłonów należy zachować nie tylko powagę i staranność (szybkie "uderzenie głową o posadzkę" wyraża nasz pośpiech i niechlujstwo liturgiczne), ale i rozsądny umiar. Liturgia bowiem nie może stać się nieustannym skłanianiem wszystkiemu i wszystkim, gdyż inaczej może się przerodzić w parodię liturgii.
147.Dokończ zdanie: W procesji wejścia Nie czynią ukłonu, ani nie przyklękają ministranci, którzy……………………….
Nawikulariusz, tyryferariusz i krycyferariusz
148.Czy podczas przyklęknięcia czyni się znak krzyża?
Nie!
149.Jakie wyróżniamy rodzaje znaków krzyża?
Wyróżniamy dwa rodzaje znaków krzyża: duży i mały. W czasie Mszy św. duży znak krzyża wykonujemy:

Na rozpoczęcie Eucharystii na słowa: "W imię +Ojca i Syna i Ducha Świętego..." (czyni go także celebrans).

Na pokropienie wodą święconą, zastępujące akt pokuty (aspersja).

W czasie błogosławieństwa końcowego: "Niech Was błogosławi Bóg wszechmogący: +Ojciec i Syn i Duch Święty".

Kapłan wykonuje znak krzyża nad ludem w czasie błogosławieństwa końcowego. Biskup blogosławi lud czyniąc trzykrotnie znak krzyża nad ludem (OWMR 167). Ponadto duży znak krzyża na sobie wykonuje celebrans i koncelebransi w Kanonie Rzymskim (1 modlitwa eucharystyczna) na słowa: "abyśmy przyjmując z tego ołtarza Najświętsze Ciało i Krew Chrystusa, otrzymali obfite + błogosławieństwo i łaskę".
Mały znak krzyża wykonujemy przed Ewangelią, znacząc kciukiem małe znaki krzyża na na czole, ustach i piersi w czasie słów, wypowiadanych przed diakona lub prezbitera: "Słowa Ewangelii według świętego ..." +.
Znak krzyża wykonują rodzice na czołach dzieci błogosławiąc je, możemy go czynić na bochenku chleba, który zamierzamy przekroić, przechodząc obok kościoła, jako prosty akt strzelisty... Jednym słowem: zawsze, dając świadectwo wierze, która przenika nasze życie.
150.W której, z Modlitw Eucharystycznych występuje bicie się w pierś przez kapłana?
w czasie Mszy gdzie używa się Kanonu Rzymskiego (I Modlitwy Eucharystycznej) na słowa: również nam: twoim grzesznym sługom..."
151.Wyrazem jakiego usposobienia jest bicie się w pierś?
Jest to znak pokory, skruchy i szczerego żalu za grzechy. Podczas wykonywania tego gestu wskazujemy na serce człowieka, gdyż "z serca pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, czyny nierządne, kradzieże, fałszywe świadectwa, przekleństwa" (Mt 15,19). W Biblii wzmiankę o biciu się w piersi znajdujemy w Łk 23,48, gdzie tłumy wracające z egzekucji Jezusa "biły się w piersi", na znak poczucia winy i żalu
152.Co jest zewnętrzny znakiem liturgicznym zgody z bliźnimi?
Znak pokoju to zewnętrzny wyraz zgody z bliźnim.
153.Co według OWMR należy odpowiedzieć podczas obrzędów Komunii na słowa „Pokój z Tobą”?
. Kiedy przekazuje się znak pokoju, można powiedzieć: Pokój Pański niech zawsze będzie z tobą lub Pokój z tobą. Na te słowa odpowiada się: Amen. OWMR 154
154.Czy prawdą jest, że ceremoniał biskupi opisując przybycie i przygotowanie biskupa do celebracji w nr 126 przewiduje obmycie rąk w zakrystii przed nałożeniem szat liturgicznych?
155.Czym jest liturgia dla działalności Kościoła?
KL 9. Liturgia nie wyczerpuje całej działalności Kościoła, gdyż zanim ludzie mogą zbliżyć się do liturgii, muszą być wezwani do wiary i nawrócenia: "Jakże wzywać będą tego, w kogo nie uwierzyli? Albo jak uwierzą temu, którego nie usłyszeli? A jak posłyszą, skoro im nikt nie głosi? I jak będą głosić, jakby nie byli posłani?" (Rz 10,14-15).
KL 10. Liturgia jednak jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i jednocześnie jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc. Albowiem prace apostolskie to mają na celu, aby wszyscy stawszy się dziećmi Bożymi przez wiarę i chrzest, schodzili się razem, wielbili Boga pośród Kościoła, uczestniczyli w Ofierze i pożywali Wieczerzę Pańską. Z drugiej strony liturgia pobudza wiernych, aby "sakramentami wielkanocnymi" nasyceni, "żyli w doskonałej jedności jedności". Modli się, aby "zachowywali w życiu, co otrzymali przez wiarę". Odnowienie zaś przymierza Boga z ludźmi w Eucharystii pociąga i zapala wiernych do tym gorętszej miłości Chrystusa. Z liturgii przeto, a głównie z Eucharystii jako ze źródła, spływa na nas łaska i z największą skutecznością przez nią dokonywa się uświęcenie człowieka w Chrystusie i uwielbienie Boga, które jest celem wszystkich innych dzieł Kościoła.
156.Do kogo należy prawo kierowania sprawami liturgii?
„«Prawo kierowania sprawami liturgii należy wyłącznie do władzy Kościoła. Przysługuje ono Stolicy Apostolskiej oraz, zgodnie z prawem, biskupowi» (SC, nr 22 § 1; por. KPK, kan. 838 § 1)” [Redemptionis Sacramentum, n. 14].
„Wierni mają prawo, aby władza kościelna sprawowała pełne i skuteczne kierownictwo nad świętą liturgią, aby liturgia nigdy nie była postrzegana jako «prywatna własność» kogokolwiek, ani samego celebransa, ani wspólnoty, w której sprawowana jest tajemnica» [EEE, nr 52, AAS 95 (2003), s. 68] (n.18).
157.Czy prezbiter może dodawać lub zmieniać coś w liturgii?
„Wierni mają prawo, aby władza kościelna sprawowała pełne i skuteczne kierownictwo nad świętą liturgią, aby liturgia nigdy nie była postrzegana jako «prywatna własność» kogokolwiek, ani samego celebransa, ani wspólnoty, w której sprawowana jest tajemnica» [EEE, nr 52, AAS 95 (2003), s. 68] (n.18).
158.Dlaczego czynności liturgiczne należą do całego Ciała Kościoła?
Konstytucja o Liturgii nr 26 - KL 26. Czynności liturgiczne nie są czynnościami prywatnymi, lecz kultem Kościoła, będącego "sakramentem jedności", a Kościół to lud święty, zjednoczony i zorganizowany pod zwierzchnictwem biskupów. Dlatego czynności liturgiczne należą do całego Ciała Kościoła, uwidoczniają je i na nie oddziałują. Poszczególnych natomiast jego członków dosięgają w różny sposób, zależnie od stopnia święceń, urzędów i czynnego udziału.
159.Komu można okazać wyróżnienie i honory podczas liturgii?
160.Kiedy zaleca się odprawianie świętej liturgii słowa Bożego?
161.Kto może prowadzić nabożeństwa słowa Bożego, gdy brakuje kapłana?
161. Jak już zostało powiedziane, homilia podczas Mszy świętej ze względu na swoje znaczenie i naturę jest zarezerwowana kapłanowi lub diakonowi. Co do pozostałych form przepowiadania, jeśli w określonych okolicznościach domaga się tego konieczność albo gdy to w szczególnych przypadkach zaleca pożytek, do przepowiadania w kościele lub w kaplicy poza Mszą świętą można dopuścić wiernych świeckich, zgodnie z przepisami prawa. Może to mieć miejsce jedynie z powodu małej liczby wyświęconych szafarzy w niektórych miejscach w celu ich uzupełnienia; z tego całkowicie wyjątkowego przypadku nie wolno czynić zwyczaju ani uważać go za autentyczną promocję laikatu. Ponadto wszyscy powinni pamiętać, że władza na tego rodzaju zezwolenie należy do ordynariuszy miejsca i to jedynie jednorazowo (ad actum), nie zaś do innych, nawet prezbiterów lub diakonów.

INSTRUKCJA REDEMPTIONIS SACRAMENTUM O tym, co należy zachowywać, a czego unikać w związku z Najświętszą Eucharystią
162.Decyzję o wprowadzeniu języka ojczystego, i o jego zakresie należy do?
KL 36.
§1. W obrzędach łacińskich zachowuje się używanie języka łacińskiego, poza wyjątkami określonymi przez prawo szczegółowe.
§2. Ponieważ jednak i we Mszy świętej, i przy sprawowaniu sakramentów, i w innych częściach liturgii użycie języka ojczystego nierzadko może być bardzo pożyteczne dla wiernych, można mu przyznać więcej miejsca, zwłaszcza w czytaniach i pouczeniach, w niektórych modlitwach i śpiewach, stosownie do zasad, które w tej dziedzinie ustala się szczegółowo w następnych rozdziałach.
§3. Przy zachowaniu tych zasad powzięcie decyzji o wprowadzeniu języka ojczystego i o jego zakresie należy do kompetencji kościelnej władzy terytorialnej, o której mowa w art. 22,§ 2, w wypadku zaś gdy sąsiednie okręgi używają tego samego języka - po zasięgnięciu także rady ich biskupów. Decyzja ta musi być zatwierdzona przez Stolicę Apostolską.
§4. Przekład tekstu łacińskiego na język ojczysty do użytku liturgicznego powinien być zatwierdzony przez kompetentną kościelną władzę terytorialną, wyżej wspomnianą.

KL 22 § 2. Na mocy władzy udzielonej przez prawo, kierowanie sprawami liturgii w ustalonych granicach należy także do różnych prawnie ustanowionych konferencji biskupów, właściwych danemu terytorium.
163.Jakie komisje należy ustanowić w każdej diecezji obok Komisji Liturgicznej?
Do spraw dialogu ekumenicznego i współpracy z zagranicą
Do spraw stałej formacji kapłanów
Liturgiczna
Ds.. Rodziny
D.s. kościelnych dóbr kultury
Ds.. Szkół katolickich
164.Wymień przynajmniej pięć wypadków, w których można koncelebrować Mszę świętą?
Jeżeli wzgląd na pożytek wiernych nie wymaga albo nie doradza, aby kapłani celebrowali pojedynczo, zaleca się koncelebrować:
Mszę wieczorną w Wielki Czwartek;
Msze sprawowane na soborach, zjazdach biskupów i synodach;
Mszę konwentualną oraz Mszę główną w kościołach i kaplicach;
Msze sprawowane w czasie wszelkiego rodzaju zjazdów kapłanów diecezjalnych i zakonnych[1].
[1] Por. KL nr 57; KPK, kan. 902.
165.Czy można odprawiać Mszę świętą osobno w tym samym Kościele równocześnie z inną koncelebrą?
Każdemu kapłanowi wolno sprawować Eucharystię pojedynczo, jednakże nie w tym samym czasie i nie w tym samym kościele lub kaplicy, gdzie odbywa się koncelebracja.
W Wielki Czwartek oraz w Wigilię Paschalną nie wolno celebrować indywidualnie. OWMR 199

166.Wymień dwa cele sprawowania sakramentów.
KL 59. Celem sakramentów jest
uświęcenie człowieka,
budowanie mistycznego Ciała Chrystusa,
a wreszcie oddawanie czci Bogu.
167.W jakim czasie roku liturgicznego, nie można poświęcić wody chrzcielnej w czasie obrzędu chrztu?
W Wielką Sobotę
168.W jakich sytuacjach można stosować „ostatnie namaszczenie” „zwane też namaszczeniem chorych”?
Namaszczenie chorych nie jest sakramentem już umierających. Chrześcijanie powinni przyjąć go w każdej niebezpiecznej chorobie i w starości. Należy szczególnie akcentować możliwość przyjęcia sakramentu namaszczenia chorych przez ludzi w podeszłym wieku, choćby nie występowały u nich objawy choroby. Można tego sakramentu udzielić również ludziom chodzącym, ale poważnie chorym (np. wada serca itp.).
Wiele racji przemawia za tym, by chorzy udający się na leczenie do szpitala, przyjęli sakramenty święte przed wyjazdem z domu.
tym, którzy utracili przytomność, jeżeli roztropnie przypuszcza się, że w stanie świadomości prosiliby o ten sakrament. Wolno też udzielić namaszczenia warunkowo wkrótce po zgonie.

169.Kiedy dokładnie w obrzędach udziela się sakramentu namaszczania chorych?
W niebezpieczeństwie śmierci: pokuta, namaszczenie, Wiatyk
Bliskie niebezp. śmierci: pokuta, wiatyk, namaszczenie
W czasie Mszy: po Ewangelii i homilii
170.O czym należy zawsze pamiętać sprawując sakrament małżeństwa poza Mszą świętą?
O liturgii słowa
Błogosławieństwie nowożeńców Ojcze nasz
Komunii sw.
Błogosławieństwie na zakończenie
171.Jaką godzinę dnia odmawianą w brewiarzu zniósł Sobór Watykański II?
Zniesiono prymę
172.Kto może zwalniać całkowicie lub częściowo, od obowiązku odmawiania brewiarza albo ten obowiązek zamienić na inny?
173.Jaki śpiew uznaje się za własny śpiew liturgii rzymskiej?
Chorał gregoriański – tradycyjny, jednogłosowy śpiew liturgiczny chrześcijaństwa zachodniego
Pomimo iż popularna legenda łączy Papieża Grzegorza Wielkiego z wynalezieniem chorału gregoriańskiego, obecnie przyjmuje się, że śpiew noszący jego imię powstał z późniejszej karolińskiej syntezy rzymskiego i galijskiego chorału. Nawiązanie do Grzegorza Wielkiego było "chwytem marketingowym", który miał sprawić, by powstały rzekomo z boskiego natchnienia chorał stał się elementem liturgii praktykowanym w całym cesarstwie.
174.Jaki instrument muzyczny jest uznawany za szczególny i pierwszy w Kościele łacińskim?
Organy znane są od VIII wieku (Francja)

175.Przedstaw kolejność ustawienia asysty w procesji wyjścia.
Porządek procesji wejścia powinien być następujący:
a/ ministrant z dymiącą kadzielnicą, jeśli się stosuje okadzanie;
b/ następnie mogą iść ministranci ze świecami, a pomiędzy nimi inny ministrant z krzyżem; dalej idą pozostali ministranci;
c/ lektor, który może nieść księgę Ewangelii;
d/ kapłan odprawiający Mszę /82/..
Jeżeli jest zespół pełny, procesja powinna wyglądać następująco:
176.Jaką funkcję pełni turyferariusz?
Ministrant kadzidła posługuje do kadzidła (trybularza) oraz naczynia z wonną mirrą, zwanego łódka (lub navicula – stąd: naviculariusz). Podaje on kadzidło kapłanowi (jeśli nie ma diakona) lub sam wykonuje okadzenia podczas obrzędów. Dba o właściwe przygotowanie, rozpalenie kadzidła, oraz o czystość tych sprzętów. Zna dobrze znaczenie oraz zastosowanie kadzidła podczas liturgii i nabożeństw. Szczególnie kształtuje w sobie postawę modlitwy (por. Ap 8,3-4).
177.Jaka funkcję pełni nawikulariusz?
178.Jaka funkcję pełni krucyferariusz?
Jego zadaniem jest niesienie krzyża w czasie różnych procesji, tak podczas liturgii jak i nabożeństw. Szczególnym okresem dla krucyferariusz jest Wielki Post i przypadające w nim nabożeństwo drogi krzyżowej. Ministrant krzyża poznaje symbolikę oraz znaczenie krzyża, jako jednego z najważniejszych znaków naszej wiary.
179.W których momentach Mszy świętej wychodzą ministranci światła?
Przed Mszą /jeżeli tego nie czyni kościelny/ zapalają świece na ołtarzu.
2/ Z zapalonymi świecami /tzw. akolitkami/ biorą udział w procesji wejścia, idąc po obu stronach krzyża. Przy dojściu do ołtarza nie klękają ani nie kłaniają się, lecz od razu ustawiają świece na ołtarzu, symetrycznie, obok środka, gdzie zostanie złożona księga Pisma św. Potem kłaniają się głęboko w stronę ołtarza i idą na swoje miejsca.
3/ W czasie śpiewu „Alleluja” /lub wersetu przed Ewangelią, podchodzą do ołtarza, biorą świece, potem idą z nimi przed kapłanem /diakonem/ niosącym Pismo św. /Ewangeliarz/ do ambonki, ustawiają się symetrycznie twarzą do siebie lub do Ewangelii. Po odczytaniu Ewangelii stawiają świece przed amboną /lub na ambonce obok Pisma św., jeżeli jest na to miejsce/ i wracają na swoje krzesła.
4/ Przed Prefacją ustawiają świece na ołtarzu.
5/ Jeżeli odbywa się procesja komunijna, w czasie śpiewu „Baranku Boży” biorą świece z ołtarza i ustawiają się na czele procesji, prowadząc ją do ołtarza. Dochodząc do ołtarza po przyjęciu Komunii św. stawiają znów świece na ołtarzu.
6/ Do procesji wyjścia, po liturgii rozesłania, biorą świece i idą na czele procesji obok krzyża do zakrystii.
180.Co oznacza skrót OWMR?
Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego
181.Co oznacza skrót OWLG?
Ogólne Wprowadzenie do Liturgii Godzin
182.Jakie jest znaczenie humerału?
Symboliczne znaczenie humerału wyraża modlitwa odmawiana przez kapłana przy jego wkładaniu: „Włóż Panie, na głowę moją przyłbicę zbawienia (por. 1 Tes. 5, 8) dla odparcia wszelkich napaści szatańskich”.
183.Jakie jest znaczenie historyczne alby?
Alba (zwana dawniej linea lub talaris), wykonana z lnu lub konopi, pochodzi z dawnej tuniki, tj. długiej i obszernej szaty o wąskich i obcisłych rękawach, której używano w późniejszym okresie Cesarstwa
184.Co to jest komża?
Komża jest skróconą albą o szerokich rękawach. Najpierw, do IX wieku używano jej w chórze, czyli podczas odmawiania liturgii godzin, a od XIV w. także do tych wszystkich czynności liturgicznych, dla których alba nie była wyraźnie przypisana. Obecnie "nie można używać komży zamiast alby, gdy wkłada się ornat, dalmatykę lub gdy zamiast ornatu czy dalmatyki nakłada się samą stułę" (OWMR 298).
Symbolika komży jest taka sama co alby, a więc oznacza czystość duszy.
185.Jakie szaty przyodziewał kolejno kapłan, przed wyjściem do Mszy świętej przed Soborem Watykańskim II.
Manipularz, zwany dawniej mappa lub mappula, w Niemczech i we Francji także mantille lub fano, jest to ozdobny pas, na którym winien znajdować się krzyż (Ritus celebr. Miss, I. 3). Nosi się go na przedramieniu. Według obowiązujących dzisiaj przepisów, powinien być sporządzony z tego samego materiału co ornat i stuła. Manipularz pochodzi od słowa mappa oznaczającego rodzaj chusteczki kieszonkowej lub chusteczki służącej do ocierania potu, używanej przez zamożnych Rzymian. Chusteczka ta służyła raczej do ozdoby i noszono ją w ręce. Manipularz jeszcze w IX i X w. miał formę miękką i był noszony w lewej ręce. A ponieważ noszono go jak manipulus (tak Rzymianie nazywali snopy zboża), powoli słowo mappa zmieniło się na manipulus.

Modlitwa, którą kapłan odmawia podczas jego wkładania: „Obym zasłużył, Panie, przynieść Ci plon łez moich i cierpień, abym z radością mógł otrzymać nagrodę mych znojów”, nawiązuje do psalmu 125,6: „Idąc szli i płakali, rozsiewając nasienie swoje, ale wracając przyjdą z weselem, niosąc snopy swoje”.
186.Co to jest sedilia?
Sedilie – miejsce w kościele przeznaczone dla celebransa i służby liturgicznej. Zazwyczaj znajduje się w prezbiterium.
187.Jakiego koloru stułę mają kapłani podczas liturgii Wielkiego Piątku?
188.Jaką symbolikę ma kolor różowy w liturgii?
To rozjaśniony kolor fioletowy.
Szaty tego koloru można stosować w niedziele o szczególnym radosnym wydźwięku, na który wskazują antyfony na wejście: w III Niedzielę Adwentu, zwaną niedzielą Gaudete - „Radujcie się", od słów z Listu św. Pawła do Filipian (4,4.5): „Radujcie się zawsze w Panu, raz jeszcze powtarzam: radujcie się! Pan jest blisko", oraz w IV Niedzielę Wielkiego Postu, zwaną niedzielą Laetare - „Raduj się", od słów z Księgi proroka Izajasza (66,10-11): „Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się, wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy".
Kolor różowy przyjął się od róż rozdawanych przez papieży w te bardzo radosne niedziele.

189.Która z pośród wymienionych nie jest księgą liturgiczną? a/ Agenda liturgiczna b/ Lekcjonarz c/ Śpiewnik d/ Mszał rzymski
śpiewnik
190.Obrzęd poświęcenia np. różańca znajdziemy w …………………………..
191.Z którego tomu Lekcjonarza mszalnego korzystamy podczas obrzędów sakramentu małżeństwa? c/ I b/ II c/ IV d/ żadnego z powyższych
VII

192.Przyporządkuj niżej wymienione teksty do ksiąg, w których się znajdują:
Doksologia wielka; psalm responsoryjny; litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa; modlitwa eucharystyczna; modlitwa przed błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem; aklamacja przed ewangelią; czytanie; nowenna; modlitwa nad darami
Mszał Rzymski:
Lekcjonarz:
Agenda liturgiczna:

192.Przyporządkuj niżej wymienione teksty do ksiąg, w których się znajdują:
Doksologia wielka; psalm responsoryjny; litania do Najświętszego Serca Pana Jezusa; modlitwa eucharystyczna; modlitwa przed błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem; aklamacja przed ewangelią; czytanie; nowenna; modlitwa nad darami
Mszał Rzymski:
Lekcjonarz:
Agenda liturgiczna:

193.Podział tekstów czytań na lata np. A, B i C znajduje się w………………………..
w lekcjonarzu
194.Ile tomów liczy edycja polska Lekcjonarza Mszalnego? a/ 5 b/ 7 c/ 3 d/ 1
195.Podaj potoczną nazwę księgi Liturgii godzin?
brewiarz
196.W którym tomie Lekcjonarza mszalnego znajdziemy liturgię słowa na Wielki Tydzień? a/ I b/ VII c/ IV d/ II
Tom I zawiera teksty przewidziane na Adwent i okres Bożego Narodzenia
Tom II – teksty na Wielki Post i Wielkanoc
Tom III – teksty na Okres zwykły od 1 do 11 tygodnia
Tom IV – teksty na Okres zwykły od 12 do 23 tygodnia
Tom V – teksty na Okres zwykły od 24 do 34 tygodnia
Tom VI zawiera teksty własne i wspólne o świętych (uroczystości, święta i wspomnienia: Najświętszej Maryi Panny i świętych – Apostołów, męczenników, pasterzy, Doktorów Kościoła, dziewic); msze na poświęcenie kościoła.
Tom VII – teksty na msze wotywne, o zmarłych, pogrzebowe, obrzędowe (przy udzielaniu sakramentów)
Tom VIII – teksty na msze za zmarłych (pogrzebowe); jest to tak zwany lekcjonarz żałobny

197.Kompleta jest częścią modlitwy, którą znajdziemy w …………………….
Brewiarzu

Kompleta (gr. apodeipnon, cs. powieczerije) – w Kościele katolickim ostatnia modlitwa liturgii godzin, odmawiana w nocy przed udaniem się na spoczynek.
198.Wymień trzy księgi liturgiczne, które są częścią Rytuału rzymskiego?
Rytuał Rzymski (łac. Rituale Romanum) jest jedną z ksiąg obrzędowych Kościoła Rzymskokatolickiego. Opisuje sposób sprawowania sakramentów i sakramentaliów, które nie są zastrzeżone biskupom (te zawiera Pontyfikał). Odpowiednikiem w liturgii bizantyjskiej jest Euchologion.
Do Rytuału zaliczamy zasadniczo poniższe Księgi Obrzędów:
Obrzędy chrztu dzieci (wyd. łac. - 1969; popr. wyd. pol. - 1987)
Obrzędy wtajemniczenia chrześcijańskiego dorosłych (wyd. łac. - 1972; wyd. pol. - 1988)
Komunia św. i kult Tajemnicy Eucharystii poza mszą św. (wyd. łac. - 1973; wyd. pol. - 1985)
Obrzędy pokuty (wyd. łac. - 1974; wyd. pol. - 1981)
Sakramenty chorych. Obrzędy i duszpasterstwo (wyd. łac. - 1972; wyd. pol. - 1978)
Obrzędy sakramentu małżeństwa (wyd. łac. - 1969; popr. wyd. pol. - 1986)
Obrzędy błogosławieństw. Tom 1. - Błogosławieństwa dotyczące osób, budynków i wielorakiej działalności Chrześcijan (wyd. łac. - 1984; wyd. pol. - 2004)
Obrzędy błogosławieństw. Tom 2. - Błogosławieństwa sprzętów liturgicznych, i przedmiotów kultu publicznego. Błogosławieństwa przedmiotów wyrażających pobożność ludu Chrześcijańskiego (wyd. łac. - 1984; wyd. pol. - 2004)
Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne (wyd. łac. - 1998; wyd. pol. - 2001)
Obrzędy pogrzebu (wyd. łac. - 1969; wyd. pol. - 1977)

199.W Mszale Rzymskim nie znajdziemy?
a) Kolekty
b) Jutrzni
c) prefacji
d) modlitwy po komunii

199.W Mszale Rzymskim nie znajdziemy?
a) Kolekty
b) Jutrzni
c) prefacji
d) modlitwy po komunii
200.Jak nazywa się księga liturgiczna zawierająca teksty Ewangelii, używane podczas sprawowania liturgii?
Ewangeliarz
201.Wymień kolory szat liturgicznych.
202.Kiedy w Liturgii używa się białego koloru szat liturgicznych? /3 przykłady/
Koloru białego używa się w Oficjach i Mszach Okresu Wielkanocnego i Narodzenia Pańskiego; w święta i wspomnienia Chrystusa Pana, z wyjątkiem tych, które dotyczą Jego Męki; w święta i wspomnienia Najświętszej Maryi Panny, świętych Aniołów, Świętych, którzy nie byli męczennikami, w uroczystości Wszystkich Świętych (1 listopada) i św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), w święta św. Jana Ewangelisty (27 grudnia), Katedry św. Piotra (22 lutego) i Nawrócenia św. Pawła (25 stycznia).

203.Kiedy w Liturgii używa się zielonego koloru szat liturgicznych?
'Szat tego koloru używa się w liturgii tak zwanego okresu zwykłego (w ciągu roku), o którym jest powiedziane w Ogólnych normach roku liturgicznego i kalendarza: „nie obchodzi się [w tym okresie] żadnej szczegółowej tajemnicy Chrystusa, lecz wspomina się misterium Chrystusa w jego pełni, zwłaszcza w niedziele" (nr 43).

204.Kiedy w Liturgii używa się czerwonego koloru szat liturgicznych? /3 przykłady/
Szat tego koloru używa się:
- w Niedzielę Palmową czyli Męki Pańskiej,
- w Wielki Piątek,
- w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego (bo według Dz 2,3-4 „Ukazały się [zgromadzonym w dniu Pięćdziesiątnicy] jakby języki z ognia, które się rozdzieliły i na każdym z nich spoczął jeden"),
- w Mszach ku czci Męki Pańskiej,
- w główne święta Apostołów i Ewangelistów,
- w dni Świętych Męczenników.
205.Kiedy w Liturgii używa się różowego koloru szat liturgicznych?
Szaty tego koloru można stosować w niedziele o szczególnym radosnym wydźwięku, na który wskazują antyfony na wejście: w III Niedzielę Adwentu, zwaną niedzielą Gaudete - „Radujcie się", od słów z Listu św. Pawła do Filipian (4,4.5): „Radujcie się zawsze w Panu, raz jeszcze powtarzam: radujcie się! Pan jest blisko", oraz w IV Niedzielę Wielkiego Postu, zwaną niedzielą Laetare - „Raduj się", od słów z Księgi proroka Izajasza (66,10-11): „Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie. Cieszcie się, wy, którzy byliście smutni, weselcie się i nasycajcie u źródła waszej pociechy".

206.Kiedy w Liturgii używa się fioletowego koloru szat liturgicznych? /3 przykłady/
Szat tego koloru używa się w liturgii okresu Adwentu i Wielkiego Postu.
Można go również stosować w liturgii za zmarłych
207.Wymień imiona Trzech Króli, którzy przybyli oddać pokłon Jezusowi.
Kacper, Melchior i Baltazar
208.W jakim kolorze jest stuła zawieszona na krzyżu w Okresie Wielkanocnym?
209.Dokończ: poranna Msza Święta, sprawowana w Wielki Czwartek w katedrze, pod przewodnictwem biskupa ordynariusza, podczas której ma miejsce poświęcenie olejów to...
Msza krzyżma
210.Co to jest mitra?
Mitra (infuła) to liturgiczne nakrycie głowy biskupa, w formie trójkątnej czapki złożonej z dwóch płatów, złączonych materiałem. Z tylniego płatu zwisają swobodnie na plecy biskupa dwie wstęgi dł. ok. 20 cm. Mówi się, iż mitry pochodzą od nakryć głowy dygnitarzy w cesarstwie bizantyjskim. Najwcześniejsze wzmianki o mitrach w Kościele Katolickim pochodzą z XI w.; dotąd nosili ją papieże, jednak nie jako strój liturgiczny. Jako taki, jest traktowana od pontyfikatu Leona IX (czyli od XII w.).
211.Dokończ: miejscem sprawowania Sakramentu Pokuty w kościele jest …
konfesjonał
212.Co to jest infuła?
Mitra (z łac. przepaska na głowę, turban, inaczej infuła) – wysokie liturgiczne nakrycie głowy i znak godności chrześcijańskich dostojników kościelnych – biskupów, kardynałów, opatów, infułatów oraz archimandrytów, noszone podczas pełnienia czynności liturgicznych.
213.Co to jest piuska?
Piuska to nakrycie głowy biskupa w kształcie okrągłej czapeczki, używanej zarówno w czasie czynności liturgicznych, jak i poza liturgią. Nie jest ona jednak strojem liturgicznym w sensie dosłownym. Służyła ona kiedyś jako ochrona głowy, ale od czasów baroku zmieniła ona kształt i stała się nieodzownym elementem ubioru biskupa. Posiada ona na wierzchołku wystający element, który ułatwia zdejmowanie piuski. Piuski biskupie mają następujace kolory:
biały (papieska)
czerwony (kardynałowie
fioletowy (biskupi)

214.Wymień trzech patronów ministrantów.
215.Co to jest wieczna lampka?
Wieczna lampka jest znakiem obecności Eucharystii w tabernakulum. Wskazuje na obecność Chrystusa. Światło to przypomina Go jako wieczną światłość.
Początkowo była to lampka oliwna. Z czasem została ona zamieniona ze względów praktycznych w lampkę elektryczną, co jednak wypacza sens symbolu. W Polsce taka forma lampki została zaaprobowana decyzją Konferencji Episkopatu.
216.Co to jest tabernakulum?
Tabernakulum służy do przechowywania puszek z konsekrowanymi komunikantami i kustodii z Hostią. Najpierw Eucharystię przechowywano w zakrystii (stąd sacrarium).
W średniowieczu pojawiła się szafka wmurowana w ścianę obok lub za ołtarzem. W X i XI w. szafkę tę zaczęto umieszczać na ołtarzu, co miało związek z rozwojem kultu eucharystycznego, jak również z przesunięciem ołtarza do ściany apsydy.
217.Co to jest cingulum?
Pasek, z łacińska zwany także cingulum, jest jakby sznurem z frędzlami na obu końcach, którym przepasuje się albę, gdy jest za szeroka i za długa, by dobrze leżała na liturgii.
218.Co to jest alba?

218.Co to jest alba?
219.Co symbolizuje alba?
220.Co to jest humerał?
221.Co to jest stuła i co symbolizuje?
222.Co to jest ornat?
223.Wymień 4 główne części Mszy Świętej.
1. Obrzędy wstępne
2. Liturgia słowa
3. Liturgia eucharystyczna
4. Obrzędy zakończenia

224.Co znaczy łacińskie słowo „Credo”?
wierzę

225.Wymień tajemnice radosne Różańca Świętego.
Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie
Nawiedzenie świętej Elżbiety
Narodzenie Jezusa
Ofiarowanie Jezusa w świątyni
Odnalezienie Jezusa w świątyni

226.Wymień tajemnice chwalebne Różańca Świętego
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa
Wniebowstąpienie Chrystusa
Zesłanie Ducha Świętego
Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Ukoronowanie Maryi na Królową nieba i ziemi

227.Wymień tajemnice światła Różańca Świętego
Chrzest Jezusa w Jordanie
Objawienie się Jezusa w Kanie Galilejskiej
Głoszenie królestwa i wzywanie do nawrócenia
Przemienienie Pańskie na górze Tabor
Ustanowienie Eucharystii

228.Wymień tajemnice bolesne Różańca Świętego
Modlitwa Jezusa w Ogrójcu
Biczowanie Jezusa
Cierniem ukoronowanie Jezusa
Dźwiganie krzyża na Kalwarię
Ukrzyżowanie i śmierć Jezusa

229.Kiedy Jezus Chrystus ustanowił Eucharystię?
Eucharystia /(gr.) εὐχαριστία (eucharistía) dziękczynienie / lub Wieczerza Pańska, Sakrament Ołtarza, Msza św., Komunia Święta, Najświętszy Sakrament, Najświętsza Ofiara[1] – uroczysta celebracja Ostatniej Wieczerzy, uczty paschalnej, którą Jezus spożył przed swoją zbawczą męką, śmiercią i zmartwychwstaniem i którą chrześcijanie sprawują wypełniając polecenie Mistrza: To czyńcie na moją pamiątkę (Łk 22,19). Eucharystia jest antycypacją, zaczątkiem uczty zaślubin Baranka zapowiedzianej w Apokalipsie (Ap 19,9).
230.Gdzie Jezus Chrystus ustanowił Eucharystię?
Ostatnia Wieczerza – według Ewangelii wieczerza paschalna Jezusa z apostołami, która odbyła się w przeddzień jego śmierci w sali zwanej Wieczernikiem.
231.Dokończ: Czas radosnego oczekiwania na przyjście Pana Jezusa, przed Bożym Narodzeniem to …
adwent

232.Co to jest Lekcjonarz?
233.Co to jest kapa?
234.Co to jest ambona?
235.Co można wygłaszać (odczytywać lub śpiewać) z ambony?
236.Co to jest Mszał?
237.Wymień części kielicha.
Kielich składa się z trzech części.

Opiera się i wznosi na stopie.

Z niej wyrasta smukły trzon, w którego środku znajduje się zgrubienie (nodus), żeby go można pewnie uchwycić.

Na końcu trzonu znajduje się właściwa czara kielicha zwana po łacinie cuppa.
238.Wymień części tzw. „bielizny kielichowej” idąc w kolejności od góry.
Kiedy kapłan przygotowuje kielich (a) do mszy św., kładzie nań najpierw puryfikaterz (b), rodzaj złożonego lnianego ręczniczka, za pomocą którego czyści (puryfikuje) po Komunii św. kielich. Zazwyczaj wgłębia go nieco w czarę kielicha i składa na nim małą łyżeczkę, służącą do nabierania wody przed ofiarowaniem. Następnie kładzie na puryfikaterz patenę z dużą hostią (c). Kielich wraz z pateną nakrywa palką (d). Jest to usztywniony kwadracik z białego lnianego płótna. Wszystko to razem okrywa welonem (velum - okrycie) (e), który musi być tego samego koloru co i ornat. Na wierzch (g) kładzie jeszcze tzw. bursę. Jest to jakby rodzaj małej teczki, również w kolorze ornatu. Do bursy wkłada korporał (f), czyli białe złożone płótno. Nazwa korporału pochodzi stąd, że spoczywa na nim w czasie mszy św. ciało (corpus) Pana Jezusa. Poza mszą św. używa się nadto korporału przy udzielaniu Komunii św. i przy wystawieniu Najśw. Sakramentu.
239.Dokończ: Naczynie liturgiczne służące do wystawienia Najświętszego Sakramentu to …
Monstrancja (z łac. monstrare - pokazywać) – naczynie liturgiczne służące w liturgii katolickiej do umieszczania w nim poświęconej hostii, celem wystawiania na ołtarz podczas nabożeństw, adoracji, błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem oraz w czasie procesji eucharystycznych.

240.Do czego służy cyborium (puszka)?
241.Co to jest kustodia?
242.Co to jest melchizedek (luna)?
243.Co to jest aspersja?
244.Kiedy podczas Liturgii używany jest I tom Lekcjonarza?
Tom I zawiera teksty przewidziane na Adwent i okres Bożego Narodzenia

245.Jaką uroczystość obchodzi się 1 stycznia?
246.Kiedy obchodzi się uroczystość Objawienia Pańskiego, zwaną zwyczajowo świętem Trzech Króli?
247.Kiedy podczas Liturgii używany jest II tom Lekcjonarza?
248.Jakie święto obchodzi się 2 lutego?
249.Jaką uroczystość obchodzi się 1 listopada?
250.Kiedy podczas Liturgii używany jest III tom Lekcjonarza?
251.Kiedy obchodzi się Uroczystość Narodzenia Pańskiego?
252.Kiedy podczas Liturgii używany jest IV tom Lekcjonarza?
253.W jakie dwa dni w ciągu roku zachowuje się post ścisły?
Post jakościowy (od pokarmów mięsnych), zwany też wstrzemięźliwością, obowiązuje we wszystkie piątki całego roku, z wyjątkiem gdy w danym dniu przypada uroczystość (dzień liturgiczny najwyższej rangi). W Polsce obowiązuje również w Wigilię Narodzenia Pańskiego.
Post (ścisły) jakościowy i ilościowy obowiązuje w Środę Popielcową oraz w Wielki Piątek
Prawem wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły czternasty rok życia (aż do śmierci), prawem zaś postu ścisłego są związane osoby pełnoletnie, a więc od osiemnastego roku życia, aż do rozpoczęcia sześćdziesiątego roku życia.

254.Jakie dni tworzą Triduum Paschalne?
255.Kiedy obchodzimy uroczystość Świętych Piotra i Pawła? 29 czerwca
256.Jak inaczej nazywamy kadzielnicę?
257.Kiedy podczas Liturgii używany jest V tom Lekcjonarza?
258.W jaki sposób stułę ubiera diakon?

259.Ile dni trwa Wielki Post?
260.Ile dni trwa Okres Wielkanocny?
261.Kiedy rozpoczyna się Wielki Post?
262.Kiedy podczas Liturgii używany jest VI tom Lekcjonarza?
263.Kiedy podczas Liturgii używany jest VII tom Lekcjonarza?
264.Ministrant pełniący posługę związaną z dzwonkami i gongiem to …
Ministrant ołtarza
265.Jakiego koloru sutannę noszą biskupi?
Fioletową
(aramantową)
266.Co to jest katedra?
Katedra - (od gr. cathedra - podwyższenie) w pierwotnym znaczeniu oznacza krzesło, w chrześcijaństwie tron biskupi. Od X wieku mianem katedry określa się rezydialny kościół biskupa - matkę wszystkich kościołów w diecezji.
267.Co to jest paschał i co on symbolizuje?
Paschał - świeca symbolizująca zmartwychwstałego Chrystusa. Poświęcona i zapalona w Wielką Sobotę płonie przez cały Okres Wielkanocny, także na początku i końcu ludzkiego życia - podczas chrztu i pogrzebu.
268.Wymień 3 modlitwy do Najświętszej Maryi Panny.
269.Jakiego koloru sutannę noszą kardynałowie?
Kardynał - najwyższa godność w Kościele po papieżu, których to wybiera według własnego uznania. Kardynałowi przysługują czerwona sutanna oraz piuska, tytularny kościół w Rzymie, prawo do uczestniczenia w konklawe oraz tytuł eminencji. Kardynałowie tworzą kolegium kardynałów.
Sutanny - kolory
W Kościele rzymskokatolickim białą sutannę nosi papież,
czerwoną – kardynałowie,
amarantową – arcybiskupi, biskupi i infułaci, a także kapłani z tytułem kanonika (ale na co dzień mogą też nosić zwykłą, czarną sutannę z obszyciem w odpowiednim kolorze, którą mogą także nosić prezbiterzy noszący godność prałata),
czarną – prezbiterzy oraz diakoni, a także klerycy przygotowujący się do kapłaństwa
270.Jak nazywa się tron biskupa diecezjalnego w kościele katedralnym?
katedra
271.Co to jest dalmatyka?
Dalmatyka - szata liturgiczna diakona, w odróżnieniu od ornatu nie opływa całego ciała, lecz jest spinana z boków i posiada rękawy
272.Co to jest puryfikaterz?
Puryfikaterz - bawełniany ręczniczek służący do osuszania naczyń liturgicznych po usunięciu z nich Ciała i Krwi Pańskiej.
273.Co to jest biret?
Biret - nakrycie głowy duchownych katolickich.
274.Co to jest ołtarz?
Ołtarz - jest to stół, na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie.
275.Jaka jest symbolika ołtarza?
Świętość ołtarza i jego głęboka symbolika zostały jeszcze wzmocnione przez wprowadzenie obrzędu jego poświęcenia, w pierwszej połowie IV wieku. Według pontyfikatu rzymskiego (nr 22) biskup namaszczając ołtarz olejem krzyżma, prosi Boga, aby stał się on widzialnym znakiem tajemnicy Chrystusa. Obrzęd ten w sposób szczególny nawiązuje do misterium namaszczenia Chrystusa Duchem Świętym. Ojciec niebieski ustanowił Go Najwyższym Kapłanem, aby na ołtarzu swojego Ciała złożył w ofierze własne życie za zbawienie wszystkich. Poezja ludowa w pieśni mszalnej na święta maryjne tak to misterium wiary opisuje: "Ten ołtarzem, Ten jest kapłanem, Ten Ofiarą, Bogiem i Panem".
276.Jak dzielą się ołtarze?
w okresie romańskim w kościołach budowano ołtarz główny w prezbiterium oraz ołtarze boczne w nawach bocznych i kaplicach.
W XI w. ołtarze są dalej rozbudowywane, zdobione płaskorzeźbami, rzeźbami, obrazami. Pojawia się nastawa ołtarzowa (retabulum) ustawiona w tylnej części ołtarza albo na osobnej podbudowie.
W okresie gotyku pojawiają się ołtarze szafkowe o różnych formach np. tryptyku z retabulum ustawianym na predelli.
W okresie renesansu występowały ołtarze baldachimowe albo z nastawą ołtarzową rozbudowano do jedno- lub dwukondygnacyjnej kompozycji rzeźbiarskiej wokół obrazu lub rzeźby umieszczonej po środku. Ten typ ołtarza, podlegając zmianom stylistycznym przetrwał do XX wieku, czyli do czasu zmian wprowadzonych przez II Sobór Watykański. Po nim przywrócowo ołtarz w formie stołu.
277.Wymień 3 przejawy czci w Liturgii wobec ołtarza.
Ucałowanie
Okadzenie
Ukłon
Ozdobienie kwiatami, świecami
Poświęcenie
Ubieranie obrusem
Umieszczenie na nim krzyża

278.Jak nazywa się wierzchnia płyta ołtarza?
Tradycyjnie blat ołtarza, czyli płytę stanowiącą jego wierzchnia cześć, nazywamy od słowa łacińskiego "mensa", a więc stołem.
279.Wymień 4 przedmioty, które mogą znajdować się na ołtarzu w trakcie Liturgii.
Kielich
Mszał
Krzyż
świece

280.Co to są roraty?
Roraty - śpiew na wejście Mszy św. wotywnej o Matce Bożej w Adwencie ("Rorate caeli desuper").
Nazwa zwyczajowa Mszy św. adwentowej, podczas której świątynia jest pogrążona w ciemnościach, a światło zapalane jest podczas śpiewu "Gloria". Przygotowuje do czasu narodzenia się Chrystusa.
281.Co to są ampułki?
Ampułki - (od łac. ampulla - naczynie) są to naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanuszków, w których podaje się wino i wodę do Mszy św.
282.Co zazwyczaj znajduje się w mensie, czyli wierzchniej płycie ołtarza?
Nie wolno też na mensie nowego ołtarza umieszczać relikwiarza z relikwiami, gdy je wystawia się dla uczczenia przez wiernych. Relikwiarz ma stać poza ołtarzem (OPKiO s. 120).
Można w mensie ołtarza umieścić relikwie. Należy jednak zadbać o ich autentyczność. Rytuał podkreśla, że lepiej poświęcić ołtarz bez relikwii, niż składać w nim relikwie niepewnego pochodzenia
283.Wymień dwa nabożeństwa pasyjne sprawowane w Wielkim Poście.
284.Co to jest lawaterz?
Lawaterz - naczynie liturgiczne służące do obmycia rąk podczas ofiarowania. Składa się z dzbanuszka na wodę i tacki.

285.W jaki dzień tygodnia zawsze wypada Uroczystość Bożego Ciała?
286.Jak nazywamy siedem dni pomiędzy Niedzielą Palmową a Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego?
287.Ile dnia trwa nowenna?
Nowenna - dziewięciodniowe nabożeństwo, odprawiane jako przygotowanie do uroczystości kościelnej, bądź jakiegoś ważnego wydarzenia życiowego.
288.Ile dni trwa oktawa?
Oktawa - (łac. octo - osiem)
to przedłużenie obchodów największych uroczystości roku liturgicznego na osiem dni, albo tylko na ósmy dzień tego obchodu.
289.Wymień uroczystości, które posiadają oktawę.
Wielkanoc
Boże Narodzenie
Boże Ciało
290.Jak brzmi tytuł hymnu Liturgicznej Służby Ołtarza?
Króluj nam Chryste, zawsze i wszędzie to nasze rycerskie hasło. Ono nas zawsze prowadzić będzie i świecić jak słońce jasno. Naprzód przebojem młodzi rycerze Do walki z grzechem swej duszy Wodzem nam Jezus w Hostii ukryty Z nim w bój nasz zastęp wyruszy. Pójdziemy naprzód, naprzód radośnie Podnosząc w góre swe czoła. Przed nami życie rozkwita w wiośnie Odważnie, bo Jezus woła.
291.Wymień 3 litanie.
292.Kto to jest lektor?
Lektor - (od. łac. lectio - czytam) osoba świecka, mająca zezwolenie na czytanie Pisma Świętego podczas Mszy Świętej.
293.Kto to jest kantor?
Kantor - w zgromadzeniu lit. intonuje śpiew wszystkich obecnych, wykonuje śpiew Alleluja oraz antyfony.
294.Ile jest Modlitw Eucharystycznych?
295.Co to jest sanktuarium?
Sanktuarium - jest to "miejsce święte", obecnie pojmuje się jako świątynię, w której za zgodą biskupią, mogą przybywać wierni i w szczególny sposób wypraszać łaski za wstawiennictwem świętych.
296.Co to jest kościół filialny (dojazdowy)?
Kościół filialny – kościół wchodzący w skład danej parafii, ale niebędący jej kościołem głównym (tzw. kościołem parafialnym).
297.Co to są stalle?
Stalle - drewniane lub kamienne, zazwyczaj bardzo ozdobne ławy, siedzenia przeznaczone dla kanoników, kapituł i mnichów, ustawione po obu stronach prezbiterium.
298.Jaki jest jedyny dzień w ciągu roku kościelnego, kiedy nie odprawia się Mszy Świętej?
299.Co to jest vasculum?
Vasculum - naczynie liturgiczne z wodą umieszczane przy tabernakulum, w celu obmycia palców po komunikowaniu.
300.Czy w pierścieniu biskupim znajdują się relikwie?
Pierścień jako insygnium władzy pojawił się w Hiszpanii (w VII w.). Już od IX wieku wiemy, że pierścień wraz z pastorałem był wręczany jako symbol władzy biskupiej. Niegdyś, u władców świeckich pierścień pełnił funkcję "pieczątki". Król czy książę odciskał w wosku pieczęci pierścieniem niejako swój "podpis". Podobną funkcję spełniał on u biskupów.
Pierścień symbolizuje też zachowywany przez biskupa prawdziwy depozyt wiary oraz jego zaślubiny z Kościołem mu powierzonym. Od 1984 r. Ceremoniał biskupi nakazuje nosić pierścień stale.
Szczególnym rodzajem pierścienia biskupiego jest pierścień papieski, zwany Pierścieniem Rybaka. Symbolizuje on łącznosć z Księciem Apostołow: św. Piotrem.
301.Co to jest relikwiarz?
Relikwiarz - naczynie liturgiczne służące do przechowywania, adorowania oraz oddawania czci relikwiom.
Relikwie - (łac. relniquo - pozostawiać) pozostałości szczątków, a także przedmiotów bezpośrednio związanych z życiem świętych.
302.Co jest znakiem władzy pasterskiej biskupa w diecezji?
Pastorał - laska pasterska, oznaka godności biskupiej i starożytny symbol jego władzy, używany podczas uroczystych liturgii.
303.Co jest znakiem zaślubin biskupa z diecezją?
Pierścień biskupi - oznaka (insygnium) władzy biskupiej. Przyjmowany przez biskupa w chwili święceń jest przez niego noszony stale na znak "poślubienia" swojej diecezji.
304.Wymień 3 inne nazwy Mszy Świętej.
Eucharystia
Wieczerza Pańska
Uczta Ofiarna Jezusa Chrytusa
305.Przy ilu ołtarzach zatrzymuje się procesja w dniu Bożego Ciała?
4
306.Jak nazywa się niedziela będąca pamiątką triumfalnego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy?
Palmowa
307.Jakie dwa miesiące są w sposób szczególny poświęcone Najświętszej Maryi Pannie, przez odprawianie nabożeństw ku jej czci?
Maj
Październik

308.Wymień 3 święta nakazane, które nie wypadają w niedzielę, w trakcie, których każdy wierny ma obowiązek uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych.
Świętami nakazanymi są:
uroczystość Narodzenia Pańskiego (25 grudnia);
uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki (1 stycznia);
uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia);
uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało);
uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia)
i uroczystość Wszystkich Świętych (1 listopada).
309.Co to jest chrzcielnica?
Chrzcielnica w IV wieku była basenem z wodą w osobnym budynku, zwanym baptisterium.
Z czasem chrzcielnicę włączono do całości budynku kościelnego. Kiedy chrzczono już głównie dzieci, czyli mniej więcej od VI wieku chrzcielnica przybrała kształt beczki wykonanej z kamienia lub metalu. W okresie gotyku chrzcielnica otrzymała kształt wielkiego pucharu.
Wymowa symboliczna chrzcielnicy zawarta jest we Wprowadzeniu do Obrzędów Chrztu: "Chrzcielnica, z której wypływa woda chrztu, albo w której się ją przechowuje, niech będzie przeznaczona wyłącznie do sakramentu chrztu i w pełni godna tego, aby tam chrześcijanie odradzali się z wody i z Ducha Świętego".
Bez względu na to czy mieści się ona w jakiejś kaplicy wewnątrz lub obok kościoła, czy też w jakiejś części kościoła na widoku wiernych, tak ją należy urządzić, by w obrzędach chrztu mogło uczestniczyć wiele osób. Źródło chrzcielne nie jest jakimś drugorzędnym przedmiotem. Stąd nie może być sprzętem przenośnym, który nie ukazuje godności sakramentu chrztu.
Po zakończeniu okresu wielkanocnego w miejscu udzielania chrztu wypada ze czcią przechowywać paschał i zapalać go podczas udzielania chrztu, aby od niego łatwo było zapalać świece ochrzczonych" (nr 25).
Chrzcielnica jest symbolem odrodzenia z wody i z Ducha Świętego. Przypomina wszczepienie w Chrystusa i Jego Kościół. Zapalanie świecy chrzcielnej od paschału symbolizuje otrzymane życie nadprzyrodzone od Chrystusa.

310.W jakie dwie uroczystości wykonuje się przed Ewangelią uroczyste sekwencje, które mówią o przeżywanych w tych dniach tajemnicach?
311.Ile świec jest w wieńcu adwentowym?
312.Jak nazywa się modlitwa do Najświętszej Maryi Panny śpiewana o 21.00?
313.Ile stacji ma droga krzyżowa?
Stacja I: Jezus na śmierć skazany Stacja II: Jezus bierze krzyż na swoje ramiona Stacja III: Pierwszy upadek pod krzyżem Stacja IV: Pan Jezus spotyka swoją Matkę Stacja V: Szymon z Cyreny pomaga dźwigać krzyż Jezusowi Stacja VI: Weronika ociera twarz Jezusowi Stacja VII: Drugi upadek pod krzyżem Stacja VIII: Jezus spotyka płaczące niewiasty Stacja IX: Trzeci upadek pod ciężarem krzyża Stacja X: Jezus z szat obnażony Stacja XI: Jezus do krzyża przybity Stacja XII: Jezus umiera na krzyżu Stacja XIII: Jezus z krzyża zdjęty Stacja XIV: Jezus do grobu złożony

314.Ile niedziel jest w Adwencie? 4
315.Ile jest wezwań w modlitwie wiernych w Wielki Piątek? 10
316.Co symbolizuje zapalona świeca?
Świeca - paląca się świeca jest znakiem obecności Chrystusa, jest znakiem radości, nadziei, miłości i ofiary.
317.Co to jest pontyfikał?
Pontyfikał - księga zawierająca opis i teksty celebracji sprawowanych przez biskupa. Zawiera okolicznościowe błogosławieństwa, obrzędy i sakramenty takie jak bierzmowanie, święcenia, poświęcenia kościoła i ołtarza, dzwonów.
318.Od jakich słów rozpoczyna się prefacja?
319.Kiedy obchodzi się Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny?
15 sierpnia
320.Z czego wykonywany jest paliusz?
Paliusz - wełniany pas, odpowiednio zszyty, zakładany na barki opadający na tułów. Symbol władzy arcybiskupiej oraz znak łączności z Papieżem.
321.Wymień wszystkie postawy liturgiczne.
Postawy liturgiczne:
Postawa stojąca
Postawa klęcząca
Postawa siedząca
Leżenie krzyżem
Procesja

322.Wymień szaty liturgiczne, które ubiera diakon do swej posługi podczas Mszy Świętej.
323.Jaka jest różnica między infułą i mitrą?
Infuła - (inaczej mitra) jest to rodzaj mitry, ale płaskiej, bez ozdób. Używa jej biskup w liturgii pogrzebowej.
324.Ile jest tomów Lekcjonarza?
Tom I zawiera teksty przewidziane na Adwent i okres Bożego Narodzenia
Tom II – teksty na Wielki Post i Wielkanoc
Tom III – teksty na Okres zwykły od 1 do 11 tygodnia
Tom IV – teksty na Okres zwykły od 12 do 23 tygodnia
Tom V – teksty na Okres zwykły od 24 do 34 tygodnia
Tom VI zawiera teksty własne i wspólne o świętych (uroczystości, święta i wspomnienia: Najświętszej Maryi Panny i świętych – Apostołów, męczenników, pasterzy, Doktorów Kościoła, dziewic); msze na poświęcenie kościoła.
Tom VII – teksty na msze wotywne, o zmarłych, pogrzebowe, obrzędowe (przy udzielaniu sakramentów)
Tom VIII – teksty na msze za zmarłych (pogrzebowe); jest to tak zwany lekcjonarz żałobny

325.Co to jest brewiarz?
Brewiarz - księga do odprawiania modlitwy uświęcenia dnia (liturgii godzin) przez duchownych i świeckich.
326.Wymień szaty liturgiczne, które ubiera kapłan do sprawowania Mszy Świętej.
327.Ile jest tomów brewiarza?
328.Co to jest Ewangeliarz?
Ewangeliarz - jest uroczystą, zdobioną, księgą liturgiczną zawierającą wyłącznie Ewangelie czytane podczas Mszy św. w porządku tygodniowym, niedzielnym i świątecznym.
329.Przez jaki okres trwa Adwent?
Adwent - pierwszy okres nowego roku liturgicznego, czas radosnego oczekiwania na Boże narodzenie, trwa od pierwszej niedzieli adwentu do 24 grudnia.
330.Co oznacza słowo „adwent”?
oczekiwanie
331.Wymień szaty liturgiczne i insygnia, których używa biskup do sprawowania Mszy Świętej.
Insygnia i szaty biskupie:
Mitra
Tiara
Piuska
Pierścień
Pastorał
Pektorał
Paliusz
Rokieta
Mucet
Racjonał
Mantolet

332.Co to jest pektorał?
Pektorał (łac. pectus - pierś, serce) czyli krzyż biskupi wywodzi się od krzyży noszonych na piersi, w których znajdowały się relikwie świętych. Wierzono, że chronią one tego, kto je nosi. Przypomina cierpienie, i opiekę, jaka spływa z krzyża Chrystusowego dla obrony przed napaściami wrogów zbawienia. Od XII w. biskupi na stałe noszą pod ornatem pektorały, ale dopiero od XVI wieku (1570 r.) jego noszenie jest obowiązkowe i stanowi tradycyjną oznakę sakry biskupiej w czasie liturgii. Od XVII w. biskupi noszą pektorały stale na sutannie.
Dziś nie zawierają one świętych relikwii. W czasie liturgii krzyż biskupi winien się znajdować pod ornatem, a nie na nim (Ceremoniale Episcoporum nr 61, KKBiDS).
333.Do kiedy, według polskiej tradycji i zwyczaju śpiewa się kolędy?
Do 2 lutego
334.W jakimi okresie liturgicznym przed Ewangelią nie wykonuje się „Alleluja”?
W Wielkim Poście
335.Wymień 5 gestów liturgicznych.
Gesty liturgiczne:
Pokłon
Podnoszenie oczu
Pocałunek pokoju
Znak pokoju
Nałożenie rąk
Rozłożenie rąk
Złożenie rąk
Bicie się w piersi
Obmycie rąk
Znak krzyża

336.Jakie wydarzenia upamiętniamy w Wielki Czwartek?
337.Jakie wydarzenia upamiętniamy w Wielki Piątek?
338.Co symbolizuje postawa stojąca?
Postawa stojąca jest wyrazem uszanowania. Wszędzie na widok osoby wyżej postawionej przybiera się postawę stojącą. Podczas liturgii postawa stojąca jest zewnętrznym znakiem głębokiego uszanowania dla Boga jako najwyższego Pana (Mt 6,5; Mk 11,25; Łk 18,11; 22,46).
Postawę stojącą przybierają także osoby pośredniczące między dwiema stronami. W szczególny sposób przysługuje ona liturgowi, jako pośrednikowi między społecznością wiernych a Bogiem. Stąd liturg (celebrans) stoi, gdy czyta słowo Boże i odmawia modlitwy.
Stanie jest znakiem radości z odkupienia. Dlatego od czasów apostolskich w czasie sprawowania misteriów zbawienia, przyjmowano postawę stojącą, zwłaszcza w niedzielę (dzień zmartwychwstania) i w czasie wielkanocnym.
W postawie stojącej Ojcowie Kościoła widzieli symbol świętej wolności dzieci Bożych. Uwolnione od grzechu i nie są już niewolnikami. Omawiana postawa stojąca oznacza też gotowość do działania w liturgii.
339.Co poświęca się w Wielką Sobotę?
Wodę chrzcielną
340.Co symbolizuje postawa siedząca?
Pozycja siedząca według starożytnego zwyczaju przysługiwała urzędnikom, nauczycielom i sędziom jako znak władzy i godności (Ps 106,32; Mt 19,28; Łk 4,20). Sam Chrystus siedząc nauczał w świątyni jerozolimskiej: Łk 2,46. Biskup zasiadał na swojej katedrze i z niej nauczał oraz przewodniczył liturgii. Podobnie czynił prezbiter. Sprawując sakrament pokuty kapłan zajmuje pozycję siedzącą na znak powagi urzędu sędziowskiego. Władzę sędziowską kapłan wykonuje w imieniu i w obecności Chrystusa. Diakoni nie zajmowali pozycji siedzącej.
Siedzenie jest także postawę słuchającego ucznia. Jest znakiem skupienia, przyjmowania i rozważania Słowa Bożego (Łk 2,46; 10,39; 1 Kor 14,30; Dz 20,9).
341.Na ile części dzieli się okres zwykły w ciągu roku?
342.Ile tygodni liczy okres zwykły?
34
343.Co symbolizuje postawa klęcząca?
Postawa klęcząca zarówno jako dłuższa postawa modlitewna, jak również chwilowy gest, w liturgii chrześcijańskiej oznaczała wielbienie Boga i była postawą typowo chrześcijańską.
W Nowym Testamencie znajdujemy aż 59 wzmianek o przyjęciu postawy klęczącej. Miała ona trzy formy; padnięcie na twarz (Pwt 26,10; Joz 5,15; Mk 14,35), upadnięcie do stóp (Mk 1,40; Mk 10,17; Mt 17,14; Mt 27,29) i klęczenie (w Starym Testamencie: 2 Krn 6,13; Ezd 9,5, a Nowym Testamencie: Dz 9,40; Dz 20,36, Dz 21,5). Przykład modlitwy na klęczkach dał nam sam Chrystus Pan modlący się w Ogrodzie Oliwnym (Łk 22,41). Święty Szczepan - pierwszy męczennik Kościoła, oddaje swoje życie ukamienowany na klęcząco (Dz 7,54-60). Już od IV w, przyklękano przed świętymi przedmiotami, jak: kościół, próg kościelny, ołtarz, krzyż oraz przed osobami, jak biskup czy kapłan, na znak szacunku.
W tym samym okresie postawa klęcząca nabrała również znaczenia pokutnego i błagalnego. Stała się znakiem człowieka skruszonego poczuciem winy oraz znakiem prośby człowieka szukającego opieki i pomocy. Pokutny charakter tej postawy sprawił, iż niegdyś synody diecezjalne, a nawet Sobór w Nicei (325 r.) zakazywały w ogóle postawy klęczącej w Niedziele i w całym okresie paschalnym. Klękano natomiast w dni postne oraz w okresie Wielkiego Postu. Do przyjęcia postawy kleczącej, a następnie powstania zachęcał wezwaniem diakon.
Przez uklęknięcie człowiek wyraża swoją małość wobec Boga. Gest ten jest znakiem adoracji: pokornego uwielbienia Bożego Majestatu. Czytamy bowiem w liście św. Pawła do Filipian (Flp 2,6-11): "aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano, istot niebieskich i ziemskich i podziemnych". Dzisiaj klęczenie symbolizuje wielbienie Boga. Jest także znakiem usposobienia modlitewnego, pokutnego i błagalnego. Św. Hieronim uczył, by przyklęknieciu ciała towarzyszyło także "przyklęknięcie serca" - a więc należyte usposobienie wewnętrzne. Za papieżem Benedyktem XVI można powiedzieć: "Gdzie zanika postawa klęcząca, tam trzeba ponownie nauczyć się klękać" (kard. J. Ratzinger: Duch liturgii). Można jeszcze dodać; gdzie nie ma modlitwy na klęcząco, tam ustaje pobożność.
344.Co symbolizuje leżenie krzyżem?
Leżenie krzyżem czyli rzucenie się twarzą na ziemię, zwane także prostracją znane było już w Starym Testamencie (Rdz 17,3; Pwt 9,18; 1 Krl 8,54; Joz 5,15) i jest znakiem najgłębszej adoracji oraz pokuty. Jest to jeszcze większe uniżenie siebie wobec Majestatu Bożego aniżeli klęczenie.
Leżenie krzyżem symbolizuje najgłębsze poniżenie siebie i najusilniejszą modlitwę. Lepiej niż słowa wyraża ono całkowite oddanie się Bogu i poczucie własnej słabości.
Do liturgii rzymskiej padanie na twarz weszło prawdopodobnie pod wpływem ceremoniału bizantyńskiego. Obecnie celebrans kładzie się krzyżem przed ołtarzem na początku ceremonii Wielkiego Piątku, na znak, że Odszedł nasz Pasterz; Jezus Chrystus. Podobnie osoby, które otrzymują święcenia padają na twarz i leżą krzyżem podczas śpiewania Litanii do Wszystkich Świętych. W wielu zgromadzeniach zakonnych, także przyjmujący profesję zakonną przybierają postawę leżenia krzyżem.
345.Co to są nawy i jak one się dzielą?
Nawa - pojęcie określające przestrzeń w kościele, przeznaczoną dla wiernych.
W zależności od układu architektonicznego wyróżniamy
nawę główną,
nawę boczną,
nawę ołtarzową (prezbiterium i absyda).
346.Co to jest zakrystia?
Zakrystia - miejsce przechowywania paramentów liturgicznych, ksiąg i innych elementów potrzebnych do przygotowania liturgii. Niegdyś przechowywano tam Najświętszy Sakrament - sakrarium - stąd wzięła się nazwa. Pomieszczenie to jest połączone z budynkiem prezbiterium.
347.Kiedy w Liturgii zachowuje się postawę stojącą? /3 przypadki/
Kiedy zachowujesz postawę stojącą?
Od początku Mszy Świętej aż do oracji włącznie.
Od wersetu "Alleluja" przed Ewangelią aż do zakończenia Ewangelii.
Podczas wyznania wiary i modlitwy powszechnej.
Podczas procesji z darami ofiarnymi.
Od wezwania kapłana "Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę...".
Podczas prefacji aż do "Święty, Święty ..." włącznie.
Po aklamacji "Oto wielka tajemnica wiary" aż do "Baranku Boży" włącznie.
Podczas Modlitwy po Komunii św. oraz obrzędów zakończenia.

348.Co to są balaski?
349.Jak dzielą się kościoły zwane bazylikami?
Bazylika - w sensie architektonicznym - kościół wielonawowy (nawa główna wyższa od naw bocznych), basilica minor (bazylika mniejsza) - tytuł nadawany znaczniejszym kościołom. Bazylikami większymi (basilica maior) są jedynie cztery bazyliki rzymskie (św. Jana na Lateranie, MB Większej, św. Pawła za Murami, św. Piotra na Watykanie).
350.Kiedy w Liturgii zachowuje się postawę siedzącą? /3 przypadki/
podczas czytań mszalnych (z wyjątkiem Ewangelii), psalmu responsoryjnego i kazania (homilii) oraz ciszy po kazaniu
podczas przygotowania darów ofiarnych (z wyjątkiem tych ministrantów, którzy podają ampułki)
podczas rozdawania Komunii św. (z wyjątkiem tych, którzy podają patenę) i chwili ciszy po Komunii św.
w czasie ogłoszeń parafialnych

351.Wymień 3 rodzaje Mszy Świętych?
Wotywna
Pontyfikalna
Gregoriańska
Z modlitwą o uzdrowienie
Prymicyjna
Dziękczynna za zbiory – dożynkowa

352.Wymień części, z których składa się Liturgia Słowa.
Pierwsze czytanie
Psalm responsoryjny
Drugie czytanie (w niedziele, uroczystości i większość świąt)
ew. Sekwencja do Ducha Św. (Niedziela Paschalna i Niedziela Zesłania Ducha Św.)
Werset przed Ewangelią wraz z aklamacją Alleluja
Ewangelia
Homilia lub Kazanie
Credo – Wyznanie wiary
Modlitwa powszechna

353.Kiedy w Liturgii zachowuje się postawę klęczącą? /3 przypadki/
podczas Modlitwy eucharystycznej, po śpiewie: "Święty..."
na słowa: "Oto Baranek Boży ... Panie, nie jestem godzien..."
w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu

354.Ile jest form aktu pokuty?
355.Jak nazywa się modlitwa, który kończy Obrzędy Wstępne Mszy Świętej?
kolekta

356.Kiedy w Liturgii zachowuje się leżenie krzyżem?
Obecnie celebrans kładzie się krzyżem przed ołtarzem na początku ceremonii Wielkiego Piątku, na znak, że Odszedł nasz Pasterz; Jezus Chrystus.
Podobnie osoby, które otrzymują święcenia padają na twarz i leżą krzyżem podczas śpiewania Litanii do Wszystkich Świętych.
W wielu zgromadzeniach zakonnych, także przyjmujący profesję zakonną przybierają postawę leżenia krzyżem.
357.Ile jest czytań biblijnych podczas Mszy Świętej w niedziele i uroczystości?
Pierwsze czytanie
Drugie czytanie
Ewangelia

358.Ile jest czytań biblijnych podczas Mszy Świętej w święta i wspomnienia świętych?
Pierwsze czytanie
Drugie czytanie
Ewangelia

359.Które czytanie biblijne jest treściowo związane z Ewangelią, pierwsze czy drugie?
pierwsze
360.Ile jest czytań biblijnych podczas Mszy Świętej w dni powszednie?
Pierwsze czytanie
Ewangelia
361.Co kończy Liturgię Słowa?
Modlitwa powszechna
362.Jak inaczej nazywa się leżenie krzyżem?
prostracja
363.Co symbolizuje bicie się w piersi?
Jest to znak pokory, skruchy i szczerego żalu za grzechy. Podczas wykonywania tego gestu wskazujemy na serce człowieka, gdyż "z serca pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, czyny nierządne, kradzieże, fałszywe świadectwa, przekleństwa" (Mt 15,19). W Biblii wzmiankę o biciu się w piersi znajdujemy w Łk 23,48, gdzie tłumy wracające z egzekucji Jezusa "biły się w piersi", na znak poczucia winy i żalu.
364.Kiedy w Liturgii wykonuje się bicie w piersi?
w czasie III formy aktu pokuty na słowa: "moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina"
Celebrans i koncelebransi:
w czasie Mszy gdzie używa się Kanonu Rzymskiego (I Modlitwy Eucharystycznej) na słowa: również nam: twoim grzesznym sługom..."
Niegdyś gest bicia się w piersi był dużo częstszy; do dziś wielu ludzi bije się w piersi na słowa: "Panie nie jestem godzien..." przed Komunią św. Mimo, iż nie jest to gest przewidziany przez przepisy liturgiczne, jest to jednak jako wyraz prywatnej pobożności, można go zachować. Gest ten oznacza nasze oczyszczenie serca. Ponadto jest jakby "obudzeniem sumienia", które może jeszcze śpi.
365.Jak nazywa się najważniejsza część Mszy Świętej?
Liturgia Eucharystyczna
366.Kto to jest ceremoniarz?
Ceremoniarz - osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości.
367.Kiedy w Liturgii wykonuje się znak krzyża świętego?
Na rozpoczęcie Eucharystii na słowa: "W imię +Ojca i Syna i Ducha Świętego..." (czyni go także celebrans).
Na pokropienie wodą święconą, zastępujące akt pokuty (aspersja).
W czasie błogosławieństwa końcowego: "Niech Was błogosławi Bóg wszechmogący: +Ojciec i Syn i Duch Święty".
Mały znak krzyża wykonujemy przed Ewangelią, znacząc kciukiem małe znaki krzyża na na czole, ustach i piersi w czasie słów, wypowiadanych przed diakona lub prezbitera: "Słowa Ewangelii według świętego ..." +.
368.Wymień pięć naczyń bądź paramentów liturgicznych.
Kielich i patena
Rurka
Puszka
Monstrancja
Kustodia
Korporał
Puryfikaterz
Ręczniczek
Palka
Welon
Bursa
Ampułki
Lawaterz (lavabo)
Waskulum
Kadzidło
Łódka
Świeca
Paschał
Krzyż
Tabernakulum
Wieczna lampka
Baldachim
Kropidło i kociołek
Dzwonki i gong

369.Kiedy podczas Mszy Świętej wykonuje się przyklęknięcie?
Należy odróżnić postawę klęczącą od przyklęknięcia. Podczas przyklękania klęka się zawsze na prawe kolano i nie czyni się przy tym żadnych gestów, np. znaku krzyża.
W czasie sprawowania Eucharystii kapłan przyklęka tylko trzy razy:
po podniesieniu Hostii w czasie konsekracji
po podniesieniu kielicha w czasie konsekracji
w czasie śpiewu Baranku Boży, a przed słowami: "Oto Baranek Boży..."
Z kolei kapłan, wszyscy wierni i usługujący przyklękają w czasie Wyznania Wiary w uroczystość Bożego Narodzenia na słowa: "I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem". Jest to wyraz naszego szczególnego w tym dniu uczczenia tajemnicy Wcielenia.
Kolanem należy wyraźnie dotknąć posadzki. Nie może to być tylko "dygnięcie". Klęka się zawsze twarzą do przedmiotu czci. Klękanie na dwa kolana jest wyrazem czci i hołdu wobec Pana Jezusa wystawionego do adoracji. Przyklękamy najpierw na prawe kolano, a potem dostawiamy do niego kolano lewej nogi. Wstajemy zaś najpierw lewą nogą. Nie klękamy na obydwa kolana równocześnie.
370.Wymień formy sprawowania Mszy Świętej.
W jezyku narodowym, w j. łacińskim
Z ludem i bez ludu
Recytowana i śpiewana
Bez diakona i z diakonem

371.Kiedy w Liturgii wykonuje się płytki skłon głową?
372.Jak nazywa się papieska korona, składająca się z trzech diademów, która ostatni raz została użyta przez papieża Pawła VI w dniu jego koronacji?
tiara
373.Kiedy w Liturgii wykonuje się głęboki skłon tułowiem? /2 przypadki/
podczas wypowiadania modlitw: Wszechmogący Boże, Przyjmij nas Panie w duchu pokory...
w Kanonie Rzymskim na słowa: Pokornie Cię błagamy
podczas wypowiadania słów konsekracji (jako że są to słowa samego Chrystusa): "Bierzcie i jedzcie... bierzcie i pijcie"

374.Kiedy obchodzimy uroczystość Św. Józefa Oblubieńca NMP?
19 marca
375.Arcybiskup – metropolita może używać paliusza podczas sprawowania Mszy Świętej tylko na terenie podległej mu metropolii. Kto może używać paliusza na całym świecie?
papież
376.Co to jest pastorał?
Pastorał - laska pasterska, oznaka godności biskupiej i starożytny symbol jego władzy, używany podczas uroczystych liturgii.
377.Kto używa pastorału prostego zakończonego krzyżem?
papież
378.Czy łacińska nazwa „Caeremoniale episcoporum” oznacza „Ceremoniał biskupi”?
tak
379.Wymień tytuły 3 hymnów kościelnych.
My chcemy Boga
Uwielbiaj duszo moja (Magnificat)
Ciebie Boga wysławiamy (Te Deum)
380.Co oznacza łaciński zwrot „Gloria in excelsis Deo”?
Chwała na wysokości Bogu
381.Co oznacza słowo „wigilia”?
Wigilia - łac. vigilia - czuwanie; zasadniczo nabożeństwo odprawiane w dni poprzedzające ważniejsze święta i uroczystości kościelne.
382.Wymień tytuły pięciu kolęd.
Ach ubogi żłobie
Anioł pasterzom mówił
A wczora z wieczora
Bóg się rodzi
Bracia, patrzcie jeno
Cicha noc
Dlaczego dzisiaj
Do szopy, hej pasterze
Dzisiaj w Betlejem
Gdy się Chrystus rodzi
Gdy śliczna Panna
Jakaż to gwiazda
Jezusa narodzonego
Jezus malusieńki
Lulajże Jezuniu
Mędrcy świata
Mizerna, cicha
Narodził się Jezus Chrystus
Nowy Rok bieży
O gwiazdo Betlejemska
Oj, maluśki, maluśki
Pan z nieba i z łona Ojca
Pasterze mili
Pójdźmy wszyscy do stajenki
Przybieżeli do Betlejem
Przystąpmy do szopy
Tryumfy
Wesołą nowinę
Wśród nocnej ciszy
W żłobie leży
Z narodzenia Pana
383.Kiedy obchodzimy święto Św. Szczepana, pierwszego męczennika?
26 grudnia
384.Dokończ: Krucyferariusz to ministrant …
niosący krzyż.
385.Kto może błogosławić Ewangeliarzem?
Zwyczaj błogosławieństwa Ewangeliarzem pochodzi z Kościoła wschodniego. Powrócił do Kościoła rzymskokatolickiego dopiero niedawno i początkowo był zarezerwowany dla papieża. Zgodnie z nowym OWMR, błogosławieństwa Ewangeliarzem może udzielić każdy biskup (i tylko biskup), według uznania (OWMR 175).
386.Co w Liturgii symbolizuje kadzidło?
Dymiąca kadzielnica jest zatem znakiem modlitw Ludu Bożego, które wznoszą się do Nieba – do tronu Boga (zob. Wj 30,1-10; Lb 7,86; Ps 141[140], 1-2).
387.Co błogosławi się w świątyniach 26 grudnia w święto Św. Szczepana, męczennika?
Boże, Ojcze wszechmogący, Ty stworzyłeś niebo i ziemię. Ty stworzyłeś zwierzęta, aby pomagały nam w pracy i w zaspokajaniu życiowych potrzeb. Ty obdarzyłeś człowieka władzą nad dziełami rąk swoich i wszystko złożyłeś pod jego stopy: owce i bydło wszelakie, ptaki powietrzne i ryby morskie. Za wstawiennictwem świętego Szczepana, pierwszego męczennika, pokornie Cię prosimy: pobłogosław † ten owies, aby służył zwierzętom za pokarm i lekarstwo. Niech podawany w chorobie, przywróci im zdrowie, a zasiany na polach, przyniesie plon stokrotny. Przez Chrystusa, Pana naszego.
388.Wymień wszystkie okresy roku liturgicznego.
389.Co błogosławi się w świątyniach 27 grudnia w święto Św. Jana Apostoła i Ewangelisty?
Błogosławiony jesteś, Panie, Boże wszechświata, bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy wino, które jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich. Twój Syn Jednorodzony, nasz Pan, Jezus Chrystus, ustanawiając Eucharystię, obrał wino jako znak Nowego Przymierza we Krwi swojej. Pobłogosław † to wino i zachowaj od niebezpieczeństwa choroby tych, którzy będą je kosztować. Za wstawiennictwem świętego Jana, ucznia, którego Jezus miłował, umacniaj wśród nas wzajemną zgodę i bratnią miłość. Przez Chrystusa, Pana naszego. Wszyscy: Amen.
390.Jak nazywa się modlitwa brewiarzowa, którą odmawia się na zakończenie dnia, tuż przed spoczynkiem nocnym?
kompleta
391.Dokończ: Turyferariusz i Nawikulariusz to ministranci …
kadzidła
392.Ile jest bazylik większych i gdzie one się znajdują?
Bazylikami większymi (basilica maior) są jedynie cztery bazyliki rzymskie
św. Jana na Lateranie,
Matki Bożej Większej,
św. Pawła za Murami,
św. Piotra na Watykanie
393.Co błogosławi się w świątyniach 2 lutego w Święto Ofiarowania Pana Jezusa (MB Gromnicznej)?
W Święto Ofiarowania Pańskiego podczas liturgii w kościele błogosławi się gromnice.
394.Jak nazywa się jedna z modlitw brewiarzowych, którą odmawia się o świecie?
jutrznia
395.Wymień 5 osób, bądź przedmiotów, które okadza się podczas sprawowania Liturgii.
Celebrans
Dary
Krzyż
Lud
Ewangeliarz
Paschał
Najśw. Sakrament
396.Czy w Polsce znajdują się jakieś bazyliki większe?
Nie. Tylko mniejsze.
397.Wymień 2 bazyliki większe.
św. Jana na Lateranie,
Matki Bożej Większej,
św. Pawła za Murami,
św. Piotra na Watykanie

398.Co w liturgii symbolizuje woda?
"Wszechmogący, wieczny Boże, wysłuchaj błagania Twojego ludu, który wspomina Twoje wielkie dzieła przedziwnego stworzenia i odkupienia. W swojej dobroci stworzyłeś wodę, aby użyźniała suchą ziemię, a nasze ciała oczyszczała i pokrzepiała. Ty okazałeś nam swoje i wielkie miłosierdzie, kiedy przeprowadziłeś naród wybrany przez wody Morza Czerwonego i uwolniłeś go z niewoli egipskiej, a potem na pustyni gasiłeś jego pragnienie życiodajną wodą. W obrazie żywej wody prorocy zapowiadali Nowe Przymierze, które zawarłeś z ludźmi, przez Chrystusa Pana naszego. On to uświęcił wody Jordanu i sprawił, że przez odradzające źródło chrzcielne grzeszni ludzie stają się nowym stworzeniem. Uświęć, Panie, tę wodę, aby była znakiem chrztu świętego, który przyjęliśmy w zaraniu naszego życia".
399.Egzorcyzmy należą do sakramentów czy sakramentaliów?
Egzorcyzmy należą do sakramentaliów
400.Czy obecnie można używać koloru czarnego szat liturgicznych, jeśli tak, to powiedz, w jakich okolicznościach?
Szat koloru czarnego można używać w liturgii za zmarłych, choć należy preferować raczej kolor fioletowy.

SŁUŻBA LITURGICZNA OŁTARZA Parafii św. Michała Archanioła w Nowej Soli

sobota, 28 kwietnia 2012

Wyjazd do Paradyża

Kolejne zwycięstwo!!!!!!

piątek, 27 kwietnia 2012

Zaproszenie do Paradyża

poniedziałek, 16 kwietnia 2012

Zwycięstwo!!!

środa, 4 kwietnia 2012

Pytania na Konkurs Liturgiczny

Współtwórcy

Obserwatorzy